Bilmeniz gereken en önemli 10.... MUM BAR formasyonu.

Mum bar formasyonları trend formasyonları kadar önemlidir?.
Yakalaması çok zor olsada yakalandığı zaman mükemmel fırsatlar verirler.
Mum barlar da diğer indikatörlere olduğu gibi hacim, formasyon, piyasa yönü vs ile desteklenmelidir.












KAZANDIRAN MUM FORMASYONU ...

Mumlar, saf fiyat bilgisi içerdiğinden açık ara en faydalı teknik analiz aracıdır. İşlem periyodunun açılış, en yüksek, en düşük ve kapanış fiyatını verirken aslında bize o periyod içinde olan bitenin hikayesini anlatırlar.
Mum formasyonları fiyat hareketinin temelidir ve alıcılar ile satıcılar arasındaki rekabetin grafiklere yansımasıdır.

İlk örneğimiz uzun gölgeli MUM. Aşağıdaki ZOREN aylık grafiğini incelendiği zaman :




Grafik üzerinde yazılan Soldaki Direnç bölgesinden dönen fiyat tekrar direnç bölgesine yaklaşıyor ve bu bölgede uzun gölgeli kırmızı bir mum bırakıyor.
Ardından fiyat yaklaşık %40’lık bir düşüş gösteriyor.

Burada olan nedir?

Alıcılar fiyatı yukarı sürerken, satıcılar baskın çıkıyor ve fiyat direnç üstünde kalmada başarısız oluyor. Alıcılar kontrolü ele geçirebilseydi direnç üstünde yeşil bir mum görmemiz gerekirdi. Demek oluyor ki alıcılar kontrolü satıcılara kaybetmişler.

Destek-direnç bölgelerinde oluşan bu uzun gölgeli mum formasyonu, alıcıların direnç bölgesinde kar satışına başladığını; açığa satışçıların kısa pozisyon aldığını ya da her ikisinin birden gerçekleştiğini gösterir.

Bir başka örnek: CAD/YJP (Kanada doları) haftalık grafik.



Yeşil oklarla gösterdiğim bölge bariz şekilde bir destek bölgesidir.
Oklarla gösterdiğim dalga hareketinin ardından fiyat yeniden destek bölgesine geldiğinde oluşan mum uzun gölgeli mumdur. Satıcılar desteği kırmakta başarısız olarak kontrolün alıcılara geçtiği açıkça görülmektedir.


Analizlerinize Ekleyebileceğiniz Anahtar Bir Bilgi Daha

Desteğe yaklaşırken oluşan mumların uzunluğuna dikkatinizi çekmek isteniyor.
Uzun kırmızı bir mumun ardından daha kısa bir mum ve ardından uzun gölgeli bir mum geliyor.
Bu satış baskısının önce yavaşladığını ardından kontrolün alıcılara geçtiğinin göstergesidir.
Grafikte görelim:





Harami (Inside Bar) Mumu

Japonların Harami (Hamile Kadın), Batılıların “Inside Bar” dedikleri mumun nasıl kullanıldığını görelim.

Inside Bar, en düşük ve en yüksek değeri kendinden bir önceki mumun en düşük ve en yüksek değerinin içinde kaldığı mumdur. Hakim fiyat yönündeki momentum kaybı anlamı taşır. Bir örnekle görselleştirelim.

Örneğimiz: AKENR haftalık grafik.




Önce her zamanki gibi destek-direnç bölgelerimizi tanımlıyoruz. Grafiğin solunda fiyatın döndüğü bölge desteğimiz (Burada yine bir inside barımız var!) Fiyat buradan yükseldikten sonra düşüşe geçiyor ve destek bölgesine doğru yol alıyor. Tesadüf bu ya (!) aynı destek bölgesinde yine bir inside bar oluşuyor ve fiyat yukarıya doğru tepki veriyor.

Borsa İstanbul’dan bir başka örnek: ALKIM




Dirençler aşıldıktan sonra destek görevi görürler.
Aynı şekilde geçmiş destekler de dirençlerdir.
Bu bilgiyi cebe attıktan sonra grafiklerimizde destek-direnç bölgelerini tanımlıyoruz.
ALKIM örneğinde fiyat daha önce kırdığı dirence (yani potansiyel desteğimize) yaklaşıyor.
Burada bıraktığı mum ise bir Harami ya da inside bar.





Bir değer bölgesinde (destek, direnç, hareketli ortalama, trend çizigisi vb) oluşan mum formasyonlarını görebilmek ve doğru işlemi yapabilmek para kazanmanın anahtarıdır.

Momentum Mumu

Momentum mumu, kendinden bir önceki mumdan daha büyük bir gövdeye sahip bir mumdur ve bir momentum (itki, güçlü hareket) habercisidir.

Momentum mumunu bir destek/direnç bölgesinde zorlanma meydana geldiğinde kullanırız. Momentum mumu, önceki yazıda bahsettiğim uzun gölgeli veya harami (inside bar) gibi mumların ardından geldiğinde hareket yönünü teyit eden mumdur.

