Printable View
Rus hükümeti savaş esirleri, özellikle Türk savaş esirleri konusundaki uluslararası baskıya ve basında çıkan olumsuz haberlere karşı bir propaganda filmi hazırlatmıştır.
https://www.youtube.com/watch?v=0JTI8EXTxh0
Bu film Nargin adasında çekilmiş olup adadaki şartların ve beslenmenin iyi durumda olduğunu gösterme amaçlıdır.
Dikkat çekicidir.
Ruslar bu filmi hazırlarken o dönemlerde çokça adı duyulmayan ama günümüzde tarih denince ilk akla gelen film ve fotoğraf arşivi şirketi, "British Pathé" firmasının çekmiş olduğu görüntülerden de faydalanmışlardır.
https://www.youtube.com/watch?v=gOIgaM4cxhE
Bu video Türkiye'dede çok bilinmemektedir çünkü Pathé firması video başlığı olarak Türk, Osmanlı, Nargin adası kelimelerini kullanmamış, sade bir başlık ile arşivlemiştir..
Dolayısıyla google aramalarında bulunması oldukça zordur.
Ben Pathé arşivinden sadece ""Prisoner" (esir) kelimesi ile yapmış olduğum video aramalarında bulmuştum...
1917 yılına gelindiğinde, Şubat İhtilalı’nı müteakip Türk esirlerin durumunda pek bir değişiklik olmamakla beraber, özellikle Sibirya’nın iç taraflarında yerli Müslüman Türk cemaatlerinin esirlere yardım imkânları artmış ve kamplardan ayrılmaları gittikçe kolaylaşmıştır.
https://i.hizliresim.com/ZXpzDa.jpg
Diğer yandan Rusya’da başlayan karışıklıklar ve devlet düzeninin sarsılmasıyla, esir kampları büsbütün bakımsız kalmıştı. Artık Rus askeri mekanizması bozulmuş ve esir kamplarına zaten muntazam olmayan yiyecek ve giyecek gönderme işi neredeyse tamamen dururken, ihtilâlla oluşan yeni idarelerin esirlere karşı olan muameleleri de her bölgede farklılık göstermiştir.
https://i.hizliresim.com/LlNRaG.jpg
1919 sonlarına kadar Krasnoyarsk esir kampında tutulan Halil Ataman’ın bu kamptan ayrılış süreci, 1917 İhtilal sonrası oluşan durum ve Rusların esirlerle ilgili tutumunu çok açık bir şekilde ortaya koymaktadır :
“ Şarka bin kişilik bir kafile yola çıkarılacak. Kamp safra boşaltıyor, bu gidecek olanlar doğruca memleketlerine diyorlar…28 Teşrin-i sânî 1919 her şey belli oldu ve her şey hazır, yarın hareket var. Ama dışarıda dondurucu bir soğuk ferman okuyor…
Bütün kafile bin kişi istasyona geldik. Bu binlik transportta biz Türkler, ancak kırk kişiyiz. Hepimiz de zabitiz, aramızda tek bir kişi dahi ihtiyar, hasta ve invalid yok, hepimiz genç ve dinçlerden seçilmişiz… Bu sevkiyata hazırlık için tertiplenmiş bir Rus şeytanlığı ve Rus hınzırlığı. Tahliye hasta, zaif ve invalidler diye başlamıştı. Bu doğrudan ve açıkça yok etme, temizleme ve harcama planı.
https://i.hizliresim.com/7ad1kW.jpg
“ Şimdi en önce bu kervana bir isim, bir ad verelim, bu çok gerekli. Bana kalırsa en uygun olanı “ölüm kervanı”. Bu amansız kışın tam ortasında, insanları hayvan vagonları içinde uzun bir yolculuğa mecbur tutmak ve bu şartlar içinde hiçbir sebep yokken, yola hem de çok uzun sürecek bir yola çıkarmak, başka nasıl adlandırılabilir? Bu insafsız davranışa bilmem devletler hukuku ne der ve nasıl karşılar?”
