Türkçemizle İlgili Gelişme ve Haberler

[BORA YAŞAR]

Cınga’, ‘sürtünük', ‘topbaş'

Yabancı Sözcüklere Türkçe Karşılık Bulunması Kurulu'nun yeni sözcük önerileri: ‘Cınga’, ‘sürtünük', ‘topbaş', ‘tezbak’, ‘zırtgel’, ‘çöpçül’…

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Şükrü Haluk Akalın'ın girişimiyle oluşturulan kurul, birçok ünlü ismi bir araya getirdi. Sanatçılar Candan Erçetin ve Kıraç, AKUT Başkanı Nasuh Mahruki, ilk kadın hakem ve futbolcu Lale Orta, sinema eleştirmeni Sevin Okyay, felsefe profesörü Ahmet İnam da kurulda 'gönüllü' üye olarak görev aldılar.

TDK Başkanı Akalın, 'Amacımız, Türkçemizi geliştirmek, zenginleştirmek ve özleştirmek. Davetimize sanatçılarımız ve sporcularımızın da aralarında olduğu çok sayıda kişi olumlu yanıt verdi. Kendilerine teşekkür ediyorum' dedi.

Akşam gazetesinin haberine göre, bugüne kadar iki toplantı yapan kurul üyelerinin tartıştığı ve önerdikleri sözcükler özetle şöyle:

- Araba kapılarını uzaktan açan anahtar 'keyless-go' yerine 'açgeç', 'açar geçer', 'açam', 'e-anahtar', 'manahtar (manyetik anahtar)' karşılığını önerenler oldu. Toplantıda bu sözcük için, Mahruki'nin gündeme getirdiği 'AÇS' (araç çalıştırma sistemi) kabul edildi.

- Alıcılar tarafından 'istenmeyen ileti' olarak bilinen 'spam' sözcüğü için 'i-posta', 'çöpçül' seçenekleri sunuldu. 'İstenmeyen ileti' tercih edildi. Yine 'antispam' için de 'defeder', 'defeden' gibi sözcükler önerildi, ancak kurul, 'iletisavar'da karar kıldı.

- Flaş haber için teklif edilen karşılıklar 'cınga', 'haberge', 'mühim haber', 'tezbak', 'zırtgel' oldu. 'Çarpıcı haber'de karar kılındı. Önemli gelişme, sıcak gelişme, sıcak haber ve son dakika ifadelerinin de yerine göre kullanılması benimsendi.

- Ter kokularını önlemek amacıyla koltuk altına sürülen 'roll-on' için 'bilyalı', 'dön-dur', 'döndürüklü', 'kokusavar', 'tere dön', 'teriter', 'tersavar', 'topbaş', 'yuvarla sür' Türkçe karşılıklar tartışıldı. Kabul edilen 'Bilyeli' sözcüğü oldu.

- Bilgisayar faresinin altına konulan 'mousepad' için üyeler, 'fare çulu', 'fare minderi', 'fare kayıcı', 'fare şiltesi', 'sürtünük', 'tık atar altlığı' önerilerinde bulundu. 'Fare altlığı' ifadesi benimsendi.

Toplantılarda cıngıl/cıngıl yerine reklam müziği, 'cover' yerine 'yeniden yorum', 'metadata' yerine 'iz bilgi', 'blog' yerine 'e-günce', 'multifonksiyonel' yerine 'çok işlevli', 'multipurpose' yerine 'çok amaçlı', 5'er kişiyle oynanan 'futsal' yerine salon futbolu, 'ketıl' yerine 'su ısıtıcı', 'strapless' yerine 'askısız', 'receiver' yerine alıcı, 'free' yerine de 'serbest, bedava, ücretsiz, özgür' sözcüklerinin kullanılması kararlaştırıldı.

HEM SANAL HEM GERÇEK TOPLULUK

Yeni kurulda, sanal ortamdaki katılımcılardan oluşan 'Yazışma Topluluğu' ile TDK'daki toplantılara katılan 'Tartışma Topluluğu' yer alıyor. 'Yazışma Topluluğu'nda farklı bilim, sanat ve meslek dalından kişiler bulunuyor. 'Tartışma Topluluğu' ise gündelik dilde daha yoğun kullanılan yabancı sözcüklerle ilgili sanatçı, sporcu, gazeteci ve meslek sahipleriyle dil uzmanlarından oluşuyor. Her iki topluluktaki üyeler de herhangi bir ücret almadan gönüllü olarak görev yapıyor.


http://www.sabah.com.tr/kultur_sanat...urtunuk-topbas


Gelişen dünya, teknoloji, bilimle birlikte dil de gelişiyor..

Malum "ihtiyaç, keşiflerin anasıdır".

[mcornek]

Ama bence farklı kelimeler de gerekli her şeyi atarsak kendimiz bir şey uydurmaya kalkarsak kabile dillerinden ne farkımız kalır? O kadar köklü bir geçmiş ve uzun yıllar içinde alınan ve benimsenen kelimeler ve gelişen bir dil. Tabi bu yeni üretime karşıyım demek değil ama halka tepeden inme kelime üretmek doğru değil. İnsanlar bir kelimeyi benimsemedikten sonra ne dersek diyelim tutmaz. Çok isabetli bulduğum bulunan bir kelime "telsiz" hem ne kadar mantıklı hem de gayet benimsenmiş.

[BORA YAŞAR]

TÜRKÇE HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİM

(Johan Vandewalle)

(Metin, onun kalemindendir. Kendisi tarafından Türkçe yazılmıştır.)

“…Anadili Türkçe olan bir kişinin kısa cümlelerle düşündüğü, konuşma anında ise bu kısa cümleleri çeşitli yollarla birbirine bağlayarak karmaşık yapılar kurduğu görüşündeyim. Bu “cümle bağlama eğilimi” bazı konuşurlarda zayıf, bazılarında ise adeta bir hastalık derecesinde güçlü olabilir. Bu son durumda ortaya çıkan dilsel yapılar, insan zihninin üstün olanaklarını en güzel şekilde yansıtıyor. Farklı dil gruplarına ait birçok dili incelediğim halde şimdiye kadar hiçbir dilde beni Türkçedeki karmaşık cümle yapıları kadar büyüleyen bir yapıya rastlamadığımı söyleyebilirim. Biraz duygusal olmama izin verirseniz, bazen kendime “Keşke Chomsky de gençliğinde Türkçe öğrenmiş olsaydı… “ diyorum. Eminim o zaman çağdaş dilbilim İngilizce’ye göre değil, Türkçe’ye göre şekillenmiş olurdu…”

[BORA YAŞAR]

Türkçem benim.

Türk ulusunun harcı...

Dünyanın en güzel, en kıvrak, en duygulu dili.

Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın "ses bayrağı"dır..

Yahya Kemal Beyatlı'nın "ağzındaki anne sütüdür"...


Biz Türklerin varlık ve bağımsızlık sembolüdür.

Türkçemize sahip çıkalım.

Düzgün kullanalım.

İnternet dünyasındaki Türkçe yozlaşmasına karşı çıkalım.

Bunu bir "halt" zannedenleri şiddetle uyaralım.

[BUZ]

ben türkçe günlük konuşma diline türetilerek ve imla bozarak yeni sokulan kelimeleri gündeme getirmek istiyorum............

örnekle........

son derece zevkli................büyük zevk aldım.............zevk duyarım...............lugatının yerine

son derece keyifli...............büyük keyif aldım...............keyif duyarım...............betimlemeleri pompalanarak zevk kelimesinin yerine iliştirildi..........

bu bir özenç idi...............ben zevk kelimesini kullanmaya devam ediyorum ve edeceğim................

keyif kelimesi.........çay keyfi......deniz keyfi..........nargile keyfi........gibi tümce içinde zaten kullanılmakta idi..............

ve şımarıkça icat edilen................."tabiki de".............ve şimdi "tabikisi de"......yeni türetilerek türkçe katledildi................

arapça ve farsça öz türkçe ile tam bir uyum sağlamış ve türkçe lugatının temeline oturmuş ve sırıtmamıştır...............(farsçanın kullanıldığı haftanın günleri ve takvimdeki 12 ayın isimleri gibi....)

arapçadan osmanlıcaya devşirilmiş lugatın günümüz edebi ve günlük yaşamda kullanılan türkçeye bir temel oluşturması milli duruşla çatıştırılmaması gereken bir durumdur................!

ki istiklal marşımız dahi bu noktada asla eleştirilemez çünki toplumun konuştuğu dilden ve kültürden ortaya çıkmıştır..............!

mutlak suretle öz türkçe kullancağım diye günlük konuşma dilini hoyratça imha etmek daha sıkıntılı neticelere sebep olacaktır çünki "tabikisi de" tipinde kelimeleri zevkle kullanan gençlik bu yeni ve bu toplum içinde günlük yaşamda terbiye edilmemiş ve sınanmamış aşırı özlükten hızla uzaklaşacak ve mobil iletişim ingilizcesi günlük konuşma diline tamamen hakim olacaktır...........

bugün günlük yaşamda ........... .. "devlet erkleri" tanımında "erk" kelimesini kaç kişi kullanıyor allah aşkına..............

şahsi görüşüm bu yöndedir..........

saygıyla..............

[i-ked]

Harf Devrimi (1 Kasım 1928)



Öğrenilmesi son derece güç olan Arap abecesinin okuryazar sayısının artmasını engellediğini, ayrıca Türkçe sesleri dile getirmede güçsüz kaldığını anlayan Atatürk'ün, 1926'dan başlayarak yaptırdığı araştırmalar sonucunda, Türkçe'nin yapısına en uygun abece olduğuna karar verilen Latin abecesi alınıp, yeniden düzenlenerek, 1 Kasım 1928'de çıkarılan Türk Harfleri Hakkında Kanun'la yürürlüğe kondu ve Atatürk'ün kendisinin de katıldığı yaygınlaştırma çalışmaları sonucunda, kısa süre içinde benimsendi.


hisse.net iPad uygulaması ile gönderilmiştir.