Örneklendirelim: SAHOL




Grafiğin solundaki destek bölgesini tespit edip bölgeyi sağa doğru uzatıyoruz ve buradaki fiyat hareketini gözlemlemeye başlıyoruz. Bu noktada henüz fiyatın desteği kırıp kırmayacağını bilmiyoruz. Müneccim olmadığımıza göre bilmemiz de imkansız zaten. Bizler fiyat hareketini takip edip, uygun ödül/risk oranı ile hareket etmeye çalışıyoruz. Fiyat hareketini görmeden atacağımız her adım şansa bağlıdır ve kumar, şans oyunlarının en bilinenidir.

Çember içindeki iki mum fiyatın desteği kırmada başarısız olduğunu ve adeta bir duvara tosladığını gösteriyor. Ardından yeşil ve uzun gövdeli bir momentum mumu bırakarak alıcıların bu direnç bölgesinde kontrolü ele aldığına işaret ediyor.

Bir başka örnek: GBPCAD




Çember içindeki mumlara dikkat edin.
Defalarca direnç tarafından püskürtülmüş.
Fiyat adeta duvara toslamış gibi ileri geri küçük hareketler yapıyor ardından gelen kırmızı momentum mumu da yükselişin başarısız olduğunu ve düşüşün başladığını teyit ediyor.

Olan biteni alıcıların gözünden görelim.




Alıcıların devrede olduğunu yine bir momentum mumu olan yeşil uzun gövdeli mumdan anlıyoruz. Buradan alıma geçen grup, direnç bölgesinde yeni alıcıların gelmediğini ve direncin 3 gün boyunca geçilemediğini gördüklerinde uzun pozisyonlarını kapatmaya başlayıp karlarını ceplerine atıyorlar.

Satıcıların gözünden bakacak olursak: Satıcılar, bu bölgede yeni alıcının gelmediğini, fiyatın duraksadığını görüp direncin güçlü olduğunu düşünmeye başlıyorlar. Bu bölge, satıcılar için kısa (short) pozisyon açmak için ideal bir yer haline geliyor. Ardından gelen kırmızı momentum mumu varsayımları teyit ediyor.





Her zaman alıcı ve satıcıların bakış açısından bakmayı öğrenmemiz gerekiyor.
Mumların sırrı burada saklı!


Küçülen Mumlar

Sıradaki mum yapısı, küçülen (boyu kısalan) mumlar.
Fiyat bir değer bölgesine yaklaştığında mumların boyu kısalmaya başlıyorsa, dönüş ihtimali söz konusudur.
Örneğimiz: IPEKE




Desteğe yaklaştıkça artık satışlar hız kesmiş, alıcılar fırsat kollamaya, bazı yatırımcılar kademeli alımlara başlamıştır.
Destek bölgesi içinde kalan yeşil muma dikkat edin.
Artık alımlar, satışlardan daha baskın hale geliyorlar.
Ardından uzun bir momentum mumu geliyor ve yükselişi teyit ediyor.

Soldaki Harami (inside bar) mumunu ben söylemeden farketmişsinizdir.

Böylece bir grafikte birden fazla mum oluşumunu görmüş olduk.





Uzun Mumlar
Bazen, küçülen mumların aksine, fiyat bir destek/direnç bölgesine yaklaştıkça mumların boyu uzar. Bu durumda destek veya direncin kırılması daha muhtemeldir. (Kesindir demiyorum!)

Örnekle görelim: GARAN





Fiyat direnç bölgesine yaklaşırken önce bir Yutan (Engulfing) Mum görüyoruz. Yutan mum, en güvenilir momentum mumlarından biridir.
Açılış fiyatı önceki mumun kapanışından daha aşağıdadır ancak alıcılar kontrolü ele geçirerek fiyatı yükseltir ve önceki mumun en yükseğinin de üzerinde kapanış gerçekleşir.
Devamında, dirence yakın bir momentum mumu görüyoruz.
Sonrasında gelen mum da yeşil renkli bir mum.
Yani satıcıların kontrolü ele geçirdiğine dair bir kanıtımız henüz yok.
Ardından da direnç kırılıyor ve yeni alıcılar trende dahil oluyor.


Son Söz…
Destekler ve dirençler piyasanın hafızasıdır. Her geçmiş destekte piyasa alıcılar tarafından domine edilmiş; her geçmiş dirençte satıcılar kontrolü ele almıştır. Ancak bu fiyatın gelecekte de bu destek/dirençlere aynı tepkiyi verecekleri anlamına gelmez.


Öyle olsaydı trendler oluşmazlardı. Bunu aklımızdan çıkarmamalıyız.

Mumlar, bize olacaklara en doğru tepkiyi vermemizi sağlayan fiyat hareketinin önemli bileşenleriidir. Alım satımlarımızdan maksimum karı elde edebilmek için bildiklerimizi birleştirmek, duygudan ve tahminden arınmış şekilde piyasanın mumlar yoluyla bize anlattığı hikayeyi duyup yorumlamamız gerekir. Trading (alım-satım) bir tahmin oyunu değildir. Trading, fiyat hareketini bekleyip, gördüğümüz şeye göre hareket etmektir.





Önemli Uyarı

Tek bir MUM'a bakarak işlem yapmak risklidir.
Riski minimize etmek için yukarıda bahsettiğimiz uzun gölgeli mum veya Harami mumundan sonra oluşacak ikinci mumu (dönüşü teyit eden mumu) görerek hareket etmek gerekir.