https://i.hizliresim.com/P1NaqN.jpg
Üstelik bu karışık durum uzun bir süre devam edecek ve Moskova’daki Türk Elçiliği Rusya’daki Türk esirlerin ihtilal sonucu oluşan bu emniyetsiz ortamdan dolayı, bulundukları bölgelerden ayrılmamaları konusunda bir tamim yayımlayacaktır.
https://i.hizliresim.com/MV2Bgg.jpg
Meryem Atmaca hanım efendinin 10.000 altın karşılığında 1.800 esir Türk'ü kurtardığına dair bir gazete haberi vardır. Bu haber ihtimalen kendi anlatımına dayanmaktadır.
https://i.hizliresim.com/XMN3qk.jpg
https://i.hizliresim.com/bVpEMb.png
Çünkü nerden, ne zaman kimle görüşüp, kimleri kurtardığına dair her hangi bir belge olmadığı gibi kurtulanların da bu yönde her hangi bir ifadesi yoktur..
Gerçek olan Rusların rüşvete oldukça yatkın olmalarıdır. Keza Bakü'deki Türk ve müslüman cemiyetlerin bu konuda ciddi çalışmaları ve belgeleri mevcuttur.
Hatta size bir belgesel tavsiye edeceğim.. "Odessa Operasyonu"
Bu belgeselde Rusların rüşvet ile denizaltı bile satmaya hazır olduklarını şaşkınlıkla izleyeceksiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=OyxCSYvFcfE
https://i.hizliresim.com/k9p8X9.jpg
I. Dünya Savaşı esnasında Türk askeri ve sivil esirler için bir cehennemi andıran Nargin I. Dünya Savaşı’nın sona erip Osmanlı Devleti’nin Mondros Mütarekesini imzalaması, Türk Birliklerinin Bakû’den çekilmesinden ve Azerbaycan’ın Bolşevikleştirilmesinden sonra ise, özellikle 1920-1924 yılları arasında, bu sefer de Azerbaycan’ın bağımsızlığı için mücadele etmiş aydınların, Azerbaycan’da kalmış ve Bolşevikler tarafından tutuklanmış Türk subaylarının hapsedildiği ve öldürüldüğü bir yer olmuştur.
https://i.hizliresim.com/8a5LNW.jpg
1920 yılında Sivas Kongresi zamanında, Mustafa Kemal Paşa’nın izni ve onayı ile Kafkasya’ya giden bir kurulda bulunan Mustafa Butbay’ın, Azerbaycan’nın Bolşevikler tarafından işgali sırasında yaşadıklarını anlattığı hatıralarında, şunlar kaydedilmektedir:
https://i.hizliresim.com/NnN2OL.jpg
“Gence İslâmları 350 askerin kuvvetine dayanarak isyan edip iki üç saat içinde, kentin İslâm mahallelerinde bulunan tüm Rus askerinin silahlarını almaya muvaffak oldular. Galip gelen İslâm halkı bir hafta içinde kenti kenardan görmeye gelmiş, Ruslardan kurtarmaya çalışmakta idi.
https://i.hizliresim.com/RrNpOn.jpg
“ Son günlerde mahalli Ermeniler Rus Bolşeviklerle birleşip, kenti kuşatıp bombardımana başladılar. Ardından da kente girip İslâm ahalisini katliam ettiler. 5000 den fazla sivili öldürdüler. Bunların çoğu çocuk, kadın, elsiz ve ayaksız ihtiyar adamlardır. Evleri tamamen yıktılar, ören yerine çevirdiler. Eşyaları yağma ettiler. 4000’den fazla asker öldürdüler. Âbad Gence kenti mezaristana döndü.
https://i.hizliresim.com/pbkNGn.jpg
Kısaca, Bolşevik meselesi Ermeni ve Müslüman rengini almış olup Rusların eliyle ve yardımı ile Ermeniler Gence Müslümanlarını katliâm edip öçlerini ve kinlerini kusmaktadırlar. 1918 yılı Mart acı olayı bu kez Bakû’de değil Gence’ de tekrarlanmaktadır.
