Hisse Senedine dayalı Vadeli İşlem Kontratları

[CapitALİst]

Eminim hepiniz de benim gibi dört gözle işleme açılmalarını bekliyorsunuz, ama daha bekleyeceğiz gibi gözüküyor.İşin kötüsü konu hakkında yeni gelişmelerden haber almak da pek kolay değil.Eğer edindiğimiz bir bilgi olursa burda paylaşalım da herkez de haberdar olsun diye bu topic'i açtım.
Edindiği bilgiyi paylaşanlara şimdiden teşekkür ederim

[gattopardo]

Aylardır İMKB ile VOB arasında tek hisseye dayalı vadeli işlem kontratlar üzerinden yaşanan çekişmeye SPK, enstrümanı veto ederek nokta koydu. SPK Başkanı Akgiray 'spekülatif' dediği vadeli hisse kontratları yerine İMKB'ye varant, VOB'a ise opsiyon kozunu verdi

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) arasında çekişme konusu olan "tek hisseye dayalı kontrat" konusunda son noktayı Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) koydu. SPK Başkanı Vedat Akgiray, tek hisseye dayalı kontratların uygulanmayacağını açıkladı. Akgiray bunun yerine yeni yatırım araçları olarak VOB'ta opsiyon türü enstrümanların, İMKB'de ise varant'ların işlem göreceğini açıkladı. İMKB, varantlarla ilgili gerekli izni alırken, bu konuda ilgili genelgenin yayımlanmasıyla birlikte varant piyasası da açılacak. Opsiyonlarla ilgili yazılım çalışmaları sürerken, söz konusu enstrümanın büyük olasılıkla 2010 yılında hayata geçmesi bekleniyor.

Sırf spekülatif amaçlı
SPK Başkanı Vedat Akgiray'ın, tek hisseye dayalı vadeli kontratlarla ilgili yaptığı açıklamada bu enstrümanları 'sırf spekülatif amaçlı' olarak nitelemesi ve hiç bir ekonomik katma değerinin olmadığını söylemesi de dikkat çekici oldu. Akgiray, opsiyon ve varantları, sabit ve değişken faizli her türlü özel sektör tahvilleri, kira sertifikaları vs. gibi enstrümanların izleyeceğini söyledi. Forex işlemlerinde de günlük işlem hacminin 2,2.5 milyar doları geçtiğini ifade eden Akgiray, düzenlemeyi kimin yapacağına bir an önce karar verilmesinin gerekli olduğunu söyledi.
İMKB Başkanı Hüseyin Erkan da tek hisseye dayalı vadeli kontratlar konusunda sorunun "ödünç piyasası"nın iyi çalışmamasından kaynaklandığını söyledi. Ödünç piyasası gelişmeden söz konusu enstrümanın çalışmasının zor olduğunu ifade eden Erkan, "Bu konuda bir polemik oluşturulması hoş değildi. SPK da bu konuya dikkat çekti. Zamanlama olarak uygun olmadığını söylüyorlar" dedi. Ödünç piyasasının etkin çalışır bir piyasa haline gelmesi durumunda hisse senetlerininin rahatlıkla ödünç alınabileceğini belirten Erkan, bunun üzerine vadeli kontratların çok rahatlıkla çalışacağını ve koruma amaçlı olan bir enstümanın da ortaya çıkacağını söyledi. Varantlarla ilgili düzenlemenin bittiğini ve bu konuda yetkili olduklarını belirten Erkan, "Altyapı çalışmalarını tamamlamak üzereyiz. Önümüzdeki günlerde bunun genelgesi çıkacak ve işlem esasları açıklanacak. Bundan sonra da ihraçlar beklenecek. Daha çok kurumsal yatırımcılara yönelik enstrüman olan varantı ihraç etmek isteyen bir banka, aracı kurum olduğunda bunu rahatlıkla işleme açabileceğiz" dedi. Erkan, sektörel endekslere dayalı vadeli kontratların da yakında piyasaya sunulacağını söyledi.

