Dev'ayna Masalları

[müzikal]

Hocam yazdıklarınız prensip olarak itiraz edilebilecek şeyler değil. Yatırım kavramına bakışınız ancak saygıyla karşılanır. Lâkin son paragrafınızda belirttiğiniz gibi her yatırımcının kitabı farklıdır. Benim bakışım, vadem, sabır testlerine vereceğim reaksiyon, hedeflediklerim, kazanma şeklim/metodum, hislerim beni yanıltmıyorsa, sizin bakış açınıza çok da uygun düşmüyor olabilir. Sizin fikirlerinizin bazıları da muhtemelen benimki ile örtüşmüyordur. Ben farklılıkları zenginlik olarak gören bir insanım ve her farklı yaklaşımdan, başta kendim olmak üzere, istifade edebilecek insanlar olduğunu düşünüyorum.

Kimisi akademisyenliğe bayılır, kimisi nefret eder. Kimisi şehir tutkunudur, kimisi şehirdeki keşmekeşlikten dağlara atar kendini. Kimisi klasik müzikten ötesini müzik saymaz, kimisi için türkülerden gayrısı duygu yoksunudur, dinlenesi bile değildir. Kimisi aruz vezni ile şiir yazar, kimisi için kafiye bile gereksizdir şiirde, düz nesrin bile kendine göre bir ritmi vardır kendi içinde..

O sebeple deyişim odur ki, ben kendi yöntemlerimin uygulanabilme şeklini formüle edip başkalarına sunmaya çalışıyorum. Ama bana şiirsel gelen bir yöntem başkasına kabız bir söylem ya da bir ritimsizlik gibi görünebilir.

Hâsıl-ı kelâm, ne kadar fazla çeşit ve ne kadar fazla yöntem varsa paylaşılmasından yanayım. Herkesin bakracına uygun bir su, herkesin heybesine uygun bir azık mutlaka vardır.

Selam ve hürmetler.

Günaydın hocam. Elbette çeşitli yöntemler yatırımcı profiline göre uygulanabilir/uygulanmalıdır. Bu konuda sizinle hemfikirim. Burada paylaşılmasını da çok değerli ve faydalı buluyorum. Buna katkı olsun diye zaten yazmıştım bir önceki mesajımı, yanlış anlaşılmak istemem.

Farklılıklarımız, yaklaşımlarımız, hayata bakışımız ve hayatı okuma şeklimiz hepimizin yatırım yönünü değiştiriyor. Bu çok normal. Aksi durumda herkes aynı hisseyi alırdı, borsa diye bir şey de hayatımızda olmazdı, tükenirdi. Burada bence nedene odaklanmak lazım. İnsanlar neden farklı bir yöntem veya formül peşinde? Çok net değil mi aslında, yatırım yapmanın amacına hızlı veya yavaş ulaşabilmek. Aksi bir cevap bu işin felsefesine uymayacaktır diye düşünüyorum.

Örnek vermek gerekirse; insanlar neden dijital para birimlerini almayı tercih ediyor, bu bir yatırım mı, yatırım statüsüne koyacaksak bu yatırımı yaptığımız o dijital metanın bir bilançosu veya birini diğeriyle karşılaştırabileceğimiz değer yaratan bir durumu var mı, varsa bu bir yatırım olabilir, yoksa buna nasıl bir isim vermek gerekir? Hayatının hiçbir evresinde 1 tele bile bu kanala yatırım yapmamış (taraftarı olduğum kulübe destek amaçlı ufak bir miktar fancoin almışlığım hariç) bir vatandaş olarak, yatırım yapmam gerekliliğine ikna edilmek istiyorum, bir türlü ikna olamıyorum, beni yaptığım yanlıştan döndürecek bir argüman elde edemiyorum. Önüme konan şeyler arasında teknik çizimler var, white paper denen güya ne olduğunu anlatan notlar var, başka da bir şey yok. Ama yatırımcı profilime uyan ve sayelerinde keşfetmemi sağlayan bazı sektörlerin kapılarını ardına kadar açıyor bana bu dijital para olayı.

1- Blokzincir yazılım sektörü
2- Madencilik için gereken donanım sağlayıcı sektör
3- Yapay zeka yazılım sektörü
4- Güvenlik yazılım sektörü
5- Online alışveriş sektörü
6- Bu sektörlere yatırım yapan sermaye havuzları, girişim sermayesi fon ve şirketleri vs gibi.