“Hal-i hazırda Gence ili tamamen isyan halindedir. İki üç gündür Gagatlı ilçesi isyan ederek Bolşevikleri kovmaya muvaffak oldu. Ama Azerbaycan’ ın bağımsızlığından yalnız kuru bir isim kalmış, İslâm Türk halkının bu isyanından dolayı Bakû’deki tüm İslâm paşaları, albayları ve diğer subaylar hapse atılıp Nargen(Nargin) Adası’ na sürgüne gönderilmişlerdir.
https://i.hizliresim.com/alpN1g.jpg
Nargin Adası, Hazer Denizi’nde vahşi bir adadır. Arkamız tamamen kesilmiş, mahvolmuş, bazıları kurşuna dizilmiş, bazıları kürek cezasına çarptırılıp Sibirya’ya sürülmüş, bazıları ise kaçmaya mecbur kalmıştır. İdare tamamen Rus elindedir.”
https://i.hizliresim.com/DYm5ym.jpg
( Mustafa Butbay, Kafkasya Hatıraları, Günümüz Türkçesine çeviren ve yayına haz. Ahmet Cevdet Canbulat, Ankara, 1990.)
Birinci Dünya Savaşı'nda, Rusların esir kampı olarak kullandıkları, binlerce Türk askerine mezar olan Nargin adasına (Büyük Zire Adası) 2017 yılında Türkiye'nin Bakü Büyükelçiliği organizasyonu ile gidilmiş. Adanın güncel durumu fotoğraflanmıştır..
https://i.hizliresim.com/mMpN9R.jpg
https://i.hizliresim.com/EmNA1A.jpg
https://i.hizliresim.com/jgpN7r.jpg
https://i.hizliresim.com/BaNbBg.jpg
https://i.hizliresim.com/ZXpzya.jpg
https://i.hizliresim.com/oXpNMm.jpg
https://i.hizliresim.com/lqpNgX.jpg
Bakü'deki en görkemli tarihi binadır. İnşaatına Musa Nağıyev’in maddi desteği ile 1908 yılında başlanmış 1913 yılında bitirilmiştir.
https://i.hizliresim.com/RrN8Bj.jpg
Bu bina Türk vatandaşları içinde çok önemlidir. Birinci dünya savaşı zamanında Ruslara esir düşen askerlerimizin kaçış yolu üzerinde olan Bakü’de en büyük istirahat ve sağlık merkezi bu bina olmuştur.
Yine bu bina Doğu Anadolu’da Ermeni saldırıları karşısında Bakü’ye getirilen yetim çocuklar ve dul kadınların sığınağı, barınağı olmuştur.
https://i.hizliresim.com/6abp8W.png
https://i.hizliresim.com/pbkM9L.jpg
Bina 1918 yılında Ermeniler tarafından Bakü'de Türk katliamı yapılırken boş olduğu halde önce yağmalanmış ardından yakılmıştır.
https://i.hizliresim.com/Wqa8EL.jpg
Azerbaycan Sovyetler Birliği hakimiyetine girdikten sonra, yangında çok ağır hasar aldığı için binanın yıkılmasına karar verildi. Ancak halk binanın önünde toplandı ve yıkılmasına izin vermedi.
https://i.hizliresim.com/y61JRa.jpg
Bunun üzerine restore edildi. Restorasyon çalışmaları mimar Vartan Sarkisov tarafından yapılmıştır . Restorasyon sırasında, cephede bazı değişiklikler yapılmış, İslami motifler yer yer yok edilmiştir..