İşlem hacmi artacaktı
Tek hisseye dayalı kontratlarla ilgili çalışma, AK Parti İzmir Milletvekili Tuğrul Yemişçi'nin 3 yıl önce VOB Başkanı olduğu dönemde başlamıştı. Konuyla ilgili görüşlerine aldığımız Yemişçi, Akgiray'ın kararını saygıyla karşıladığını söyledi. Yemişçi, "Kendisi demek ki finans piyasalarını incelemiş ve tek işleme dayalı kontratların piyasada işlem görmesine piyasaların hazır olmadığı kanaatini edinmiş ki bu izni vermiyor" dedi. "Katılımcıların ve borsaya yatırım yapanların tek hisseye dayalı kontratı beklediği kanaatindeydik. VOB'un bu kontratların devreye girmesiyle günlük 1.5-2.6 milyar TL'lik işlem hacmi yapan VOB'un 2.5-3 milyar TL'lik işlem hacmine ulaşması bekleniyordu" diyen Yemişçi, opsiyonlarla yine bu ivmenin yakalanabileceğini söyledi.
VOB yönetiminin opsiyon hazırlıklarını bitirip opsiyonları biran önce devreye koymasının gerekli olduğunu ifade eden Yemişçi, opsiyonların VOB'un önünü açacacağını vurguladı. SPK Başkanı'nın hisseye dayalı kontratın spekülatif olduğu yönündeki görüşlerine katılmadığını dile getiren Yemişçi, "Çünkü bugün dünya borsalarında da işlemlerin yüzde 70-80'i spekülatif amaçlı. Spekülasyon amaçlı alım-satımlar borsada genişlik ve derinliği sağlıyor" diye konuştu.
Opsiyonlar, bir varlığı (mal,döviz, menkul kıymet) belirli bir sürede sabit bir fiyattan satın alma ya da satma hakkı veren araçlar olarak tanımlanıyor. Varantlar ise opsiyona benzer bir enstrüman. Hisse senedine dayalı çıkartılıyor. Varantı bir aracı kurum, banka kendi bilanço büyüklüğü doğrultusunda ihraç ediyor. Birden fazla seri olarak da ihraç edilebiliyor. Varantlar, İMKB'ye geldiğinde İMKB bunu işleme açabiliyor.

Hayaller suya düştü
Buna karşılık, SPK'nın üzerine hem İstanbul hem de İzmir'de büyük hayaller kurulan tek hisseye dayalı vadeli işlem kontratlarını çıkarmama kararı, her ne kadar iki cepheden de henüz bir olumsuz tepki almamış olsa da, kulislerde en azından beklentiler açısından soru işaretleri yaratmış görünüyor. Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı Vedat Akgiray'ın tek hisseye dayalı vadeli işlem kontratlarının çıkarılmamasıyla oluşacak ciddi işlem hacmi kaybının 'opsiyon' ve 'varant' enstrümanlarıyla kapatmayı önerdiği belirtiliyor. Fakat tek hisseye dayalı vadeli işlem, dünyada son yılların en hızlı yükselen enstrümanlarından biri.
İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) Yönetimi SPK Başkanı'nın son açıklamalarının ardından şimdilik sessiz. Bir açıklama yapmama kararı alan VOB Yönetimi, önümüzdeki günlerde SPK Başkanı Akgiray'la bir araya gelerek son durumu net bir şekilde görmeyi ve ona göre pozisyon almayı hedefliyor. Fakat kuruma yakın kaynaklardan gelen bilgi, VOB Yönetimi'nin SPK Başkanı'nın verdiği karara saygı duyduğu ve opsiyon işlemlere odaklanılacağı yönünde.

