ŞEYH SAİT İSYANI
İktidarda artık kayış attı.
Kaybedeceklerini anladılar.
Her yola başvuruyorlar.
Resimde gördüğünüz pankartı asmışlar.
Utanmadan bir ajana fatiha istiyorlar.
Ampulün yatacak yeri yok.
++
Merak eden konuyu anlatayım:
Lozan görüşmeleri sürerken.
Türkiye’nin güney doğu sınırının çizilmesinde,
Türkiye İngiltere anlaşamazlar.
Lozan dışı ikili görüşmeler yapılır.
19 Mayıs 1924 günü görüşmelerden bir sonuç çıkmaz.
24 Temmuz 1924 günü ilan edilen Lozan Anlaşması’nda,
Türkiye’nin güneydoğu sınırı konusu hariç tutulur.
6 Ağustos 1924 günü İngiltere konuyu,
Milletler Cemiyetine götürür,
Ama Türkiye daha üye değildir.
İngiltere, Musul Kerkük’ü Türkiye’ye bırakmak istemez.
Sınır için bir tarih belirlenmiştir.
O tarihe kadar sınır konusu bitmelidir.
++
Türkiye sınırda savaşı göze alır.
Ama kendi sınırımız içinde,
Peş peşe isyanlar çıkar.
İlk isyan Hakkari’de Nasturi isyanıdır.
Musul Kerkük’e gitmeyi düşünen Türkiye,
Kendi sınırları içine sahip olamaz duruma düşer.
++
Şeyh Sait ayaklanması,
İngiliz işgal güçlerinin Kuzey Irak’ta sıkıyönetim ilan ettiği,
Subay izinlerini kaldırdığı,
Birliklerini Musul’a taşıdıkları günlerde ortaya çıktı.
Sömürgeler Bakanı Musul’u ziyaret ediyor.
Güçlü bir İngiliz donanması Basra’ya hareket ediyor
Zamanlama manidar.
++
Şeyh Sait isyanı 13 Şubat 1925 günü başlar.
Piran köyünde arama yapan jandarmaya ateş açılır.
İsyan Genç, Bingöl’den sonra Diyarbakır’a yöneldi.
İsyancılar, Maden, Siverek ve Ergani'yi ele geçirdi.
Mart başında isyancılar on bin kişi ile Diyarbakır’a saldırılar.
Ellerinde on bin otomatik silah vardır.
Nereden bulunmuş ise?
++
İsyancılar dini kullandıkları için Şeyh Sait,
Emir’ül Mücahidin Muhammed Said El-Nakşibendi unvanını alır.
++
Olaylar karşısında Fethi Okyar Hükümeti zayıf kalır.
3 Mart'ta İsmet Paşa'yı yeni bir hükümet kurar.
TBMM hemen Takrir-i Sükun Kanunu'nu kabul edildi.
Ankara ve Diyarbakır'da İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
Doğuya asker sevkiyatı yapıldı.
26 Mart’ta isyan bastırıldı.
İsyan ele başları Solhan’da yakalandı.
Şeyh Sait Varto yakınlarında ele geçti.
Diyarbakır'daki Şark İstiklal Mahkemesi,
Şeyh Sait ve 47 yöneticisi hakkında da ölüm cezası verdi
28 Haziran 1925 günü asıldılar.
Başka isyanlar bastırıldı.
++
5 Haziran 1926 günü İngiltere ile
Ankara Anlaşması yapıldı ve sınır çizildi.
Bu dinci isyanlar sonunda,
Musul ve Kerkük Türkiye sınırları dışında kaldı.
Bu dönemde Terakkiperver Partisi milletvekilleri de,
Bazı vişnelikler yaptılar.
Bir günde onları anlatırım.
Bu din isyanlarının kökü derinde.
Şeyh Sait parayla tutulmuş,
Bir İngiliz uşağı idi.
Bunlara okunacak fatihamız yoktur.
Bu adamlar bu ülkeyi yönetiyor.
T.A.
https://scontent-otp1-1.xx.fbcdn.net...f5&oe=5969174A