Binanın yapımı hikayesi ise öykü tadındadır..
https://i.hizliresim.com/NnN8WP.jpg
Musa Nağıyev’in oğlu Ağa İsmail verem hastalığına tutulmuştu. Şehirde Vartapetov adında meşhur bir һekim Bakü milyonerlerinin ailelerini muayene ederdi. Ağa İsmail’i muayene ettikten sonra Ağa Musa Nağıyev’e der ki; “oğlanın durumu çok ağır, hemen tedbir alınmazsa, iyileşmesi çok zor olur. Elli bin manat civarında bir masraf gereklidir. Ağa İsmail’i yanımda İsviçre’ye götürüp bir yıl süresince orada tedavi ederek getirebilirim.”
https://i.hizliresim.com/alp80O.jpg
Musa Nağıyev, on bin manat veririm, deyince konuşma burada sona erer. Ağa İsmail’in sağlığı günden güne ağırlaşmaktadır. Sonunda Ağa Musa oğlunun tedavisi için elli bin manat vermeye razı olur. Hekim hastayı tekrar muayene ettikten sonra “artık iş işten geçmiş artık onu yüz bin manatla da kurtarmak mümkün değildir” diye haber verir.
https://i.hizliresim.com/YQp8Jz.jpg
Bu duruma şahit olan Hacı Zeynelabidin Tağıyev’in ricası üzerine Doktor Muhammed Rıza Vekilov hasta oğlanı İsviçre’ye götürür, tedaviden sonra Ağa İsmail biraz iyileşir. Lakin çok fazla yaşamaz.
Ağa İsmail öldükten sonra Nevruz bayramında Hacı şehrin önde gelen din adamlarından Mir Muhammed Kerim ve Ahund Mir Abuturab’la istişare ederek şu karara varırlar:
Ağa Musa geldiği zaman Cemiyeti Hayriye için bir bina yaptırmayı ona kabul ettireceklerdir. Hacı Zeynelabidin Tağıyev, Mir Muhammed Kerim’e der ki, ben Ağa Musa’yı razı ettiğim zaman san işaret ederim sende bunun üzerine hemen dua okumaya başlarsın, bizde hep beraber Ağa Musa’yı tebrik ederiz ki sonradan bu kararından vazgeçmesin.
https://i.hizliresim.com/k9p7Jm.jpg
Ağa Musa salona gelir ve Hacı’yla oradan buradan konuşmaya başlarlar. Sohbetin koyulaştığı bir anda Hacı Zeynalabidin birden sorar:
—Ağa Musa, Allaһ rahmet eylesin, oğlun Ağa İsmail’in ister misin halk arasında ismi ebedileşsin, unutulmasın?
Ağa Musa cevap verir.
—Elbette isterim.
Hacı Zeynalabidin:
—Ağa Musa biliyorsun ki, Cemiyeti Hayriye’nin mülkü, binası yoktur. Benim açtığım Kız Mektebi’nin alt tarafında “Kapandibi” boş duruyor, orada bir bina yaparsan oraya oğlunun adını “İsmailiye” koyarız. Millî işlerimizi oğlunun ruhunu şad etmek için orada görüşürüz. Hiç olmazsa zavallının adı unutulmaz. Onun adının tarihe geçmesini istemez misin, Ağa Musa?
Ağa Musa der:
—Elbette, isterim.
Hacı Zeynalabidin bu fırsatı kaçırmaz, Mir Muhammed Kerim’e şimdi zamanı duaya başla diye gözüyle işaret eder ve:
—Evet, mademki istiyorsun Allaһ razı olsun. Allaһ mübarek eylesin.
Mir Muhammed Kerim ellerini kaldırıp dua okumaya başlar. Ağa Musa’nın anne babasına, geçmiş büyüklerine rahmet diler. Orada bulunan herkes sırayla Ağa Musa’yı tebrik ederler.
Ertesi gün sabah erkenden Ağa Musa telaş içinde heyecanlı bir Tağıyev’in evine gelir ve şikâyet etmeye başlar:
—Ay Zeynalabidin, bu ne iştir? Sen benim başıma ne oyun açtın? Beni iflas ettirip, boynuma torba takarak, dilenmek için sokaklara mı salmak istiyorsun? Benim iflas edip mahvolmamı mı istiyorsun?
Hacı hayret içinde sorar:
—Ne oldu? Hele biraz sakinleş, anlat bakalım.
—Atam-atam, daһa ne olacak, o bina bir kaç yüz bin manattan aşağıya mal olmaz... Bende o kadara para nerde?
Hacı Zeynalabidin:
—Ağa Musa, bütün mal-mülküne iki milyon manat veririm, bana sat!
Ağa Musa coşarak:
—Atam-atam, benim elli milyon manatlık servetimi iki milyona mı almak istiyorsun?
—Hayır, almak istemiyorum. Ama sen, oğlunun adını yüceltmek için bu kadar masrafın altından kalkamıyorum diyorsun da!
Ertesi gün Tağıyev, Kaspi gazetesinde aşağıdaki şekilde bir ilan verir:
“Eğer Ağa Musa Nağıyev’in gelecekte bankada parası kalmazsa, İsmailiye binasının masraflarını ödemeyi taahhüt ediyorum.”
Bunun üzerine binanın inşası için çalışmalar başlar. Mimarlar Hacı Zeynelabidin’in uyarısıyla binaya harcanacak masrafın miktarını Ağa Musa bu işten vazgeçmesin diye projedekinden daha az gösterirler.
Binanın birinci katı hazır olduğu zaman ayrılmış olan para bitmişti. Bunun için yine Ağa Musa’ya müracaat ederler. Oda buna karşılık olarak şöyle der:
—Atam-atam, bana söylenilen miktarı ödedim. Bir kapik daha fazla veremem.
Bu gelişme üzerine binanın inşaatı bir müddet durur. Sonunda Hacı Zeynelabidin Tağıyev, Ağa Musa’nın mali işler müdürü Fethullah Bey Rüstembeyov’la görüşerek, ona ne yap yap bir şekilde masrafın kalan kısmını da Ağa Musa’dan almalıyız, der. Ağa Musa mali işler müdürüne çok güvenirmiş.
Günlerin birinde Fethullah Bey uygun bir ortamda der ki:
—Ağa Musa, Ağa İsmail’in adına inşa ettirdiğiniz o güzel bina yağışın, karın altında harabeye dönüyor, һer һalde onu tamamlamak gerekiyor. Çünkü dost var, düşman var... Hakkımızda kim bilir ne konuşuyorlar.
Ağa Musa ellerini havaya kaldırıp der:
—Atam-atam, git nasıl biliyorsan öyle yap. Ama bana o konuda hiçbir söz bile söyleme…
Fethullah Bey evvelden hazırladığı banka ödemelerini imzalamak için Ağa Musa Nağıyev’in önüne uzatır. Ağa Musa paranın miktarını görmemek için gözlerini yumarak bir kaş çizikten ibaret olan imzasını evrakların üzerine atar. Böylece bir müddet durmuş olan inşaat yeniden başlar. Ve bu görkemli bina 1913 yılında bitirilerek hizmete açılır”
19 Şubatta yapılan saldırının üstünden bir hafta geçmiştir.
https://i.hizliresim.com/nQp9rl.jpg
26 Şubat günü Müttefik Donanma kurmayları, Boğaz içindeki tabyaların susturulması üzerine çalışmaktadır.. Bunun için Çanakkale-Kilitbahir hattındaki Dardanos Batarya Grubu üzerine bir harekât planlanmıştı.
https://i.hizliresim.com/v6VA46.jpg
Önde muhriplerin korumasında mayın tarayıcı gemiler olmak üzere, Çanakkale Boğazı’nın iki kıyısından birer muharebe gemisi ilerleyerek, Kepez Burnu’na kadar kıyı savunma sisteminin tümüyle tahrip edilmesi düşünülmektedir.
https://i.hizliresim.com/16Badp.jpg
Bu plan dahilinde, sabah 09:00’da, 3 muharebe gemisi ve 4 torpido eşliğinde 5 mayın gemisinin harekâtı ile başladı. Mayın tarama gemileri Boğaz’dan torpido gemilerinin refakatinde ilerleyerek daha sonra 8 Mart sabahı Nusret Mayın gemisinin mayın dökeceği Erenköy Koyu'nu taramaya başladı.
