Dowes

[danoby]

Değerli JonDowes hocam,
Yılsonundaki faizlerdeki özel artıştan sonra geçen ay ortalama 9 civarında mevduat faizleri alınmıştı. yalnız bu ay baktığımızda 9 üzerinde 9,25-9,50 gibi failerin verildiğini görmekteyiz. Bunun içinde büyük bankalar da var. Yani merkez bankası olmasada sanki bankalarda mevduat faizi açısından biraz kımıldanma var gibi..
Bir de merakımı cezbeden konu şu;
dolarda oluşacak bir yükseliş faizleri nasıl etkileyecek? İşin enflasyon yönünde bir artış olacağını öngörebilmekteyim, ama faizlerle ilgili kısmında kafam biraz karışıyor?
Bu konuda aydınlatırsanız memnun olurum.
Saygılarımla.

[JonDowes]

tekrar teşekkürler arkadaşlar...

Değerli JonDowes hocam,
Yılsonundaki faizlerdeki özel artıştan sonra geçen ay ortalama 9 civarında mevduat faizleri alınmıştı. yalnız bu ay baktığımızda 9 üzerinde 9,25-9,50 gibi failerin verildiğini görmekteyiz. Bunun içinde büyük bankalar da var. Yani merkez bankası olmasada sanki bankalarda mevduat faizi açısından biraz kımıldanma var gibi..
Bir de merakımı cezbeden konu şu;
dolarda oluşacak bir yükseliş faizleri nasıl etkileyecek? İşin enflasyon yönünde bir artış olacağını öngörebilmekteyim, ama faizlerle ilgili kısmında kafam biraz karışıyor?
Bu konuda aydınlatırsanız memnun olurum.
Saygılarımla.

siyasi gerilim nedeniyle dolar ve faizlerde bir miktar yukarıya devam mümkün. parti kapatma davası veya ordudan bir takım hafif eylemler gelmesi gibi uç riskler mevcut. bunların gerçekleşmesi baya az ihtimal; yapısal olarak faiz veya kuru yukarı atacak bir şey henüz yok bence. bankaların baktıkları şey fonlama maliyetleri ve tahviller. yani piyasa şartları. mevduat sahiplerinin hızlıca dolara geçmeye başlaması lazım bu şartların değişmesi için.

doların biraz artması enflasyona çok etki etmez. enflasyonun ana bileşeni olan iç talep hala zayıf; maaşlar ve istihdamda büyük bir toparlanma yok. dolar kurunun kalıcı olarak 1.60'ın üstüne çıkması lazım maliyet enflasyonuna gözle görülür etki olması için. öyle bir durumda merkez bankasının üzerindeki faiz artış baskısı artacaktır tabi. ama bu da henüz beklentiler dışında. peki beklenen ne? haziran-eylül arasında ilk faiz artışının gelmesi ve sonrasında ufak ve düzenli adımlarla artırıma devam. yılsonu gecelik faiz beklentileri %7.50 ile %9.00 civarında dolanıyor. ben %8'den fazla olmasını beklemiyorum eldeki verilerle (talep hala zayıf). bu da mevduat faizlerinin yaza doğru %10'a çıkıp, yılsonu %11.50 ve üstünü zorlayacagı anlamına geliyor. tahvil faizlerinde de benzeri bir yükseliş mümkün ama yabancıların payı düşük oldugu için oradaki yükseliş de hızlı olmayacaktır. tahvillerin %65'ine sahip yerli bankaların parayı koyabileceği başka bir yer yok: krediler de zayıf büyüyor.

[danoby]

Sn. JonDowes hocam.
Açıklamalarınız için teşekkür ederim.

[eray026]

Düşünce alışverişi için özel bir yer lazım geldi, açtım. Faizler, para birimleri, emtialar ve genel olarak makroekonomi ile ilgili her şeyi tartışalım. Herkesin soru, cevap ve yorumlarına açıktır.

Sayın JonDowes üstad, yeni topiğiniz hayırlı olsun. Bir fanatiğiniz olarak, sizin bu konulardaki teknik bilgilerinizi ve yorumlarınızı takip etmeğe devam edeceğiz. Faydalı olacağına inanıyorum. Saygılar.

[JonDowes]

teşekkürler...

eur/usd paritesi aşağı zorlamaya devam ediyor. Yunan problemini kolay kolay çözemeyecek AB'nin buna yapacak bir şeyi de yok. 1.35 desteği tutmazsa, hareketin 1.2850'ye kadar devamı mümkün. dolar/tl kurunda 1.4750-1.5250 bandından yukarı çıktık. şimdi 1.5250-1.5850 gibi geniş bir bantta devam edeceğiz. bu gecelik bu kadar.