Bu örneği, çeşitlendirmeden kastın nasıl evrilebileceği ve başka kapılara da bakma gerekliliğini doğurduğunu ortaya koyabilmek için verdim. Başka bir örnek daha vererek bu paragrafı bitireyim. Bana göre tarım sektörü her geçen saat dünya için çok daha büyük bir öneme sahip olacak ve bu durum sonsuza kadar devam edecek. Bu sektöre yatırım yapmak bana göre harika. Ama nasıl? Hangi şirkete, sektör içinde hangi kanala, üretime mi, toptancıya mı, teknolojisini geliştiren yazılım firmasına mı, daha da genişletecek olursak hangi ülkeye vs gibi bir çok soru ardı ardına gelir. Aynı yaklaşımı ilaç ve tıp sektörü için de sergileyebiliriz.

Bütün bu sorulara cevapları ararken binbir türlü yöntem ve analiz kullanılabilir. Bunların hepsi iyi ve kazandıran yöntem olmayabilir, aralarında hatalar üretecek yaklaşımlar da olabilir. İşte burada geçmişe dem vurmak gerekebilir, hangi yöntemler başarılı olmuşun analizini de yapmak, bir o kadar önemli hale gelir. Çok kafa karıştırmak istemiyorum, sade anlatmaya gayret ediyorum, bilmiyorum becerebiliyor muyum

Kontrolü kimsenin elinde olmadığı bir piyasada olduğumuz için sanırım bu çeşitlilik ortaya çıkıyor. 4-4-2 gibi basit bir taktikle "sürekli" maç kazanmak maalesef söz konusu olamıyor. En azından benim tecrübem bu yönde.

Sevgiler, saygılar.

[müzikal]

PD/DD ve F/K'yı aynı anda ortak kullanılacak şekilde bir değerlemeye sokabilecek bir formul üzerinde çalışıyordum ve Graham'dan daha anlamlı bir ortalama değerleme rasyosu bulduğumu düşünüyorum. Graham o zamanki şartlara göre basit bir mantıkla bir şirketin PD/DD'si en fazla 1,5 olmalı, F/K'sı da en fazla 15 olmalı, ikisinin çarpımı dolayısıyla 22,5 değerini aşmamalı gibi bir mantık gütmekte ve şirketler için içsel değeri de yine bu mantık üzerine kurduğu bir formul ile hesaplamaktaydı. Benim üstüne çalıştığım konu içsel değer bulma olayı değil. Amacım şirketleri göreceli olarak ucuzluk ve pahalılık anlamında karşılaştırırken 2 farklı değerleme rasyosu (PD/DD ve F/K) için belli ve anlamlı bir ağırlık katsayısı kullanıp, sonra bunların anlamlı bir ortalamasını oluşturmak şeklinde idi. Graham'ın olaya yaklaşımı biraz daha farklı. Ama ondaki temel sıkıntı bazı çelişkili durumlara tam cevap verememesi. Mesela bir şirket 2,5 PD/DD ile Graham'ın şartlarına göre pahalı ama aynı şirket 6 F/K ile ucuz durumda ise Graham bunun içinden çıkamıyor idi ve çareyi iki şartı da sağlayamayan şirketleri liste dışı bırakmakta buluyordu. Ömrünün son dönemlerinde bu yaklaşımın bir çok fırsatın kaçmasına neden olduğunu farkedince kendince yeni formulasyonlar icad etmeye çalıştı. Graham'ın kullandığı büyüyen şirketler için farklı değerleme, olgun şirketler için farklı değerleme yöntemlerini vakt-i zamanında baz alarak çokça denemeler yapmıştık geçmişte, ancak çok da iyi çalışmadığını görmek fazla uzun sürmemişti. tabii ki Graham'ın defansif yatırımcı ve agresif yatırımcı için koymuş olduğu başka değişik filtreleme kriterleri de mevcut. Olayı sadece 2 basit değerleme rasyosuna indirgediğini kastetmiyorum elbette. Sonuçta ortada Değer yatırımcılığı konsepti var ise en azından bunun fikir babası Graham olduğu için gereken saygıyı kendisine teslim etmek gerekli.

Sayın Müzikal hocamızın dediği "herkesin bildiği şey para kazandırmaz" önergesini dikkate alarak kimseciklerin bilmediği bir yöntem icad ettim ve sadece kendime saklayacağım. Ya iflasıma ya Buffet'lığıma yolculuk başlar artık

Hocam öncelikle hayırlı olsun, umarım bulduğunuz yöntemin sonuçları gönlünüze göre olur

Ben bu rasyo ve çarpan konularına biraz fazla takık bir yatırımcıyım sanırım. Elbette pek çoğunun ne olduğunu ve bize neyi nasıl okumamız gerektiğini söylediğini anlıyorum. Ancak, bu rakamların hepsi geçmişin rakamları, gelecekle ilgili bana net bir bilgi veremiyor, pek çok zaman da yanıltabiliyor. Bazen sosyal medyada tuhaf grafiklerle karşılaşıyorum, dakikalık bir grafiğin üzerinde çizilmedik çizgi kalmamış. Buna bakınca o anda almayı da satmayı da aynı anda düşünebilirim ve aksiyon alabilirim. Peki nasıl para kazanacağım? Burası bende muamma.