Geleceğin enstrümanı
Vadeli işlem tartışmasının bu kadar boyut kazanmasının en önemli sebeplerinden biri, temel olarak bu piyasalarda global bazda hızla yükselen hacim artışı. 2007 yılında büyüklüğü 450 trilyon doları bulan vadeli işlem piyasaları, toplamda 40-50 trilyon doları bulan hisse senedi ve 60-70 trilyon dolara yakın olan sabit getirili yatırım piyasalarının yaklaşık 10 misli büyüklüğe ulaşmış durumda. Dünyanın en büyük tek hisseye dayalı future kontrat borsalarından biri olan Güney Afrika'da bir gün içerisinde işlem gören kontrat miktarı 700 binleri buluyor. Dünya Borsalar Federasyonu'nun 2008 yılı değerlendirme raporuna göre halen faiz oranı ve döviz kuruna odaklı vadeli işlemler, hisse senedi ve emtiaya dayalı vadeli işlemlerden daha fazla hacme sahip. Fakat özellikle son yıllarda tek hisseye dayalı vadeli işlemler dünyanın en hızlı yükselen piyasası olurken, opsiyon işlemlerine dayalı vadeli işlemler giderek azalıyor.Tek hisseye dayalı vadeli işlemlerle İzmir'e ilk aşamada 100 milyar liralık bir para akışı bekleniyordu. Yıllık işlem hacmi 200 milyar liranın üzerinde olan VOB'un bu kontratlar sayesinde bir anda yüzde 50 hacim artışı yakalaması hedefleniyordu.


Akgiray: Komisyonlar sürdürülebilir değil
Yapı Kredi Portföy ana sponsorluğunda, Terrapinn tarafından düzenlenen "Funds World Turkey 2009" konferansında da konuşan SPK Başkanı Vedat Akgiray, Türkiye'de aracı kurumların fon yönetiminde aldıkları komisyonların da yüksek olduğuna dikkat çekti. Faiz oranları yüzde 50 iken komisyonların yüzde 3-5 olmasının normal olduğunu belirten Akgiray, "Ancak, faizler yüzde 7-8 iken yüzde 5 komisyonlar sürdürülebilir değil. Verenin kabahati. Büyük bir fon Türkiye'ye gelir, binde 2-5 gibi oranlarla çalışmaya başlar. Bu da yüksek komisyonlara çalışan kurumları zor durumda bırakabilir" dedi. Türkiye'de yatırım fonların gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki payının yüzde 3,5 düzeyinde olmasına karşın, dünya ortalamasının yüzde 30 olduğunu belirten Yapı Kredi Portföy Genel Müdürü Gülsevin Yılmaz ise Türkiye'de fon piyasasının yeterince gelişmediğini söyledi.


ABD'yle aynı tartışma, aynı sonuç
Tek hisseye dayalı vadeli işlem kontratlarıyla ilgili bu sürecin bir diğer ilginç özelliği ise ABD'de de 2000 yılında aynı problemin yaşanmış olması. Hatta bu probleme ilişkin ABD'li kuruluşların bulduğu çözüm de aynı olmuş. ABD`de vadeli hisse için sermaye piyasalarını düzenleyen SEC ve vadeli piyasaları düzenleyen CFTC, tek hisseye dayalı vadeli kontratları kimin düzenleyeceğiyle ilgili olarak yaklaşık 9-10 yıl önce bir tartışma yaşamış, sonra da `madem çözemiyoruz bu anlaşmazlığı, vadeli hisseyi yapmayalım` demişlerdi. Yıllarca bu enstrümanlardan mahrum kalan ABD piyasalarında daha sonra Clinton döneminde tek hisseye dayalı vadeli işlemler başlamıştı.

[randomwalker]

tam rahatlamıştık vazgeçtiler diye ki
bu sefer opsiyonlar çıktı karşımıza...
hadi bakalım gözünüz aydın türev sevdalıları Opsiyon'lar yolda ve yakın...

bize kalırsa;
türev'lere hiç hazır ve uygun olmayan yurdum insanı ve piyasaları (ki geçtiğimiz yıllar ispatıdır):yes:
opsiyonlara ve dolayısıyla orta ve uzun vade kuvvetle muhtemel kurumsal bazda yıkımlara karşı hiç mi hiç hazırlıklı görünmüyor ki ağzı salyalı raporlarla allanıp pullanan reklamlar başladı bile.....:mut:

felaket'in (görebilenler için) çoook uzaktan ışığı göründü...:frown: