BİST100 Endeksi ve Yabancı Takas Oranı

Borsa İstinye'ye taşındığından bu yana borsa endeksi yabancı etkisinde idi. Özellikle 2012 de bu yana uzun vadeli grafikte de görüleceği gibi yabancıların alış ve satışları endeksi hep yükseltir ve düşürürdü. Ancak 2019'a gelindiğinde işler değişmeye başladı. 2019 da yabancı takas oranı 66 dan 59a düşmesine rağmen endeks 800lerden 1200 lere yükselmişti. (%50 artış)

2020 de yabancı satışını sürdürdü, takas oranı 50ye düştü, ancak endeks 1500 lere yükseldi. Bu noktada iki farklı etkiden bahsedilebilir

Türkiye'de el değiştiren sermaye ve kolay kazanılan para, yine kolay yoldan borsada katlandı.
Bunu gören küçük yatırımcı da trene bindi, artık ne tekniğe ne temele bakılıyordu, hissenet forumunda analizler okunmazken twitter'da telegram'da spekülasyon yapanların onbinlerce yüzbinlerce takipçisi oldu. Al dediklerini aldılar sat dediklerini sattılar. SPK bununla mücadele etmeye çalıştı ancak dalga büyüktü, her yerden çakma uzmanlar fışkırıyordu. Ekonominin giderek kötülemesine, kredi notlarının art arta düşmesine, yabancının gerek borsada gerek tahvilde gerekse direk yatırımlarını satarak ülkeyi terk etmesine aldırmadan bir "lale devri" yaşandı.

Bu esnada tekniğin giderek kötüleşmesine rağmen endeks yükselmeye devam etti.

2021 de yabancı satmaya devam etti ve takas oranı %40 lara kadar düştü.

Bu arada belirtmek gerek ki endeks için şu an ne pahalı ne ucuz denilebilir. Geçmiş yıllarla kıyaslandığında BİST100 endeksinin F/K oranı 9 seviyesinde. Önceki yıllarda en düşük 4,1 olurken en yüksek 19,1 olmuş. (2004 ten bu yana, Matrikste bundan öncesi yok)

Güncel gelişmeler izlendiğinde paranın ne kadar kolay kazanıldığını görüyoruz. (Arsa imar iddiaları, kaçakçılık iddiaları, yapıldığı iddia edilen yolsuzluklar, SBK olayı ve Peker iddiaları, Mansimov'un ve Zarrabın elinden geçen paralar vs ) Ortada bu kadar bol ve kolay para varken borsaya girmemesi de imkansızdı zaten.

Bakalım gelecek günler bizlere ne gösterecek.

Not: Siz de kendi analiz ve yorumlarınızı bu başlığın altına yazabilirsiniz.

https://www.hisse.net/images/haber/yab100080621.png

https://www.haberturk.com/156-bin-ki...112161-ekonomi

https://www.tradingview.com/x/wyjtNPcY/

Grafikler, uzun uzun paragrafların yerini alabiliyor.

Yüksek enflasyonist ortamda, TL endeksi oldukça yanıltıcı, en kolayı malumunuz dolar bazında bakmak, -ki o da oldukça yanıltıcı, fiyat değil de Bist Getiri endeksi enflasyona oranlandığında durum daha da vahim.

Ama resmi ortaya koymak adına, dolar bazlı Bist-100 fiyat endeksi (niye fiyat endeksi? ayrı tartışma konusu), USDTRY (koyu sarı), ve DXY endeksi bir arada...

Bu şekilde bakıldığında, diğer her şeyi bir an için dışarıda tutarak (koşul) ne görüyoruz...

Malum 0.44 cent dibinden DXY nin yıkılmasıyla başlayan bir yukarı ralli, dolar bazında..(zamanca senkronda kaymalar var, daha genel esnek bakılırsa)

DXY 120 lerden düşerken ve toparlanırken, USDTRY de 2001-2014 lere kadar yatay (kısmen) bir dönem..

DXY nin dip yaptığı 3 adet yuvarlakla senkron Bist-100 de bir üçlü tepe...

Ve son kısım;
-DXY nin kuvvetle muhtemel dip yapmış olduğu (likiditeyi azalttılar, yetersiz kalınca ters repo faiz oranlarını yükselttiler veya dolaşımdaki likiditenin çok az olduğuna dair son zamanlarda yapılan paylaşımlar v.s.)

