ssKaya

Bireysel Emeklilik Üzerine

Rate this Entry
Bireysel Emeklilik Sistemi nedir? BES nedir? Niçin BES yatırmalıyız? BES yaptırmalı mıyım?

Bireysel Emeklilik Yazı Dizisi – 1

Bireysel Emeklilik Sistemi tabirini yeni duymuş herkesin kafasında üstteki soruların bir ya da bir kaçı oluşabilir. Bu sorulara bir cevap verme amacı ile bu yazıyı detaylandıracağız. Sorularınız var ise aşağıda sorabilirsiniz.

Yazının daha okunabilir olması amacıyla, Bireysel Emeklilik Sistemine yazının kalanında BES diyeceğim. BES sistemi aslında Türkiye dışında bir çok ülkeden uzun yıllardır uygunlanmaktadır. Örneğin, ABD’de insanların büyük bir bölümü 401K denilen kendilerinin biriktirdiği ve şirketlerinin de katkıda bulunduğu emeklilik sistemi ile çalışma hayatını noktalar. Türkiye yapısı itibariyle seçim öncesi oy için yapılan, salak saçma emeklilikler sebebi ile devlet destekli emeklilik sistemine batmıştır. Bundan 15 yıl öncesine kadar 39-40 yaşında emekli olup, 85 yaşına kadar devletten geçinen onlarca insan vardı. Hala da bu insanlar yaşıyorlar.Hayatlarının en verimli çağında emeklik olup, çalışanların sırtına vergi yükü yüklüyorlar. Neyse ki 2000’lerde emeklilik yaşı ileri atıldı ki, Türkiye devleti’nin sosyal ödemeler yükü ile çökmesi önlendi.

Fakat, hala yük büyük etrafınıza bakın. Hayatı boyunca 1 TL direkt gelir vergisi ödememiş, bir sürü insan emekli maaşı ile yaşamaktadır. 2000’lerde devlet sadece kendisinin ödediği sosyal güvenlik sistemi ile önümüzdeki 20-30 yıl içerisinde büyük bir sıkışmaya gideceğini anladı. Özel emeklilik sigortaları ile bireysel ödenen emeklilik sigortalarını teşvik etmeye başladı. Devlet, önümüzdeki 20-30 yıl içerisinde yaşlanan nüfusu ile gerekli vergiyi alamayacağını dolayısı ile emekli maaşlarının da ufacık kalacağının farkında. Buna istinaden bizim gibi bilinçli insanlar da devlet destekli emeklilik sistemlerine yatırım yapıyor.

Bireysel Emeklilik sistemi ilk çıktığında, maaşa tabi çalışanlar ödedikleri BES primlerini gider gösterebiliyor ve vergi matrahından düşebiliyorlardı. Bu vergi düşüşü çok faydalı bir teşvikti çünkü, beyaz yaka çalışanlar bir kaç ay içerisinden %35 gelir vergisine çıktıları için; ödedikleri 300 TL’nin 100 TL’sini devletten %50 destek olarak alıyorlardı. Bir çok beyaz yaka da bu dönemde BES’e girmiştir. Devlet, 1 Ocak 2013 itibariyle – kendince – çok akıllı bir iş yaptı ve BES’teki ödemelerin vergiden düşülmesini kaldırdı. Artık beyaz yakalara neredeyse %50 BES desteği artık olmayacaktı. Fakat, ülkemizde finansal okur yazarlık “0” olduğu için neredeyse kim bunu anlamadı. Yine de devlet teşvik vermeye devam etmek için, daha kapsamlı bir destek olan %25 devlet katkısını devreye aldı. Artık, aylık brüt asgari ücrete kadar olan BES ödemelerinizde, %25 devlet katkısı alabiliyorsunuz. Fakat eskiden her ay sonu, reel olarak cebinizde gördüğünüz vergi indirimi devlet, %25’lik katkısı ile zor bir zaman planına bağladı.

BES’te girdikten sonra devlet katkısının %15’i her an,

10 yıl sonra %60’ını,

10 yılı doldurmuş ve 56 yaşını geçmişseniz hepsini almaya hak kazanıyorsunuz.

Devlet, kendi verdiği katkıyı hazinenin TL tahvil ve bonolarında tutuyor. Böylece devlet tahvillerini de uzun süre taşımış oluyorsunuz. Şu anki tahvil faizlerinin %28’lerde olduğunu düşünürseniz, uzun vadede iyi prim yapacağı garantidir. Bugün aile olarak eğer 100 birim para biriktireceksek ve 100 birim aylık asgari ücretin brüt tutarı olan 2.200 TL’yi geçmiyorsa; direkt olarak BES’e yatırıyoruz.

Neden?

Çünkü, bugün BES’ yatırdığımız 2.000 TL ile Dolar ($)’a endeksli amerikan borsa fonu alabiliyoruz. Hem Amerikan borsanın uzun vadeli getirisi olan %8-9 büyümeden faydalanıyor hem de paramızı dolar olarak tutarak Türkiye’nin enflasyon/faiz sarmalından kaçıyoruz. Veya direkt tahvil/faiz/hisse fonu alabiliyoruz.

Faizi %25 alalım. 500 TL faiz getirisi geliyor.
Diğer taraftan, 2.000 TL’ye karşılık devlet 500 TL katkı veriyor.
Bunu tahvile endeksliyor ki tahvil faizlerini %25 alalım. 1 yıl sonunda bu para da 625 TL ediyor. Özetle, yatırdığımız 2.000TL + 500 TL (faiz) + 500 TL(devlet Katkısı) + 125 TL (devlet katkısı getirisi) = 3.125 TL oluyor.
Elde ettiğimiz getiri neredeyse %62,5 yıllık. Bu rakam inanılmaz bir birikim rakamı. Bir yılda ödediğiniz BES tutarı 24.000 TL ise, katkı olarak da 15.000 TL alıyorsunuz ve toplam birikim 39.000 TL ediyor. Harika değil mi?

Eksiler

BES’in dezavantajları da var tabii ki;

Komisyon kesintisi (yönetim gideri, fon gideri)
Yönetim gideri kesintisi pazarlıkla “0” lanabiliyor.
Fon gideri kesintisi ise maalesef hep var ve %1-2 arasında değişiyor. Aslında firmalar kar edilen tutarın ciddi bir kısmını alıyorlar
Devlet katkısı için minimum 10 yıl ya da 56 yaşını beklemek lazım ki; para acil gerekirse maalesef bu haklardan faydalanamıyorsunuz.
Gerçek Yaşam Verisi

Bu yazıyı yazmadan önce uzun zamandır BES’e dahil ettiğim bir arkadaşımızın fon performansları ve toplam getirisine baktık. Geçtiğimiz 5 yıl içerisinde cebinden sadece 38.500 TL BES ödemesi yapmış;

Seçtiği fonlardan elde ettiği getiri ise 43.500 TL olmuş.
Devletten aldığı katkı ise şu an 9.500 TL civarında.
Devlet katkısının getirisi ise 450 TL olarak kalmış, (tahvillerin son 3 ayda %20 değer kaybından dolayı)
Sonuçta, 38.500 TL ödemiş; toplamda 91.950 TL birikimi olmuş.

EVET hepsine hak kazanmadı henüz ama, kazandığı bile şu an için çok iyi bir miktar.

kaynak:

Submit "Bireysel Emeklilik Üzerine" to Google Submit "Bireysel Emeklilik Üzerine" to Facebook Submit "Bireysel Emeklilik Üzerine" to Twitter

Etiketler: bes, bireyselemeklilik Etiketleri Değiştir
Kategoriler
Uncategorized

Comments