Örnek fk olsun. Bugün güzide borsamızda takip ettiğim bir şirket var. fk sı 1200 civarında. Şirket yeni kurulmuş, daha yolun çok başında, ortada kar mar yok fk dan da anlaşılacağı üzere. Şimdi bu şirketi kimse almaz bu rasyo sebebiyle, herkesin satması lazım. Ama öyle olmuyor. O fk artmaya devam ediyor fiyat sürekli yukarı gittiği için. Bu örnekte geçmişin rasyosuyla veya geçmişi irdeleyen bir analizle, eğer gerçekten bir fırsat varsa bunu kaçırmış olmuyor muyuz? Grahamın aslında değer yatırımcılığı kavramını ortaya koyarken ve ilgi görürken, kaçırdığı nokta bu değil mi, yapmadığı yatırımlardan elde edemediği kazancı hesaplayan bir yöntem üzerine de çalışsaydı diye düşünmüyor değilim, sanırım daha çok kişi servetini artırırdı bunu bulsaydı Bu örnek yarım kalmasın, fksı artmaya devam eden şirketin bilançolarına bakacağım, vizyonuna uygun hareket edebilmiş mi analiz edeceğim. Bunları henüz bilmiyoruz ama sektörü hakkında bilgimiz varsa tahmin etmemiz çok zor da olmaz, yanılma payı da düşük olur. Ama rasyolara bakıp bu şirkete yatırım yapamayız, bu çok net.

Gelecek varsa gelecek, diye yine bir klişe söz ile noktayı koyayım sabah vaktine.

Sevgiler, saygılar.

[deva-i dert]

Hocam öncelikle hayırlı olsun, umarım bulduğunuz yöntemin sonuçları gönlünüze göre olur

Ben bu rasyo ve çarpan konularına biraz fazla takık bir yatırımcıyım sanırım. Elbette pek çoğunun ne olduğunu ve bize neyi nasıl okumamız gerektiğini söylediğini anlıyorum. Ancak, bu rakamların hepsi geçmişin rakamları, gelecekle ilgili bana net bir bilgi veremiyor, pek çok zaman da yanıltabiliyor. Bazen sosyal medyada tuhaf grafiklerle karşılaşıyorum, dakikalık bir grafiğin üzerinde çizilmedik çizgi kalmamış. Buna bakınca o anda almayı da satmayı da aynı anda düşünebilirim ve aksiyon alabilirim. Peki nasıl para kazanacağım? Burası bende muamma.

Örnek fk olsun. Bugün güzide borsamızda takip ettiğim bir şirket var. fk sı 1200 civarında. Şirket yeni kurulmuş, daha yolun çok başında, ortada kar mar yok fk dan da anlaşılacağı üzere. Şimdi bu şirketi kimse almaz bu rasyo sebebiyle, herkesin satması lazım. Ama öyle olmuyor. O fk artmaya devam ediyor fiyat sürekli yukarı gittiği için. Bu örnekte geçmişin rasyosuyla veya geçmişi irdeleyen bir analizle, eğer gerçekten bir fırsat varsa bunu kaçırmış olmuyor muyuz? Grahamın aslında değer yatırımcılığı kavramını ortaya koyarken ve ilgi görürken, kaçırdığı nokta bu değil mi, yapmadığı yatırımlardan elde edemediği kazancı hesaplayan bir yöntem üzerine de çalışsaydı diye düşünmüyor değilim, sanırım daha çok kişi servetini artırırdı bunu bulsaydı Bu örnek yarım kalmasın, fksı artmaya devam eden şirketin bilançolarına bakacağım, vizyonuna uygun hareket edebilmiş mi analiz edeceğim. Bunları henüz bilmiyoruz ama sektörü hakkında bilgimiz varsa tahmin etmemiz çok zor da olmaz, yanılma payı da düşük olur. Ama rasyolara bakıp bu şirkete yatırım yapamayız, bu çok net.

Gelecek varsa gelecek, diye yine bir klişe söz ile noktayı koyayım sabah vaktine.

Sevgiler, saygılar.

