5 ağustos tarihinde sabah açılışta BIST100 endeksi sabah %-5 açarak güne düşüş ile başlarken, gün içinde iki kez devre kesti.
Bankacılık endeksi %7,79 ve holding endeksi %5,97 değer kaybetti. Tüm endeksler zarardayken en çok kaybettiren endeks bankacılıktı. Bu düşüşün temelde 3 sebebi var.
1. Japonya Merkez Bankası’nın Faiz Artırım Kararı
BoJ iki günlük para politikası toplantısının ardından kararlarını açıkladı.Buna göre, kısa vadeli faiz oranları 15 baz puan artırılarak yüzde 0,25’e yükseltildi. Devlet tahvil alımlarının ise azaltmasına karar verildi.
Bu karar, Japon yatırımcıların düşük faizle borçlanarak yüksek faizli varlıklara yatırım yapmalarını sağlayan “carry trade” işlemlerinin sona ereceği endişesini doğurdu. Japon yatırımcıların Avrupa ve ABD pazarlarından çıkışı, küresel likiditeyi azaltarak piyasaları olumsuz etkiledi.
Nikkei 225’de cuma günü 5,8% ile başlayan düşüş eğilimi bugün de devam etti. Nikkei 225 endeksi 12,40% düşerek 31 bin 458 puana geriledi ve bu düşüş 1987’den bu yana en sert düşüş oldu. Endeksteki vadeli işlemlerde devre kesici çalışarak işlemler durduruldu.
2. İsrail-İran Savaş Gerilimi
Ortadoğu’da artan savaş gerilimi, özellikle İsrail ve İran arasındaki çatışmalar, yatırımcıları tedirgin etti. Bölgedeki istikrarsızlık, enerji fiyatlarını yükseltti ve küresel ticaret ile yatırım akışlarını olumsuz etkiledi. Bu durum, özellikle enerji bağımlısı ülkelerde ve sektörlerde belirsizliği artırarak satış baskısına yol açtı .
3. ABD Ekonomisinin Resesyona Girme Korkusu
ABD’de tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin altında kalması, resesyon endişelerini artırdı. Ekonomik büyümenin yavaşlayacağı ve tüketici harcamalarının azalacağı korkusu, yatırımcıların riskli varlıklardan kaçmasına neden oldu. Özellikle imalat sektöründeki daralma ve işsizlik oranındaki artış, ABD ekonomisinin resesyona girme ihtimalini güçlendirdi .
Piyasaların Tepkisi
Bu üç temel sebep, küresel piyasalarda derin satış baskısına yol açtı. Avrupa borsaları ve Japonya’da hisse senetleri sert düşüşler yaşarken, ABD’de de benzer bir eğilim görüldü. Özellikle bankacılık sektörü hisseleri bu süreçten olumsuz etkilendi. Tahvil getirileri düşerken, güvenli liman olarak görülen Japon yeni ve altın gibi varlıklara olan talep arttı.
Türkiye Borsası’na Etkileri
Bu küresel gelişmeler, Borsa İstanbul’u da etkiledi. TCMB’nin faiz kararı ve Türkiye’nin gri listeden çıkma durumu da piyasalardaki belirsizliği artırdı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi de bu gelişmelerden olumsuz etkilenerek düşüş yaşadı.
Özetle, 5 Ağustos 2024 tarihinde küresel piyasalarda yaşanan sert düşüşler, Japonya Merkez Bankası’nın faiz artırımı, İsrail-İran savaş gerilimi ve ABD ekonomisinin resesyona girme korkusu gibi faktörlerden kaynaklandı. Bu gelişmeler, yatırımcıların risk iştahını azaltarak piyasaların genelinde satış baskısına yol açtı.
