Dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi olan BYD ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında 1 milyar dolarlık yatırım anlaşması imzalanması yatırımcıların dikkatini çekti. Bu anlaşma sonucunda “Hangi hisseler etkilenebilir?” sorusu gündeme geldi.
İmzalanan anlaşmaya göre, Çinli BYD firması Türkiye’de yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım yaparak yıllık 150 bin araç kapasiteli bir elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil üretim tesisi ile Ar-Ge merkezi kuracak.
BYD, 2023 yılında 3 milyonun üzerinde satış gerçekleştirdi. Türkiye’de 2023 yılında gerçekleşen 1,2 milyon adetlik satışın yaklaşık 2,5 katı kadar satış yapan BYD, Türkiye’de kuracağı yıllık 150 bin araç kapasiteli fabrikaya ek olarak yeni yatırımlarda da bulunabilir.
Vergi Avantajları ve Pazar Dinamikleri
BYD, bu anlaşma ile Çinli firmalara ek vergi getiren Avrupa ve Türkiye pazarında belli vergi muafiyetlerine tabii olacak. 2026 sonunda üretime başlaması hedeflenen fabrikayla beraber, BYD’nin bu yatırımı hangi hisseler üzerinde olumlu ve olumsuz etkiler yaratabilir?
Olumsuz Etkilenebilecek Hisseler
TOGG’un Hissedarları ve Ekipman Üreticileri:
• TOGG (AGHOL, TCELL, VESTL): Geçtiğimiz günlerde Çinli elektrikli araç üreticilerine getirilen %40+%10 vergi nedeniyle, BYD’nin kuracağı fabrika bu vergiden muaf tutulacak. Bu durum, TOGG’un fiyat rekabetini zorlaştırabilir ve marjlarını daraltabilir. AGHOL ve TCELL, TOGG’daki %23 hisseleri nedeniyle olumsuz etkilenebilir. Aynı şekilde, TOGG’un ekranlarını üreten VESTL de satışlardaki düşüşten olumsuz etkilenebilir. Ancak, VESTL ve ZOREN’in elektrikli şarj istasyonu üretimi konusundaki faaliyetleri 2026 ve sonrası için olumlu değerlendirilebilir.
Otomotiv Üreticileri:
• FROTO: BYD’nin Türkiye pazarına girmesiyle FROTO, fiyat rekabetinden olumsuz etkilenebilir. FROTO’nun %70’in üzerinde ihracat oranı olsa da, yurt içinde ticari araç segmentinde daha yüksek satış oranlarına sahip olması nedeniyle, BYD’nin yatırımı sınırlı negatif etki yaratabilir.
• TOASO: Elektrikli araçların yaygınlaşması ve fiyat rekabetinin artması TOASO’nun marjlarında baskı yaratabilir. BYD’nin dikey entegrasyona sahip olması ve düşük maliyetle batarya ve motor üretimi yapması, yerli üreticileri zorlayabilir.
• DOAS: BYD’nin sert fiyat rekabeti, ithal araç satışları ve distribütörlüğü gerçekleştiren DOAS’ın marjlarını ve satışlarını daraltabilir. Ancak, DOAS’ın BYD ile olası işbirlikleri ve elektrikli araçlara yönelimi takip edilmelidir.
Olumlu Etkilenebilecek Hisseler
Otomotiv Yan Sanayi ve İlgili Sektörler:
• SISE: BYD’nin kendi üretmediği sistemler tarafında, araba camları üretimi yapan SISE ile olası bir anlaşma pozitif yansıyabilir. Türkiye’de yıllık 150 bin kapasiteli fabrikanın açılmasıyla SISE önemli bir iş ortağı olabilir.
• KORDS: Elektrikli araçların bataryalarını hafifletmek için karbon fiber kumaş üreten KORDS, BYD ile işbirliği yapabilir.
• BRISA: Elektrikli araçlar için lastik üretimi yapan ve yurt içinde elektrikli şarj istasyonları kuran BRISA, BYD’nin yatırımlarından olumlu etkilenebilir.
• ORGE, VESTL, MGROS, EKOS, GEREL: Artan elektrikli şarj istasyonu talebiyle birlikte, şarj istasyonu kurulumu gerçekleştiren bu firmalar öne çıkabilir.
Sonuç
BYD’nin Türkiye’de yapacağı yatırım, otomotiv sektöründe önemli değişikliklere yol açabilir. Hem olumsuz hem de olumlu etkiler yaratabilecek bu yatırım, Borsa İstanbul’daki birçok hisseyi etkileyecek. Yatırımcılar, bu gelişmeleri yakından takip ederek portföy stratejilerini gözden geçirmelidir.