Öncelikle coin olayına bakışınızı anlıyorum. Arkasında bilanço olmayan hiç bir şeye yatırım yapmamanızı da anlıyorum. Coin olayını bir sonraki sefer konuşmak üzere kendi içerisinde çelişir görünen bir duruma dikkat çekmek istiyorum, eğer okuduklarımı yanlış anlamadı isem.

Coinlere temel itirazınız 'arkasında bilanço olmayan şeye yatırım yapmama' felsefenizden kaynaklı. Bu tavrın ya da seçimin doğru ya da yanlış olduğunu elbette gelecek zaman gösterecek. Sizin argümanınıza ön yargılı olmadığım gibi, 'gelecek tamamen blockchain teknolojisine dayalı olacak ve coinler hayatımızın vazgeçilmez unsurları olacak' şeklinde karşımıza çıkan argümanlara karşı da önyargılı değilim. Ama sizi çok iyi anlayabiliyorum. Kendi fiyat hareketleri haricinde 'ucuz', 'pahalı', 'alınabilir', 'satılabilir' şeklinde bir ölçüm, bir değerleme yapabileceğimiz hiç bir şey yok coinler hakkında. Sadece talep arttığında fiyatlarının uçtuğunu, azaldığında da dibe çakıldığını gözlemliyoruz ve, gerçek bir değerleme kıstası da olmadığı için, tam anlamıyla aç gözlülük, fomo, korku, panik gibi duyguların yansımasıyla oluşan bir piyasadan bahsediyoruz ve epeyce de manipülasyona açık. Ama tam da burada ölçülebilir verileri olmayan, bir bilançosu olmayan coinleri eleştirirken şirketlerin bilançolarının geçmiş verileri olduğunu ve bu sebeple onlara da çok itibar etmediğinizi söylüyorsunuz. İşin bu kısmı bana çelişkili geldi. Sonuçta bilançosu olmayan, yani değerleme, ölçme şansı olmayan coinlere karşı olmanız anlaşılır ve burada bilanço kavramını bir şeyi ölçmek ve değerlemek için kullanılan bir realite olarak kabul etmiş oluyorsunuz. Öte yandan bilançoların geçmiş veriler olduğunu, zaten gerçekleşmiş şeyler olduğunu ve geleceği yansıtmayacağını iddia ediyorsunuz ve bu sebeple bilançolara ve sonuçta onlardan türetilmiş rasyolara çok itibar etmediğinizi söylüyorsunuz.

Geçmiş verilerin geleceği yansıtmayabileceği fikrinize karşı çıkamam temel olarak. Bu argümana karşı çıkacak olan da bence olayı hiç okuyamamıştır. Buna itirazım yok. Bilançolar sonuçta şirketlerin karnesi. Sürekli iyi karne getiren bir öğrencinin sonraki yıllarda da iyi karne getireceğinin elbette garantisi yok. Hele ki bir de ortam değişirse. Ben ortaokul ve lisede iken çok parlak olan öğrencilerin üniversitede iken ancak ittire kaktıra okuldan mezun oldukları örnekleriyle çokça karşılaştım. Aynı durum şirketler için de geçerli. Olmayan bir rekabet ortamında rahat at koşturan bir şirketin karşısına çetin rakipler çıktığında nasıl bir performans sergileyebileceği muamma. Ya da ekonomik genişleme zamanında çok parlak veriler ortaya çıkaran bazı şirketlerin ekonomik daralma söz konusu olduğunda ayakta kalıp kalamayacağı bile tartışılabilir. Ya da büyüme aşamasında iken çok hızlı büyüyen, hasılatını ve kazançlarını çok çabuk artıran bir şirketin piyasası olgunluğa ve doygunluğa eriştiğinde aynı büyüme performansını gösteremeyebileceği beklenebilecek bir durum. Tüm bunlara hiç itirazım yok. Ancak itirazım şuna: Ortaokul ve lisede oldukça parlak olan bazı öğrencilerin üniversitede çakmış olmaları her parlak lise öğrencisinin üniversitede çakabileceği ya da sönük bir performans gösterebileceği anlamına da gelmez. Ayrıca geçmişi bırakıp geleceğe odaklandığımızda da, gelecekle ilgili yapacağımız ya da işin uzmanı görünenlerce yaptıkları öngörülerin çıkacağının garantisi de yok. Bu da işin başka bir gerçeği. Umudu olmayan, pozitif beklentisi olmayan zaten yatırım yapmamalı. Buna bir itirazım olamaz. Ama her pozitif gelecek beklediğimiz ve umut beslediğimiz şirketten çok iyi karşılık alacağımız gibi bir durum da söz konusu değil ve olmayacak.