[excali]

Sevgili JonDowes,

Çin merkez bankasının YUAN üzerindeki para politikası hakkında kısa bilgiler alabilir miyiz?

[JonDowes]

Guzel soru. Henuz dikkati cok cekmeyen ama dunya ekonomisindeki en onemli guncel konulardan biri Cin'in yuan politikasi.

Cin yuani, veya lokal ismiyle renminbi ("halkin parasi"), dis ticarette son 10 yildir en onemli para birimi. yonetimi PBOC (Cin Merkez Bankasi) elinde gozukse de, temel olarak Cin'deki her sey gibi Komunist PArti'nin dedigi oluyor. onlarin da 30 yildir yaptigi sey: yuani USD'ye sabitlemek. 70li yillardan itibaren 1 dolar 1.50-2.50 yuan civarinda sabitlenmisti, kur birkac kez degistirildi. ama o zamanlar Cin'in ihracat rejimi olmadigi icin pek onemi de yoktu. 80lerde, dunya ticaretinin artmasiyla beraber Cin de ihracata onem vermeye basladi. ekonomisini rekabetci hale getirmek icin 1 dolar = 8.6 yuan olacak sekilde devaluasyona gitti (kisa surede ithal mallarin fiyati %573 artti). sonrasindaki cok ufak hareketleri saymazsak, uzun yillar Cin'in bu degersiz yuan politikasi devam etti. 1 dolarin kac yuan ettigini (dolarin yuana karsi gucunu) gosteren grafik:



2000li yillarla beraber ucuz uretimle ihracati her yil katlanan Cin nihayet buyuk devletlerden istihdam kapmaya ve buyuk cari fazlalar vermeye basladi. buna neden olan en onemli ornek: ABD'de saati 10 dolar olan basit bir iscinin yaptigini, Cin'deki isciler ayda 30 dolara yapiyordu. onceleri basit taklitcilikle ise baslayan ihracatcilar, zamanla kalite farklarini kapattilar ve buyuk markalar adina fason uretim yapmaya basladilar. dunya ekonimisi 1.5 milyar kisilik bir uretim gucuyle cok ucuz mala boguldu ve tum ekonomilerin tuketimleri ve borc miktarlari hizla artti. bunun gidecegi yol belliydi bu yuzden son yillarda Cin uzerindeki baskilar o kadar artti ki, yuan'in degerlenmesine belli bantlarda izin verildi. o da grafikte goruldugu uzere cok yavas (dis ticareti aman aman etkilemeyen) bir hizda oldu.

2008 ortasinda, kuresel krizle beraber dolar hizla degerlenmeye baslayinca, Cinliler "bir de biz kendi elimizle yuani guclendirmeyelim" diyerek yuani yukari tasimayi durdurdular. son 1.5 yildir USD/CNY kuru 6.8 civari ufak bir bantta dalgalaniyor. dalga ismi aldatmasin, bantin alt-ust limitleri PBOC tarafindan belirleniyor. bu yuzden "ucuzken yuan alayim sonra satarim" demenin anlami yok; banka isterse 20 yil kuru hic degistirmez. faiz oranlari konusuna ise cok girmedim cunku CNY cinsi enstrumanlara (yani hisse senetlerine) sadece Cinliler sahip olabiliyor. zaten tahvil piyasasi da yok. faizlerin en onemli etkisi lokal tuketime oluyor. o da krizle beraber azalan ihracatin olusturdugu arz fazlasini kullanabilmek icin ozellikle cok arttirildi. Cin bankalari halka milyarlarca dolarlik kredi verdiler. son aylarda bu biraz yavaslatilmaya baslaniyor ama Cin'de enflasyonun cok artacagi da tartisilan bir konu. ilginc bir nokta da su: Cin'de 9 rakaminin oneminden dolayi tum faiz oranlari 9'un katlari seklinde belirleniyor. ornegin FED 0.50 faiz degisikligine gidiyorken PBOC ise 0.36 faiz degistiriyor. Wiki'ye gore bunun asil nedeni: 9'un tam katlariyla hesap yapabilen abakuslerin halen kullanimda olmasi; gelenek.

