Tarihte Bugün

[metin]

1910 yılında basılmış bir tıp kitabında yer alan çiçek hastalığına yakalanmış adamın fotoğrafı..

[metin]

Osmanlı İmparatorluğu'nda maden işçisi sıkıntısı sebebiyle, devlet zaman zaman bölge halkını, ücretini ödeyerek zorla çalıştırılıyordu, 1849

[metin]

Köy Enstitüleri'nin mimarı İsmail Hakkı Tonguç

[metin]

İşgal yıllarında PTT teşkilatı önünde nöbet tutan İngiliz ordusuna bağlı Sih askerler, İstanbul, 1920...

[metin]

Kûtu'l Amâre'de İngiliz savaş uçağını tüfeğiyle düşüren Gümüşhane'li Osman oğlu Mehmed.. Yıl, 1915

[metin]

Osmanlı Donanması'nın ilk dalgıç ekibi.. Yıl, 1893

[metin]

Southwest-Airlines havayolu hostesleri 1972

[metin]

1827 Fransız elçisinin yüzüne vurulan yelpaze ve Cezayir savaşı



Barbaros Hayrettin Paşa nın kardeşleri ile birlikte İspanyollardan aldığı Cezayir 1533 yılında bir beylerbeylik olarak Osmanlı Devletine bağlanmıştı. Cezayir 1830 yılına kadar her ne kadar devletin sözü burada geçmese de bir Garp Ocakları adı verilen eyaletlerden biri olarak Osmanlı Devleti hakimiyetinde idi.

Cezayir in Osmanlı Devletine bağlılığı 18. Yüzyıldan itibaren sadece görüntüden ibaretti. Çünkü Cezayir iç işlerinde tamamen bağımsız olduğu gibi uluslar arası ilişkilerde de kendi başına buyruk hareket ediyordu.

Konum itibariyle Fransa nın tam karşısında yer alan Cezayir e Fransa nın ilgisi çok öncelere dayanıyordu. Mesela 17. Yüzyılda üç defa Cezayire saldırmış fakat amacını gerçekleştirememişti. Cezayiri ele geçiremeyen Fransızlar Akdenizde ki çıkarları gereği iyi geçinme yolunu seçmişlerdi. Fransızların açık denizlerdeki üstünlüğü İngiltereye kaptırması ve sömürgecilikte güç kaybetmesi tekrar Cezayire yönelmesine yol açtı. Bu sıralarda Cezayir denizlerdeki eski gücünü kaybetmiş gelişen teknolojiye ayak uyduramamıştı. Ayrıca Viyana Kongresinde anlaşan koalisyon güçleri 1816da Cezayire ortak güçlü bir donanma göndermişlerdi. Bu donanma Cezayir şehrini bombalamış ve bir çok donanmanın bir çok gemisini batırarak Cezayiri zayıflatmıştı.

Osmanlı Devleti ise bu sıralarda isyanlar ile boğuşuyordu. Önce Sırp isyanı, arkasından Yunan İsyanı ve sonra da Mehmet Ali Paşa İsyanı Ayrıca Yeniçeri ocağı kaldırılmış ve yeni ordu kurulma aşamasındaydı. Yani Fransızlar için Cezayiri işgal etmek için bundan daha iyi bir ortam olamazdı.
Fransızların istediği bahane 1827 yılında ortaya çıktı. Fransa hükümeti cumhuriyet döneminde Cezayirli iki Yahudiden 5 milyon frank ve birazda hububat borç almıştı. Fakat krallık döneminde bu borçları ödeme konusunda ağırdan almaya başladı. Bu iki Yahudi Dayı Hüseyin Paşadan yardım istediler. Dayı Hüseyin Paşa girişimleri neticesiz kalınca bazı Fransız gemilerine el koydu.

Fransız elçisi ile borçların konuşulduğu görüşme esnasında Dayı Hüseyin Paşa sinirlerine hakim olamayarak Fransız konsolosu Pierre Devalâin yüzüne elindeki yelpaze ile vurdu. Bu olay Fransa ile Cezayir arasında ki ilişkileri iyice gerdi. Sonuçta Fransızlar 16 Haziran 1827den itibaren Cezayire savaş ilan etti ve gönderilen donanma ile Cezayir şehri kuşatılmaya başlandı.

Osmanlı Devleti bu sırada bu olaya müdahale edebilecek durumda değildi. Çünkü Mora isyanının ortaya çıkardığı sorunlarla uğraşıyordu. Arkasından Navarinde donanmanın yakılmıştı. Ordusuz ve donanmasız kalan Osmanlı Devleti aynı zamanda fırsatı kaçırmak istemeyen Rusların saldırısına uğramıştı. Bir kısım yöneticiler ise Cezayirin Fransayı yeneceğini düşünüyorlardı.

Fransa kendi iç durumu nedeniyle bu durumdan hemen yararlanamadı. Üç yıl sonra 1830 yılında Cezayiri işgal ettiler. 1834te Fransız Kuzey Afrika genel Valiliğini kurarak sömürge yönetimini resmen başlattılar. Ancak ülkenin bütününe hakim olmaları ancak 1847 yılında Emir Abdülkadirin başlattığı yerel direniş sona erdirilince gerçekleştirebildiler.

Cezayirde yelpaze olayı ile başlayan kan ve gözyaşı dolu süreç Cezayirin 1962 yılında bağımsızlık kazanmasına kadar devam etti.