Burada anlatmaya çalıştığım şey her iki yöntemin de içerisinde defolar barındırdığı. Ben bilanço odaklı gitmeyi, bilançoları ve bilançolardan türetilmiş rasyoları performans ve değerleme bazı olarak kullanmayı seven bir profilim. Bu, bu sistemin defoları yok anlamına elbette gelmez ve bu gerçeğin bilincinde olarak seçimler yapıyorum her daim. Çok mutlu eden seçimlerimiz olduğu gibi, hayal kırıklığı üreten seçimlerimiz de var ve hep de olacak. Seçtiklerimizden çok seçmediklerimiz belki daha çok yükselecek bazen. Bu aynı şekilde sadece geleceğe odaklı olanlar için de söz konusu. Hikâyeler önemlidir, hikâyelerdir fiyatları götüren, buna itirazım yok. Ama inanılası hikâyeler vardır, inanılmayacak kadar ayağı yere basmayan hikâyeler de vardır. Kimileri tüm hikâyeleri satın alır, kimileri hikâye seçicidir, kimileri ise hikâye yerine geçmiş performansın geleceğe ayna tutacağına inanarak performans verilerine göre hareket eder ve geleceği ona göre fiyatlar kafasında. Ben ikinci grup ile üçüncü grup arasında melez bir kafa yapısına ait bir profilim. Olmazsa olmaz ve vazgeçilmez saydığım saplantılı düsturlar da kullanmıyorum şahsen. Yapmış olduğum seçimlerin diğer tarafta bazen başka fırsatların kaçışına sebep olduğunu da bilerek yapıyorum bunu. Bu benim kişisel 'comfort zone'um.. Dönem dönem 'değer hisseleri'ne odaklansam ve onlara yatırım yapsam da, büyüme hisselerine çokça yatırım yapan bir insanım genelde. Ancak buna rağmen 'growth at a reasonable price' düsturundan da taviz vermiyorum mesela, onlara yatırım yaptığımda. Elbette 1200 F/K'lı şirketin fiyatını büyüterek 4600 F/K olmama garantisi yok. Ya da 1200 F/K'lı şirketin birkaç yılda süper kârlar geritirip bir anda 20 F/K'lı bir şirkete dönüşmeyeceğinin de bir garantisi yok. Ben kendim seçmiyorum diye başkalarının seçimlerini sorgulayanlardan ya da onlara 'rezerv'li bakanlardan değilim. Sadece kendi 'comfort zone'umdan çok ayrılmayı tercih etmiyorum.

Temel hedefim elbette yerel bir Buffet olmak. (Burada Buffet olmaktan kastım Buffet yöntemleri uygulamak değil, kastım Buffet gibi varlıklı olmak). Bir Buffet olmak beni rahatsız etmez, ancak Buffet olamasam da yaşam şartlarımdaki mevcut konforumu muhafaza etmek bile benim için kâfi. Ayrıca herkesçe guru olarak taltif edilen insanlar da çıkış noktalarını bilançolar olarak alırlar, yani sonuçta geçmiş verilere ve performanslara bakarlar öncelikle, teknik analist olanları hariç tutuyorum elbette. O yönden ben rasyolara negatif anlamda 'takık' değilim. Yukarıdaki yazılarda sadece 2 değerleme rasyosu ile ilgili bir formülasyondan bahsettiğim için sadece onlarla iş yaptığım düşünülmesin. Ben Gelir Tablolarını ve Bilançoları belki 50 farklı rasyo ile test ederim. Yukarıda bahsi geçenler sadece değerleme rasyolarından 2 tanesi. Sonuçta bu rasyoların türetildiği yerler Bilançolar ve Gelir tabloları olduğu için de benim açımdan o veriler oldukça kıymetlidir.

Bir ilave daha, ben onlarla uğraşmaktan ayrıca zevk de alan bir insanım. yani şirket seçimi yapmak için kerhen, istemeye istemeye onları inceleyen birisi değilim. Rakamların dilini anlamayı, o dili başka dillere çevirmeyi ve önce kendim olmak üzere başkalarınca da anlaşılabilir kılmayı bir meslek gibi icra ediyorum. Ama sevilesi bir meslek gibi, zorla içinde kalınan bir meslek gibi değil tabii ki.

Yazdıklarınız ve fikirleriniz benim için değerli. Eminim sizin gibi düşünecek ya da düşünebilecek ve benzer bir yolu takip edebilecek çokça kişi çıkacaktır. Bu sebeple çokça paylaşım yapmanızı tercih ve rica ederim.

Sözü çok uzattığımın farkındayım. Sürç-ü lisân ettikse affola. Selam ve hürmetler.

[müzikal]

Estağfurullah deva hocam, kusur ne kelime, olur mu hiç öyle şey. Bu başlıkta kendimizi ve aklımızdakileri kelimeleri biraraya getirerek ifade etmeye çalışıyoruz. Bu bağlamda sizi kendime ve yaklaşım tarzıma yakın görüyorum. Benim Türkçem sizden daha zayıf, devrik cümlem de çoktur. Kötü bir alışkanlık benimkisi. O sebeple kendimi yanlış ifade ettiğim ve anlaşılamadığım zamanlar olabiliyor.

Benim bilançolara itibar etmemem söz konusu değil. Aksine ben temelciyim, teknik bilirim ama alım satım zamanları hariç kullanmaya gerek duymam. Trader hiç değilim, eskidendi o. Benim söylemeye çalıştığım konu şu; bilançolar, gelir tabloları ve buna bağlı tüm rasyolar geçmişin verisidir. Bu tespit, bunlara itibar edilmemeli anlamı çıkartmamalı. Aksine bunlara bakılmalı, değerleme analizleri yapılmalı. Ama sadece bu analizlere göre şu denmemeli; rasyolar on numara beş yıldız, kar marjı muazzam, hadi alalım. İtirazım burası sadece. Evet bunlar önemli, şüphesiz. Ama önümüzdeki 5 yılda neler olacak, bir tahminimiz var mı? Varsa bu tahmini salt geçmişin analizini yaparak mı (tüm analistlerin yaptığı gibi) oluşturmalıyız? Buna itiraz da demeyelim bence, ilave bakış açısı getirmek diye nitelendirsek daha doğru olacak.

Nihayetinde tüm finansallar benim için çok çok önemli, ama geleceği bunlardan bağımsız ilave bakış açıları koyarak öngörmek daha önemli. Sanırım bu cümlelerle daha iyi bir izahat yapabildim. Bir örnek vererek bu durumu daha net anlatmaya gayret edeyim.

Gerçek bir örnektir, uydurma değil ama şirket ismi belirtmeyeceğim. Araştıran arkadaşlar bulur hemen, bilenler de zaten "ha evet" diyecektir.

Bir ilaç şirketimiz var. Sahibi, çalışanları, içinde bulunduğu spesifik alan ve satışları gayet başarılı. Kur kaynaklı devletin bir engeli var ama o da bu sene aşılacak. Şimdi bu şirket mevcut hali ile makul bir değer ediyor. Pahalı da değil, ucuz da değil. Şirketle konuştuğunuzda 2024 yılında ciddi bir büyüme öngörüyorlar, bunu net bir şekilde donelerle açıklayabiliyorlar. Yatırımları da var yurtdışında. 2-3 sene içinde mevcut şirket kadar bir şirket daha içine girmiş olacak. Bunların hepsini analistleri biliyor ve yazdıkları raporlara koyuyorlar. Hem geçmiş hem de gelecekte şirketin öngörüleri analize yerleştirilip bir hedef fiyata ulaşılıyor. Eksiği fazlası, yöntemi vs tartışılır, çıkan hedef fiyat da %10 aşağı yukarı oynar, çok mühim değil.

Bu noktadan sonra benim bakış açım devreye giriyor. Nasıl? Bu şirketin yurtdışında ortak olduğu laboratuvarlar var. Buralarda ilaç geliştiriyorlar. Bunların arasında iki tane ilaç var, eğer bu ilaçlarda aşama kaydedilir ve piyasaya sürülme aşamasına gelirse, o zaman bu şirketin cirosu milyarlarca doları geçecek. Neden geçecek, çünkü bu ilaçların bir tanesi dünyada o hastalığın ilk ilacı olacak, diğeri de başka bir hastalığın en iyi alternatif ilacı olacak. Bu iki ilacı da bizim firma üretecek. Ben buna yatırım yaparım. Neden yaparım? Bu gelişmeler olduğu takdirde gerçekleşecek olan kar rakamı, halihazırdaki raporların hiçbirinin içinde bir nokta kadar dahi yok. Evet bu çalışmaların foslama ihtimali de var. O durumda zaten büyüyen bir şirket olarak portföye katkısını sunar. Ancak, çeşitli fazlar da aşıldığı için bu ilaçların işe yarayacak olması ve fda onaylarını alacak olması çok daha kuvvetli bir ihtimal.

Lafın özü; hem büyüme şirketi, hem de devasa bir sıçrama yapma potansiyeli %50 den fazla. Benim dem vurduğum, geleceği anlamaya çalışmak, farklı bakış açılarını yatırım felsefesinin içine monte etmekten kastımı çok güzel anlatan bir örnek. Son 30 yılda Türk ilaç şirketlerinin yabancılara satış rakamına bakınca da, iştahım daha da kabarmıyor değil. Bu zaman diliminde, irili ufaklı 30 dan fazla ilaç şirketi, yabancı ilaç şirketleri tarafından satın alınmış.

Bu örneği bakış açımı netleştirmek için verdim. Asla yatırım tavsiyesi değildir. Eğer öyle bir algı oluşacak diye düşünecek olursanız ve kaygınız oldu ise derhal bu postu silerim.

Sevgiler, saygılar.

[müzikal]

Blokchain olayını daha sonra muhakkak konuşalım. Orada konuşulması gereken çok şey var. Şimdi bulandırmayayım gidişatı.

[deva-i dert]

Estağfurullah deva hocam, kusur ne kelime, olur mu hiç öyle şey. Bu başlıkta kendimizi ve aklımızdakileri kelimeleri biraraya getirerek ifade etmeye çalışıyoruz. Bu bağlamda sizi kendime ve yaklaşım tarzıma yakın görüyorum. Benim Türkçem sizden daha zayıf, devrik cümlem de çoktur. Kötü bir alışkanlık benimkisi. O sebeple kendimi yanlış ifade ettiğim ve anlaşılamadığım zamanlar olabiliyor.

Benim bilançolara itibar etmemem söz konusu değil. Aksine ben temelciyim, teknik bilirim ama alım satım zamanları hariç kullanmaya gerek duymam. Trader hiç değilim, eskidendi o. Benim söylemeye çalıştığım konu şu; bilançolar, gelir tabloları ve buna bağlı tüm rasyolar geçmişin verisidir. Bu tespit, bunlara itibar edilmemeli anlamı çıkartmamalı. Aksine bunlara bakılmalı, değerleme analizleri yapılmalı. Ama sadece bu analizlere göre şu denmemeli; rasyolar on numara beş yıldız, kar marjı muazzam, hadi alalım. İtirazım burası sadece. Evet bunlar önemli, şüphesiz. Ama önümüzdeki 5 yılda neler olacak, bir tahminimiz var mı? Varsa bu tahmini salt geçmişin analizini yaparak mı (tüm analistlerin yaptığı gibi) oluşturmalıyız? Buna itiraz da demeyelim bence, ilave bakış açısı getirmek diye nitelendirsek daha doğru olacak.

Nihayetinde tüm finansallar benim için çok çok önemli, ama geleceği bunlardan bağımsız ilave bakış açıları koyarak öngörmek daha önemli. Sanırım bu cümlelerle daha iyi bir izahat yapabildim. Bir örnek vererek bu durumu daha net anlatmaya gayret edeyim.

Gerçek bir örnektir, uydurma değil ama şirket ismi belirtmeyeceğim. Araştıran arkadaşlar bulur hemen, bilenler de zaten "ha evet" diyecektir.

Bir ilaç şirketimiz var. Sahibi, çalışanları, içinde bulunduğu spesifik alan ve satışları gayet başarılı. Kur kaynaklı devletin bir engeli var ama o da bu sene aşılacak. Şimdi bu şirket mevcut hali ile makul bir değer ediyor. Pahalı da değil, ucuz da değil. Şirketle konuştuğunuzda 2024 yılında ciddi bir büyüme öngörüyorlar, bunu net bir şekilde donelerle açıklayabiliyorlar. Yatırımları da var yurtdışında. 2-3 sene içinde mevcut şirket kadar bir şirket daha içine girmiş olacak. Bunların hepsini analistleri biliyor ve yazdıkları raporlara koyuyorlar. Hem geçmiş hem de gelecekte şirketin öngörüleri analize yerleştirilip bir hedef fiyata ulaşılıyor. Eksiği fazlası, yöntemi vs tartışılır, çıkan hedef fiyat da %10 aşağı yukarı oynar, çok mühim değil.

Bu noktadan sonra benim bakış açım devreye giriyor. Nasıl? Bu şirketin yurtdışında ortak olduğu laboratuvarlar var. Buralarda ilaç geliştiriyorlar. Bunların arasında iki tane ilaç var, eğer bu ilaçlarda aşama kaydedilir ve piyasaya sürülme aşamasına gelirse, o zaman bu şirketin cirosu milyarlarca doları geçecek. Neden geçecek, çünkü bu ilaçların bir tanesi dünyada o hastalığın ilk ilacı olacak, diğeri de başka bir hastalığın en iyi alternatif ilacı olacak. Bu iki ilacı da bizim firma üretecek. Ben buna yatırım yaparım. Neden yaparım? Bu gelişmeler olduğu takdirde gerçekleşecek olan kar rakamı, halihazırdaki raporların hiçbirinin içinde bir nokta kadar dahi yok. Evet bu çalışmaların foslama ihtimali de var. O durumda zaten büyüyen bir şirket olarak portföye katkısını sunar. Ancak, çeşitli fazlar da aşıldığı için bu ilaçların işe yarayacak olması ve fda onaylarını alacak olması çok daha kuvvetli bir ihtimal.

Lafın özü; hem büyüme şirketi, hem de devasa bir sıçrama yapma potansiyeli %50 den fazla. Benim dem vurduğum, geleceği anlamaya çalışmak, farklı bakış açılarını yatırım felsefesinin içine monte etmekten kastımı çok güzel anlatan bir örnek. Son 30 yılda Türk ilaç şirketlerinin yabancılara satış rakamına bakınca da, iştahım daha da kabarmıyor değil. Bu zaman diliminde, irili ufaklı 30 dan fazla ilaç şirketi, yabancı ilaç şirketleri tarafından satın alınmış.

Bu örneği bakış açımı netleştirmek için verdim. Asla yatırım tavsiyesi değildir. Eğer öyle bir algı oluşacak diye düşünecek olursanız ve kaygınız oldu ise derhal bu postu silerim.

Sevgiler, saygılar.

Yazınızda bahsi geçen şirketi biliyorum. Hatta borsamıza kote başka değerli bir ilaç şirketinin yatırımcıları tarafından pek de hazzedilmez ve genelde piyasa fiyatlamalarına (kıskançlıkla) itiraz edilir ya da neden hep kendilerininkinin o şirket kadar benzer performans gösteremediğini anlaşılmaz bulduklarını ifade ederler. Sizin ne için ona daha çok itibar ettiğinizi anlıyorum. Diğer taraftakiler de çokça global iddialarda bulunuyorlardı, ancak bu ilaç işleri bazen inanılmaz fırsatlar barındırsa da bazen de üzerine çokça emek harcadığınız projeler gerçekleştiğinde karşılığını hemen pek de bulamayabiliyorsunuz.

Bilâhere o 2 şirketi de tartışmaya açabiliriz burada.

Selam ve hürmetler.

[deva-i dert]

Strategic Asset Allocation (SAA) vs Dynamic Asset Allocation (DAA) vs Tactical Asset Allocation (TAA)

Bence çoğunlukla mevzu burada kitleniyor ve her bir yöntemin taraftarı hep kendi yöntem tercihinin diğerinden/diğerlerinden daha üstün sonuçlar türeteceğini savunuyor. Bu yöntem kavgasında genelde herkes bir taraf, ben de dahil.

[deva-i dert]

Sayın Selçuk Kayalı'nın çok iddialı olduğu AKSGY öyle çok da beklentisine paralel bilanço göndermemiş gibi görünüyor. Görüldüğü üzere bu sıralar yanılan yanılana. GYO'larda şimdilik RYGYO en iyi bombayı patlatmış gibi duruyor, rüzgarı da almış ardına. Yatırımcısına bereketli olsun.

https://www.youtube.com/watch?v=-tcX71KGf8I
----------------------------------------
Peki peki anladık
Herşeyden sen anlarsın
Peki peki anladık
Herşeyi sen bilirsin
En güzel grubu sen kurdun
En güzel ritmi sen buldun
En iyi dalgıç sensin
En güzel filmi sen çektin ah
Peki peki anladık
Peki peki anladık
En güzel sen bakarsın
Peki peki anladık
En güzel sen ağlarsın
İlk önce sen başlattın
En önce sen yavaşlattın
En uzağa sen gittin
En çabuk da sen döndün ah
Peki peki anladık
Sen neymişsin be abi (ah)
Peki peki anladık
En güzel sen gülersin
Peki peki anladık
En güzel sen söversin
En güzel yemeği sen yaptın
En güzel kızı sen kaptın
En güzel tumbayı sen çaldın
En güzel şarkıyı sen yazdın
Peki peki anladık
Sen neymişsin be abi (ah, ah, ah)
Peki peki anladık
Herşeyden sen anlarsın
Peki peki anladık
Herşeyi sen bilirsin
En güzel grubu sen kurdun
En güzel ritmi sen buldun
En iyi dalgıç sensin
En güzel filmi sen çektin ah
Peki peki anladık
Sen neymişsin be abi (ah, ah, ah, ah)

MFÖ
--------------------------------------------