Printable View
OKUYA OLMASA DA BEN YİNEDE PAYLAŞAYIM.
AFET SONRASI KOORDİNASYONDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
1- Orada 2-3 güne salgın hastalıklar başlayacak muhtemelen, kemirgenler ortalığa çıkacak. Çöplerin sıkıştırılarak, ağzı kapatılarak ve derhal uzaklaştırılması çok kritik.
Kedi-köpekleri besleyerek kontrol altına almak ve açıkta asla gıda artığı bırakmamak orada çok önemli.
2- İlk stoklar eriyince son kullanma tarihi geçmiş ürünler depolara çekilecek, buna muhakkak dikkat etmeleri lazım. Özellikle mamalarda ve az bilinen markalarda son kullanma tarihi geçmiş ürünlerle daha çok karşılaşılıyor. Birilerinin bunları sürekli kontrol etmesi lazım.
3- Çok acı ama köpekler ölülerin parçalanmış kolunu bacağını yemeye başlayacak. Biz Bozkurt'ta köpeklerin ağzından ölmüş selzedelerin kollarının bacaklarının toplandığını görmüştük ne yazık ki.
4- Motorize ekipler varsa onlar hasarlı bölgelere çok iyi giriyorlar, onları aktif kullanmak lazım. Çok hızlı malzeme taşıyabiliyorlar. Coğrafya çok geniş, motorize ekipler çok aktif kullanılmalı. Getir-Yemeksepeti vs. gibi şirketlerden gönüllü kuryeleri olacaktır, gönüllü motor ekipleri olacaktır, onların bölgeye çekilmesi lazım.
5- Drone operatörleri de çok iş görecektir. Drone ile taşıma yapan sistemler var, bunların bölgeye çekilmesi çok faydalı olacaktır. Aynı şekilde, arazi araçları, safari-club’lar da bölgeye çağrılmalı. Gönüllü olarak pek çok insan gelecektir.
6- Demir kesme makası ve bilimum tersine inşaat materyali, tecrübeli inşaat ustası veya inşaat mühendisi marifetiyle çok iyi iş görür. İnşaat ustalarından, inşaat amelelerinden çok yararlanılabilir. İnsan kaynağından ziyade ekipman yetersizliği oluyordur sıkça. Onun için inşaat işçilerini inşaat malzemeleriyle beraber bölgeye çağırmak lazım. Hatta bu, herkes için geçerli. Bölgeye kim geliyorsa ekipmanı ile gelmeli.
7- Yardıma giden herkeste bir shift problemi olacaktır. Herkes gider gitmez çalışıyordur ve ertesi güne bitap düşüyordur ama ertesi gün de devam edilmesi lazım. 48 saat çalışanlar oluyordur ama verim çok düşer. Bu farkındalığı gönüllülerde yaratmak lazım. Öte yandan onlar da hastalanabiliyor orada ve gönüllülerin sağlık problemleriyle uğraşılıyor; bu çok gereksiz ve önlenebilir bir işgücü kaybı. Akdeniz milleti olduğumuz için insanlar beklemeye-dinlenmeye alışkın değiller ne yazık ki.
8- O bölgede çalışan herrrrkesin tetanoz ve kuduz aşısı olması lazım çünkü tetanoz ve kuduzun ilacı yok ve kesilerle vücuda girip 3-5 gün sonra acıyla öldürür bu hastalıklar. Eldivensiz iş yapılmamalı orada. Gerçekten enkazdan kurtarılanlarla enerji harcamak varken gönüllülerle uğraşmak çok acı veriyor insana. Gözlerini iyi koruması lazım herkesin. Çevreye her aşamada moloz vs yayılabilir; gönüllerin kalıcı görme kaybı, sakatlık gibi problemler yaşamaması lazım.
9- Su kaynakları çok kritik. Özellikle deprem dolayısıyla yeraltındaki çatlaklar suları kirletebilir. Öte yandan çevrede barajlar da var; o barajlar güvenlik açısından kontrol edilmiştir ama sağlık açısından da kontrol edilmeli.