Cin'deki olusacak sert bir enflasyonun dunyayi cok etkilemesi ise kolay degil. cunku yuan olmasi gerektigi yere gore zaten cok degersiz. bu yuzden Bati tuketmeye, Cin ihracata devam ediyor. her sey serbest birakilsa, belki 1 dolar = 1 yuan'a kadar gidecek bir Cin yukselisi izleriz. Dunya bankasi kurun olmasi gereken yeri 2, IMF ise 3.5 olarak goruyor. boyle bir yuan yukselisine izin verilse, kisa surede dunyanin en zengin ulke ve halki Cin olabilir. halk daha cok gelirle kaliteli mallar alabilir; ama ihrac mallarin fiyatlari katlandigi icin cari fazla hizla azalir. Parti buna izin vermiyor, Cin'in gelecekte tek hukumdar olmasi icin stratejisini aynen koruyor: Cin'in uretim gucu somuru duzeninde uc kurusa calisirken, uretilen mallar batiya doviz karsiligi veriliyor ve rezervler hergun arttiriliyor. ithalat sadece ara mallar ve emtia icin yapiliyor. luks tuketime cok az sayida Cinli zengin ulasabildigi icin cari fazla birikimi devam ediyor. bunu da, altin madenleri alarak, Afrika'da stratejik ortakliklar (gonullu koloniler) kurarak ve Cin'in buyuk sehirlerinde devasa altyapi yatirimlari yaparak harciyor.

Cin ic uretim tuketimde disariya halen buyuk olcude kapali bir ekonomi. fakat dunya ticaretinde ise buyuk bir uretim motoru olarak islev goruyor. Turkiye, Polonya gibi batiya yakin uretim noktalarina kiyasla cok daha ucuz olanaklara sahip. tek dezavantaji batiya olan uzakligi nedeniyle ulastirma (navlun) masrafinin artmasi. bu bile farki kapatacak kadar buyuk degil. ancak cok cabuk bozulabilen hizli tuketim mallarinda Cin'in uzakligi engel olusturuyor. bunun disinda oyuncaktan tanka kadar her turlu dayanakli mamulde rakiplerinin ceyregi tutarina maliyeti var... bu farklar da firsat bulan her buyuk markanin doguya kacmasi demek. nasil yapmasinlar: cocuk iscileri savunan yok. yasalar (veya parti) tek guc sahibi oldugu icin halkin lokal isyanlari rahatlikla bastirilabiliyor. yani robot isci ordusunun soz hakki yok. cevreye duyarli (maliyet yaratan) kisitlar yok. zehirli atiklari baska yere gondermeye gerek yok. bati sirketlerinin hissedarlarini rahatsiz edecek hicbir konu yok: ucuz mal geliyor, pek cok kat ustune piyasaya suruluyor.

tum bu ticari sistemi zaman zaman bozan sey siyasi dengeler. bu ekonomik gucu elinde tutmak isteyen Parti ile batili devletler surekli bir catisma halinde. her konu kendi tarafina yontulmaya calisiliyor. Rusya, Iran, K. Kore gibi sorunlu ulkelerle olan iliskiler de bunun buyuk parcasi. her seye ragmen en onemli sey hep para. Batili sirketlerin buyuk kazanclar elde etmesini saglayan Cin uretim gucu uretmeye, Batili halklar ucuza tuketmeye devam ediyor. 10 yil once dandik bir bilgisayar 5000 dolarken, gunumuzde 300 dolara netbook alinabilmesinin nedeni teknolojinin aman aman yol katetmesi degil; dev bir ucuz isgucunun uretimi devralmasi. uzun vadede bu batida uretimin sifirlanmasi demek. hizmetler sektorunun ise buyuyebilecegi bir seviye var ve onu gecmesi de yillar alabilir. zira hizmet genel olarak ic tuketime dayali bir sektor. ulasim veya otelciligi ihrac edemiyorsunuz. ihracatin en onemli kalemi olan mal ihracatini da Dogu ustlenmis durumda. Batili devletlerin ne buyuk borclarini azaltacak bir birikim politikasi var, ne de Cin'in yillardir yarattigi "endustriyel ucret deflasyonu"nu alt edecek bir fikri. savaslarla gecmislerini kurtarmak disinda olanaklari yok: gelecek Cin gibi dev bir ulkenin tekeline girecek eldeki veriler degismezse. bu degisiklik icin de Batinin rahata alismis halklarinin buyuk zorluklar yasamasi gerekiyor. ucretlerin 3'te bire indirilmesi, ithal mallarin yasaklanmasi, adi/pahali yerel urunlere subvansiyon verilmesi gibi.

sadece yuan'in yonetimini anlatmak yavan olacakti. elim degmisken Cin vs Dunya sistemini aklim erdigince anlatmis olayim dedim.

[way_be]

Abone oldum ve 5 yıldızı verdim,emeğiniz için teşekkürler........