Devlet yeri geldiğinde bu tip subvansiyonlar yapar, çiftçiye akaryakıt desteğide, yatırımcıya bedava arsa tahsiside, çalışanın sgk pirimlerinin devlet tarafından karşılanmasıda buna örnektir. Bu sadece ülkemizde değil dünyanın bir çok yerinde olur. Hatta amerikada 2008 krizinde neredeyse tüm vatandaşlara harcamaları için 300-500 dolar para dağıtılacaktı, sırf ekonomi canlansın diye, işi o noktaya kadar götürecektiler..
Bu arada inşaat firmaları konusunda küçük ve orta ölçekli firmalar genelde 300-380 fiyat örneğini verdiğiniz duruma uyuyor ancak büyük konut üreticileri o tip indirimler yapmıyor. Ancak şunu duydum geçen sene başlayan %10 peşin sonraki 12. ve 24. aylarda %15 ve geri kalan %60 ında 10 yıllık taksitler halinde ödendiği konutların, tamamen naki öndendiği durumda %35 indirimle satıldığını. Yani cebinizde nakitle gittiğinizde o konutu 100 yerine 65 e de alabiliyorsunuz.
Bu arada konut piyasası çok feci karışmış durumda ülkemizde, bugün 100m2 bir dairenin arsa hariç inşaat maliyeti 140-170bin tl aralığında lüks kavramına göre değişir. Fiyatta ana belirleyici faktör konumdur, ancak bakıyorsunuz özellikle istanbulda iş kontrolden çıkmış durumda, aşağıdan baktığınızda dairenizin hangisi olduğunu bile anlayamayacağınız yükseklikteki gökdelenlerde 100m2 daire icin 1 milyon tl üzeri rakamlar telafuz ediliyor. Bunun haricinde müteahit mahalle köşelerinde bile yaptığı konutlarda eskiden %10-15 civarı arsa payı için konut verirken şimdi %50-60 lara çıkmış, bu bile müteahite konut maliyetini iki katına çıkartıyor, yani 150bin inşaat maliyeti olan konutu arsa payı ile 300bine çıkıyor buna 100-200 de kar koysa bu konut, 400-500 bandına çıkıyor. Turkiyede bu konut sekötürnde geçtiğimiz 15 yılda o kadar güzel paralar kazanıldı ki, kasabı manavı bile bu işlere girdi, sonrasında arsalara olan talebin patlaması sonu konut fiyatlarının geldiği nokta, ancak şunu göremediler turkiyede mevcut çalışanların gelirleri ile o konutları almaları mümkün değil, özellikle istanbulda nef 45 m2 daireye 450 bin tl dedi, ben duymaktan utandım hatun söylemekten utanmadı
Kimler alıyor diye sorunca cevap net, hali vakti yerinde olan yatırım amaçlı almış kiraya veriyor, geçtiğimiz 15 yılda enflasyon %10 artarken konut %10-20 kazandırmış güzel yatırım, ancak nasıl ki 90 lı yıllarda dolar nasıl olsa her yıl artıyor deyip döviz burolarının önünde kuyruk olanlar, bunun bedelini 2001-2011 yılları arasında ödediyse, nasıl olsa bu konut fiyatları hersene artıyor düşüncesinde olanlar içinde bedel ödeme vakti gelmiştir. Şu an takip ettiğim bir kaç konut var dikkat ediyorum fiyatı geçen sene ile aynı hatta bir tanesi 700 den 680 e düşmüş, dikkat edin %20 enflasyon ortamında bu dairenin fiyatının sabit kalması %20 düşmüş olduğu anlamına gelir, zaten emlak sitelerinde her semte dair konut endeks grafiği var, istanbulun o uçuk fiyatları bölgelerinde 4 yıldır konut fiyatlarının yerinde sayması her şeyi açıklıyor..
Bizim insanımız genelde birinin bir işten para kazandığını görünce işten anlasın anlamasın, hemen o işe girmeye çalışır, ancak girdiğinde o sektörde çok ciddi bir balon oluçmuş olma ihtimali yüksektir. Bu inşaatta müteahit içinde geçerlidir, nasıl olsa fiyatı hersene yükseliyor diyen yatırım amaçlı konut alan içinde geçerlidir, zaten hepimizin bildiği gibi bu durum borsada da böyledir.
2011-2013 yıllarında çevremden bir çok kişi hisse senedi sorardı endeks dolar bazında 50.000 lerde gezerken, bende ısrarla bu seviyeler çok yüksek bulaşmayın derdim. 50.000 dolar şu anki kur uzerinden 270bin puan yapıyor, o zamanlar alım yapanların naısl bir facia ile karşılaşacağı ortada. şimdi endeks dolar bazında 18.000 lerde bu kriz diplerinde görülen seviye ancak kimsenin hisse almak için niyeti yok, neden dolar geçen sene 7 ye fırladıya, bu senede seçimden sonra zaten 10 olacak mış, sosyal medya bu konuda uçmuş durumda zaten....
Malesef bilgi birikimi bu olan bir millet bu bedeller ödemeye mahkum, ancak bizim gibiler her ne kadar doğru yönde ilerlemeye çalışsakta onların ters yönde hareket ederken yarattığı rüzgar o kadar güçlü ki, bırakın ilerlemeyi yerimizde bile tutunamıyoruz. Dile kolay sadece ocak-şubat ayında yerliler 8 milyar dolar almış, hala almaya devam ediyorlar muhtemelen sene başında bu yana 10 milyar doları geçtiler, sadece bu 10 milyar dolar bile borsaya gelseydi endeks şu an 150 bini geçmiş olurdu. Ancak gelin görünki bireysel yatırımcı döviz mevduatı 100 milyar dolar ile tarihi rekor seviyeye ulaşmış, kurumsal yatırımcı döviz pozisyonu ise 70 milyar dolar. Yani toplamda 170 milyar dolarlık bir döviz pozisyonundan bahsediyoruz, ve imf ile 50milyar dolarlık anlaşma yapılacak mı yapılmayacak mı bunun tartışması yapılıyor, yazık...
Yer İmleri