10- Abdest alan vs. insanlarda bile birkaç gün içinde ishaller görülmeye başlanabilir. Çeşme suyu kültürü orada yaygın olabilir, depremden kurtulanlar hasbelkader çeşme suyu içip hasta olabilirler. Mesela önümüz cuma; şadırvanların bağlı olduğu depolar derhal klorlanmalı. Basit bir klor seviye ölçme cihazı var sağlık müdürlüklerinde, onunla ölçüp depoyu klorluyorsun. İller Bankası oranın inşaat kısmıyla güzel ilgileniyor ama suların temizliğine Bozkurt'ta sadece ve sadece ben bakmıştım. Bozkurt'taki tüm su depolarını ve su hattını ezberlemiştim. Hâlâ Bozkurt'taki tüm su kaynaklarını çizebilecek kadar iyi hatırlıyorum. Askerlerin su depoları kirliydi, klorlamıştım. 1 ton suya 1 klor tableti atmak lazım ama klor tabletini eriterek atmak lazım. Yoksa çözünmesi çok gecikiyor.
11- Sular paket su dahi olsa açıkta beklerse, iyi şartlarda saklanmazsa ishal yapabiliyor. Hava soğuk olduğu için bu ihtimal düşük ama su şişelerinin ağzı kirlenip bu şekilde de ishal olabiliyor. Dağıtılan yemeklere konulan sular da aynı şekilde hasta edebiliyor. O yüzden su ve gıdaları yerden yüksekte ve üzeri opak bir örtü ile örtülerek muhafaza etmek gerekiyor.
12- Gıda yardımları iyi saklanmazsa hiç akla gelmeyecek şekilde gıda zehirlenmeleri olabilir. Dağıtılan tavuklu-etli yemekler il dışından gelmiyor, orada yapılıyordur. 1. haftadan sonra depo koşulları iyi değilse veya havadaki tozu üzerlerine alırlarsa toplu zehirlenmeler olabilir, bunlar önlenebilir ama büyük problemler. Öte yandan ekmekler poşetli olarak üretilip bölgeye gelmeli ve yıkanamayacak hiçbir gıda afet bölgesine yakın yerlerde stoklanmamalı.
13- Koordinasyon için yeterince alan açılması gerekir. Bölgeyi, her 1000 metrekarelik bir alan için 10.000 metre karelik bir alan kadar genişletmek gerekiyor çünkü hem konaklama, hem tuvalet-duş gibi ihtiyaçlar, hem yeme-içme servisleri, hem çöpler, hem depo alanları, hem koordinasyon merkezleri... için büyük alanlara ihtiyaç duyuluyor.
14- Bu koordinasyonları AFAD yapıyordur ama AFAD'ın tüm kadroları yetişemeyebilir ne yazık ki, olay çok büyük bir olay. Gönüllüler ise genelde iyi niyetle oradalar ama ya herkes enkaza odaklanmıştır, ya tamamen amatör insanlar oradadır ya da drama kovalamak için kalabalık yaratanlar vardır. Ben de bana ayrıca konaklama-yemek-enerji gideri olmasın, orada bir insanlık çöp de ben çıkarmamayım diye yerimde kalıyorum şu an.
15- Artık enkaz altından çıkanlardaki yaşam beklenti oranı çok düşmüş durumda ne yazık ki. Buna hazırlıklı olmak lazım. Tespitlerin doğru yapılması çok kritik. Epey bir kayıp vaka olacak; bunlar için kalanları şimdiden hazırlamak lazım. Yani bu insanlar ne ölü olacaklar ne de diri, “kayıp” olacaklar. Kalanların psikolojik durumları bu durumda iyice berbat oluyor. Toplumsal psikolojiyi de etkiliyor bu durum. O yüzden psikologlara büyük iş düşüyor. Sürekli herkesin story atması, video çekmesi oradaki insanları çok kötü etkiliyor. İnsanlar acılarını rahatça yaşayamıyor. O kalabalık içinde yalnız kalabilecekleri alanlar açmak lazım. AFAD kontrolü ele aldıkça oradaki dramaqueen'leri uzaklaştırması lazım.
