Originally Posted by
deva-i dert
Bazı şeyleri duymaktan artık gına geldi.. Özellikle X'te sürekli düşüşlerin alım fırsatı olduğunu güzelleyen borsa gurularının mesajlarını nakille meşgul arkadaşlarımızın yorumlarını. Yatırımcı tipine göre değişebilecek bu durumu herkese uyan bir durummuş gibi lanse etmek gerçekten trajikomik bir durum. Şimdi 3 tip profil varsayalım.. Düşüşler bu 3 profilden birisine oldukça yarayacak, birisine kısmen yarayacak ya da nötr bir durum oluşturacak, üçüncüsüne ise komple zarar yazacak. Ezbere herkes için düşüşler alım fırsatı güzellemesine koşmadan önce bir düşünmeli insanlar.
1. Profil: Hasbel kader komple nakitte ve borsada hayatının golünü atabilmek için düşüşün en dip noktasını bekliyor. Bu profile uyan yatırımcı yüzdesi nedir, istatistik vermek zor ama oldukça düşük bir yüzde olacağını tahmin etmek zor değil olsa gerek. İnsan doğasına aykırı bir durum bu. Tam kristal kürelik bir durum. Fiyat hareketlerine yahut hacimlerdeki ivmelerin gidişatına bakarak tepeden ya da tepeye yakın bir yerden maldan çıkmış ve elini ovuşturmuş hayalindeki en dip noktanın gelmesini bekliyor. Zaman zaman bize de denk gelmişliği var, en tepeleri ya da dipleri ya da yakın bölgelerini yakalamak.. Ama süreklilik arz eden bir durum değil. Az değildir endeks bazında fake yeme ihtimali, gerek tepe gerekse dipler için. İstediğiniz verileri, istediğiniz formasyonları, istediğiniz indikatörleri kullanın. Piyasa sizi kündeye getirmek için çoğu zaman öngörülemeyen yollar bulmakta oldukça mahir.. Nasıl oluyor da birbirinden bağımsız bir sürü yığınından ibaret olan piyasa bir ortak hareket noktası keşfediyor, tartışılmaya muhtaç.. Şimdi eğer bu 1. profilde değilseniz, "düşüşler benim için alım fırsatı, piyasa düşünce seviniyorum" ayaklarına yatmaya lüzum yok. X'te bu geyiği yapanların, ya da 70'li yıllardan kalma borsa gurularının o ezber sözlerine sığınanların bir çoğu aslında bu durumun kendisinden muzdarip, sadece züğürt tesellisi babında bu sözleri sarfediyor. İçten içe gelecek sefere mutlaka bu dip fırsatını kaçırmayacağım diye söylenmekle meşgul aslında.
2.Profil: Aylık kazançlarının artırabildiği bir kısmını yatırım aracı olarak borsada kullanan tip. Bu profildeki insanların bu işe yeni başlamış ya da henüz borsada fazla yol almamış olanları için düşüşler aslında elinde bulunan hisseler için portföyüne kısmen zarar yazsa da bir sonraki aydaki aylık kazançlarından yatırımda kullanabilmek için tasarruf ettiği nakitle daha düşükten alım yaparak maliyet düşürebilme fırsatı sunuyor. Sözkonusu bu kişilerde de durum büyük bir fırsat değil aslında, daha önce almış olduğu hisselerin düşüşteki değer kaybını maliyetini biraz daha aşağı çekerek yukarı hareketlerde daha kolay telafi edebilme fırsatına erişmekten ibaret bir durum sadece. Yani hali hazırda mutlak bir kazanç fırsatı değil.
Peki yine 2. profilde olup da daha önceki aylık kazancından yatırım olarak kullandıkları miktarın önümüzdeki aylarda aylık kazançlarından yatırım için ayırabilecekleri miktarın 10 katı olanları düşünelim. Mesela aylık kazancınızdan 10 birimi yatırım olarak ayırabilecek durumdasınız hali hazırda.. Ama daha önceki yatırım için ayırdıklarınız ve hali hazırda hissede olanlar diyelim 100 birim. Şimdi 100 birimlik hisse senedi yatırımınızda % 30'luk değer kaybı yaşadınız diyelim. 100 biriminiz oldu 70 birim. Bu ay koyabileceğiniz 10 birim ile 30 birimlik kaybı nasıl telafi edeceksiniz? Ha diyeceksiniz ki, olası bir yükselişte bu yeni koyduğum miktar bana avantaj sağlar.. Olası bir yükselişte 70 birim tekrar 100 birim seviyesine geldiğinde (bu yuvarlak % 43'lük bir yükseliş gerektirir) yeni yatırdığınız 10 birim size sadece 4,3 birim kazandırmış olacak ve portföyünüze kazanç olarak koymuş olacağınız rakam bu olacak aslında. Sadede gelirsek aylık ekleme yapabileceği miktar toplam portföyünün 10'da biri ancak edebilen bir şahsın bu düşüşe sevinmesi pek de mantıklı bir şey gibi görünmüyor. Eski seviyeye gelmesi % 43'lük bir yükseliş gerektiriyor ve ilave ettiği paranın toplam portföye ilave kazancı sadece 4,3 birim. Hiç yoktan iyidir diye boş lakırdı yapmaya gerek yok. Zira o % 43'lük yükseliş gerçekleşmeyebilir de.
Bu durumda 2. profilde olanlar için sadece hali hazırda hissede olan malı ile aylık kazancından ekleyebileceği miktar birbirine yakın olanlar kısmen fayda sağlayabilir, o da bahsettiğim gibi bir yükseliş söz konusu olursa.
3. Profil: Borsadaki yatırımı aylık yatırım için ekleyebileceği miktarın 2000 katı olan birisi mesela.. Diyelim Aylık kazancından 10 birim ekleme yapabilir durumda ancak hali hazırdaki borsadaki miktarı 20000 birim diyelim. Ve borsadaki hisseleri % 30 geri çekildi. Kayıp 6000 birim, borsadaki paranız 14000 birime düştü.. Aylık 10 birimi yatırarak oluşan zararın ne kadarını telafi edebilirsiniz? Diyelim borsanın % 43 yerine % 30 çıkacağı tuttu. 14000 biriminiz 18200 birim oldu yeni koyduğunuz 10 birimin katkısı sadece 3 birim.. Ne kadar kayıptasınız? Düşüşler nasıl sevinilebilecek bir durum oluşturdu size? İstediğiniz kadar düştükçe alın, aldığınız kaybettiğinizin yanında devede kulak..
İşte tam da bu sebeple, sanki herkes 1. profilmiş gibi, hasbel kader full nakitte bekliyor ve işin dibini sıyırmak için bekliyormuş gibi martaval okumaya lüzum yok. Gerçekte düşüşler ancak full nakitte hayatının fırsatını bekliyormuşçasına bekleyenler içindir, ancak onlar da dibi gerçekten keşfedip trene zamanında atlamayı becerebilirlerse..
Bu yazıyı yazmamın sebebi aslında beğendiğim bir fon yöneticisinin bu minvalde bir borsa gurusunun yorumunu alıntılaması oldu. Sanki yönettiği fondaki hisseleri tepeye yakın yerlerden satmayı becerdi de dipten ya da dibe yakın yerlerden geri yerine koydu herşeyi. Öyle olmadığnı o da, ben de çok iyi biliyoruz. Zira fon fiyatının gidişatı "kral çıplak" diyor.