Enflasyonun altında faiz vermeye devam edebilirler ama şimdiki gibi çok derin negatif reel faiz olmaz,fakat reel negatif faiz yanlış olur,çok küçük de olsa ufak bir reel pozitif faiz uygulanması gerekir.
Enflasyon üzerinde faiz verildiği takdirde bunu hem kamu bütçesi hem de özel sektör kaldırabilir.Faizin nominal olarak değil ,reel olarak ne kadar yüksek olduğu önemlidir.Borcun diyelim ki %100 enflasyon olan bir ortamda 100'den 200'e çıkmışsa reel olarak gerçekte artmamıştır,diyelim ki dolar da enflasyon kadar arttı borcun dolar olarak da aynı kalmış demektir.Eğer borçlu borcunu her yııl %100 oranında çevirirse yapacağı reel ödeme sadece reel faiz kısmıdır.%100 enflasyon varken 1 yıl vadeyle %105 faizle borçlandı.1 yıl sonra vadesi geldiğinde:
-Borcunu çevirirken 205 TL'nin tamamını yeniden %105 faizle çevirirse, faiz ödemesi sıfır TL olur,ama borcu 1 yıl önceye göre 205/200 reel olarak %2.5 artmış olarak borcunu çevirir
-205 TL'nin 5 TL sini ödeyip 200 tl'yi yeniden %105 faizle çevirirse faiz ödemesi yapmış ama reel borcu aynı kalmış olur.
Reel faiz tasarrufları teşvik eder,uzun vadeli enflasyon beklentilerini düşürür(tabii ki bir ekonomik paketin unsurlarından biri olmak şartıyle),bu suretle enflasyon düştükçe ödenen uzun vadeli hem nominal faizler hem de reel faizler ileriki aylarda düşer.
https://tradingeconomics.com/turkey/interest-rate
Yukarıda uzun vadeli grafikteki politika faizlerine bakın ;1990'lı yıllarda merkez bankasının politika faizi o zamandaki enflasyondan aşağı kalmayacak şekilde yıllarca %70'lerde seyretti.Ama iyi yönetilen şirketlerin karlılığı şimdikinden farklı değildi, hem cirolarını hem de karlarını piyasa faizlerinin üzerinde rahatça yönetebiliyorlardı.
Sorun kamu maliyesinde idi.Aşırı istihdam,kamu bankalarının zararına verdikleri krediler,verimsiz yatırımlar,iyi yönetilmedikleri için zarar eden kamu iktisadi teşekkülleri ... gibi nedenlerle oluşan büyük bütçe açıkları sonuç olarak borçlanma ihtiyacını bu da reel faizi yükselttiği için reel faiz ödemeleri yüksek oluyordu.Şimdiki hükümetler daha şanslı,işsizlik fonu emeklilik fonları gibi kuruluşların büyük tutarlara ulaşan fonları zorunlu olarak hazine kağıtları almak zorunda olduğı için talep nedeniyle reel faizler daha düşük kalabiliyor.