16- Kalanlar için barınma sorunu bizim için büyük problemdi. O zaman COVID-19 dolayısıyla üniversiteler kapalıydı ve KYK'lara almıştık onları ve geçici ve kısmen de olsa, rahatlamıştık. Orada özellikle çocuklar çok ihmal ediliyor. Aileler kaybettikleri yakınların acısına düşüyorlar istemsizce, çocuklara çocuk psikologları acil destek olmalı yoksa bunun acısını 20 yıl sonra görmeye başlarız.
17- Bak çok kritik başka bir şey söyleyeceğim: Enkaz kaldırılırken elektrik verilecek o bölgeye. Burada elastik çizmeler çok önemli. Yerdeki açık uçlardan, elektriğin olmadığı düşünülen yerlerden elektrik çarpmasıyla insanlar ölebilir. Bir anda olup biter her şey. Çok kötü sonuçları olur. Özellikle ıslak elektrik hatları ölüme davetiye çıkarır. Bu konuda insanlar çok ciddi uyarılmalı. Çok çok hayati bir sorun bu, kalanlar için.
18- Gözlerde siperlikle çalışılması gerekiyor demiştim, özellikle enkaza fiziksel olarak girecek herkes için yanlış müdahaleler sonucu enkaz altında kalması veya molozlarla yaralanmalar çok tehlikeli. Gönüllü biri oradan bir yerini sakatlayıp, kör olup dönebilir, hiç şakası yok.
19- Fareler çıkacak demiştim ya, hiç beklenmedik hastalıklar görülebilir. Özellikle afetin 2. dalgası için enfeksiyon hastalıkları ve halk sağlığı uzmanlarının sahada olmasına ihtiyaç var.
20- Ara ara belirli bölgelerin böceklere karşı ilaçlanması lazım hijyen açısından ama bunu yaparken doğal denge bozulacağı için sürekli birilerinin bu durumlara karşı tetikte olması gerekiyor. Tarım Müdürlükleri'nin bu konuda yetişmiş elemanları var ama, herkes enkaza odaklanmış durumda değildir inşallah.
21- Biz Bozkurt'ta ilk gittiğimizde hemen bak ilk iş olarak, daha hiçbir şeye başlamadan hemen 8-10 tane makale taradık, daha önce sellerden sonra neler olmuş hemen baktık. Sonra bu makale sahipleri ile Türkiye'den olsun başka ülkelerden olsun, hemen irtibata geçtik ve onlardan tavsiyeler dinledik, notlar aldık ve sonraki afetlerde bulunsun diye kenara notlar aldık. Tüm afet sonrası için çalışmış sosyologları, enfeksiyon derneklerini, halk sağlığı hocalarını ve daha önce afetlerde görev almış tüm tecrübeli isimleri tek tek aramıştık. Ortak akıl ihmal edilmemeli asla. Bunları hafızamın haricinde bu notlara da bakarak yazıyorum.
22- Mesela 2. el kıyafetler başta olmak üzere, uyuz vakaları görülebilir ama insanlara bunu anlatamıyoruz herkes hala kullanmadığı kıyafetleri yollamaya çalışıyor, muhtemelen iyi niyetle. Bu noktada insanları kırmamak da afet yönetiminin bir parçası. Bu bile organizasyon gerektiren bir durum.
23- Toplumsal isyanlar, kırılmalar ve intiharlar görülebilir. Özellikle cezaevlerine dikkat etmek lazım çünkü insanların yakınları enkaz altında kaldığından insani bir refleks ile onlar için endişelenerek içlerindeki öfke bir anda kitlesel bir şekilde dışa vurabilir.
24- Yardımlarda bir doygunluğa ulaşılabilir. Orada stok kontrolü yardım hızından yavaş olacaktır. O yüzden yardım yollarken biraz daha temkinli olmak ve uzun vadeli düşünerek yardımları planlamak daha isabetli olacaktır.