-Çare bulunamayan/bulunulmayan/olmayan bir cari açık gerçeği, MB rezervlerinin yanlış yönetilmesi meselesi ve malum ifade edilmesi sakıncalı durum,

-Aşırı değer kaybeden TL, bknz TCMB reel efektif döviz kuru grafiği,

-Dış politikada yaşanan kavgalı durum, eksen kayması, yabancı sermayeyle yaşanan sıkıntılar,

-İhtiyat akçesiz bir ekonomi....

Diğer malum konuları ilave ederek, grafik tabanından uzaklaşmayalım, grafik diyor ki, DXY yükselecek, bağlı olarak USDTRY de yükselecek, şayet bir çözüm bulunmazsa abarta da bilir, nasıl, zaten TL çok değer kaybettiği için bir yandan yükseliş potansiyeli de hassas kırılgan, bknz son carrytrade hikayesi, yani bir 20-30 milyar dolar borç/gelir/giriş aşırı değer kaybeden TL trendini kırabilir/baskılayabilir, abartmamasını sağlayabilir, bu çok net, dolayısıyla 'bilinmez', en azından onlardan olmayangiller açısından bilinmez..

Abartmasa bile, endeksin DXY nin yukarı trendiyle birlikte dolar bazında yeni dip arayışlarına 'kalkışacağı' görülüyor. Bu muhtemelen küresel borsaların son dalgasını tamamlaması sonrasına kadar ertelenebilecek bir süreç. Dow/DAX halen son bir yukarı dalgaya başladı, Bist hala küresel piyasalara uyumlu/senkron kalma konusunda karar vermeye çalışıyor.

Sonuç; hem karmaşık hem de alabildiğine basit. Batı, kendisine tam uyumlu, -bunun derecelerini dünya görüşlerinize göre arttırabilirsiniz, 'tam uyumlu', 'müttefikliğin gereklerini tam yerine getiren', 'biat eden', bir siyasi yapı arzuluyor, bütün kurum ve organlarıyla bunu dayatıyor...

Emarelerini her yerden toplayabilirsiniz, mesela ben Chattam House'dan el alanlar diye ifade ederek, biraz da kliğimin ağzını kullanarak, Babacan'ı örnek vereyim, TV de programda, biz konuştuk, bunlar giderse, oluk oluk para gelecek dedi. Yani, bu para bolluğunda 'neredeyse hiç gelmeyen' yabancı sermayenin, sadece klasik bir yüzdesi 'az biraz da riskli gelişmekte olan piyasalara da girelim' kısmı gelse, görece olarak oluk oluk diye tabir etmek gerekiyor.

Yani, döndük dolaştık siyasete bağladık, hiç girmeyelim desek de, popüler ifadeyle 'hayatın olağan akışı' objektif yaklaşım bizi buraya götürüyor, bunu söylüyor. Gerçek bu, yaşanan bu, olan bu...1960 larda girdiğimiz eksene dönülme mecburiyeti..

Grafiğin en son kısmında dolar bazlı Bist-100 de küçük bir itki görülüyor ve çok tehlikeli..

Tüm düşüş ya bir zigzag, ya da büyük bir flatın son beşli düşüş dalgası...

Hala da son bir 5 nci dalga düşüş hikayesi belirgin..muhtemelen 120 doların çok da altında olmayan bir yerlerde bu düşüş tükenecek, -sertçe 100 dolara da değebilir...

Birkaç senaryo var dibi gördükten sonra;

-Ya USDTRY çok değer kaybettiği için bir sıçrama hikayesi..
-Ya USDTRY çok değer kaybetmeyeceği, hala bu muamma pansuman tedbirlerle devam edeceğinden, uzun bir dipten kalkış süreci..bezdirici..
-Ya da, yine 'yanılmışız' diyecekler, ani bir manevra yapacaklar, BOP a ve küresele tam uyum senaryosuna dönüş, Babacan ve diğerleri ne vaat ettiyse ben 2 katını vaat ediyorum diyecekler....yalnız 'onlar' da yanılıp bunu yerler mi, hiç zannetmiyorum, zaman gösterecek..

Son olarak, ilk başa dönelim, dolar bazlı bakmak da hata, getiri endeksi enflasyondan arındırılırsa, 2000 zirvesi henüz hiç tekrar görülmedi...yani 120 dolar dibi, -bakmak modellemek lazım, eşittir 0.44 cent (44 dolar) dibi olabilir. (USDTRY enflasyona oranlanacak, o zamanki 0.44 centin 20 yıl sonraki reel değeri bulunacak, eh ona da hayrına bir forumdaş el atar umarım, atmazsa ben boş bir vakit yaparım)

Saygılar..