25- Afet bölgesine en çok nereden yardım geliyorsa şehri diğer tarafa doğru genişletmek ve tahliyeleri de o taraftan yapmak gerekir. Tahliye tarafındaki geliş ve gidiş yollarının hepsi sadece gidiş olarak düzenlenmeli. Şehre giriş tarafındaki geliş ve gidiş yönleri ise sadece geliş olarak düzenlenmeli.
26- Bölge küçük yönetim gruplarına bölünüp her bir yönetim grubuna insiyatif verilmeli. Yönetimsel anlamda tayin edilen her görevliye insiyatif de verilmeli. Her şey merkezi yürüyemez. Ama raporlama ağı çok iyi oturtulmalı. Kim, kime, ne zaman, neleri söyleyecek bunların kararı iyi verilmeli. Aradaki boşluklarda icraatsel olarak insiyatif verilmeli, alınan sorumluluklar için yukarıdan emir gelmesi beklenmemeli ancak yukarıya rapor vermek ihmal edilmemeli.
Dr. M. Enes GÜNEŞ
Özgeçmiş ve İletişim: https://www.linkedin.com/in/m-enes-g...%9F-3b8a88123/
Depremden 184 gün önce vali ve belediye başkanına böyle seslenmiş:
İki büyük deprem bekleniyor! Hazır değiliz
İYİ Parti Kahramanmaraş İl Başkanı Ahmet Çabukel'in depremden 184 gün önce yaptığı açıklama ortaya çıktı. Çabukel, konuşmasında bilim insanlarının uyarıları üzerinden vali ve belediye başkanına sesleniyor: Deprem kapımızda değil, deprem tam ayaklarımızın altında. Kahramanmaraş'ta 2011 yılında keşfedilen iki fay hattı üzerinden iki büyük deprem bekleniyor!
https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem...=sol_surmanset
Erdoğan: Nakdi yardımların AFAD üzerinden yapılması istismarları ve tereddütleri ortadan kaldıracak bir yöntemdir, AFAD'a yapılan yardımın her kuruşu deprem bölgesi için harcanmaktadır
İbretlik fotoğraf! Tüm binalar yıkıldı… Bir tek o ayakta kaldı
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Ulutaş, Twitter hesabından enkaz yığının ortasında sapasağlam ayakta kalmış İnşaat Mühendisleri Odası’nın Kahramanmaraş İl Temsilciliği binasını paylaştı.
Ulutaş, depremin değil binaların öldürdüğünü bir kez daha ortaya koyan ibretlik fotoğrafı, "Fazla söze gerek yok" ifadeleriyle paylaştı.
https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem...kaldi-7587181/
Tek kabahatli iktidar
Vergileri aldı ve yedi
İmar barışı yaptı gene yedi
Bu yıkım önlenebilirmiydi?
ÖNLENİRDİ tabiki dua ile değil bilim ve yapmakla doğrusunu tabiki.Hamaset yapıp duruyorlar hala.
Yok siyasetmiş tam yapan gene kendileri siyaseti.
Ölümler üzerinden de yapıyorlar.
Kabahatli kim?YOK demi bunu töbe haşa ALLAH a havale edecekler.
O kadar yıkık binan arasında dim dik ayakda olan bir bina var.Neden diye sormayıp bağırarak kabahatlerini örtmeye çalışan zihniyet var.
Kurumları ve yetkileri yok edince tek elden koardinasyonuda sağlıyamadılar.
Emasya da olmayınca Mehmetçik de karar alamaz oldu.
Alıntı:
Originally Posted by medwig
şöyle bir istek varAlıntı:
haluk levent
@haluklevent
·
4s
koordinasyonunun başındayım ve sosyal medyaya bakamıyorum bile.
Aranızda beni seven varsa gerçekten varsa bir twit istiyorum.
çalışmalarımıza sekte vurmak isteyenlere inat!
Afad da bizim ahbap da!
Tek cümle istiyorum!
Afad da bizim ahbap da!
nagehanıda göndermişler sahaya