https://i.hizliresim.com/LlN83G.jpg
Bu muharebede, 19 Şubat’ın hemen sonrasında hazırlanan Halileli sırtlarındaki sahte bataryalar, gemilerin ateşini üzerine çekmiş, böylece gerçek bataryalar ateşin tesirinden kısmen kurtulmuştur.
https://i.hizliresim.com/r5pX9N.jpg
Bu sırada Majestic zırhlısının, aldığı isabetlerle su almaya başlamasıyla Amiral Carden geri çekilme emri vermiştir. Sahte bataryaların yerlerinin kesin olarak tespit edilememesi, edilse de her an başka bir yere nakledilebilmeleri gemilerin işlerini hayli zorlaştırmıştır.
https://i.hizliresim.com/7adWvW.jpg
https://i.hizliresim.com/P1N2MN.jpg
https://i.hizliresim.com/grpvoR.jpg
Akşam 18:00’de gemiler Boğaz’dan uzaklaşırken Erenköy ve Kumkale köyleri tamamen harap edilmiş, giriş bataryaları da harap edilmişti.
https://i.hizliresim.com/ZXpjda.jpg
Bununla beraber ilk defa küçük çaplı da olsa karaya çıkarma yapılmıştır. Donanmanın, ateş desteğinde Vangeance ve Irresistible muharebe gemilerinden Kumkale ve Seddülbahir’e çıkarılan müfrezelerden biri hariç diğer müfrezeler, kuvvetli bir mukavemet ile karşılaşmış, hedeflenen neticeye ulaşılamamıştır.
https://i.hizliresim.com/oXpq7m.png
Topların tahribatını tamamlamak için başlarında Teğmen Eric Robinson’un bulunduğu bir tahrip birliği de karaya çıkmıştı. Yoğun ateş altında sakince iki topu tahrip etmeye devam eden Robinson, burada ve bundan sonra gösterdiği cesaretten dolayı, Victoria Cross nişanına layık görüldü.
https://i.hizliresim.com/BaNWvg.jpg
İşte bu çatışmalar sırasında vurulan dniz piyadesi çavuş Ernest Turnbull, Çanakkale Boğazı için Denizde verilen mücadelede karada ölen ilk Müttefik askeri olmuştur.
Bu yıkıcı bombardımana ve karaya yapılan ufak çıkarmaya rağmen Türk tarafının zayiâtı 4 şehidi geçmemiştir.
Müttefiklerin 26 Şubat 1915'te devam eden harekatta tek kaybı ise yukarıda bahsi geçen Çavuş Ernest Turnbull'dur.
Tarihçi, araştırmacı sayın Mustafa Onur YURDAL'ın çalışmalarından alınmıştır
Osmanlı'da harp oyunları, dönemin düşman ülkesine göre kıyafeti giydirilen mankene doğru hücuma geçen askerler, kalkana vurduktan sonra diğer eldeki kum dolu torbanın, dönerek kendilerine çarpmaması için ustaca bir manevra yaparak atın terkisinden aşağı doğru kayarak eğilip geçerlerdi..
https://i.hizliresim.com/r5pk43.jpg
Zeynelabidin Tağıyev, 25 Ocak 1821 - 1 Eylül 1924
https://i.hizliresim.com/y61rAM.jpg
Azerbaycan'da, Rus İmparatorluğu'nun ve Dünya'nın ilk petrol sanayiinin doğmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamış Azeri iş adamı ve hayırseverdir
Yoksul bir ailede doğan ve erken yaşlarda iş hayatına atılan Tağıyev, ülkenin petrol zenginleri arasında yer almış ve devrin en önemli sermayedarlarından birisi olmuştur. Hiç öğrenim görmemiş, okuma yazma dahi bilmeyen biridir ancak ülkenin sosyal, iktisadi, eğitim ve kültür alanındaki meseleleriyle yakından ilgilenmişti
Hayırsever iş adamı, Bakü’de yerli petrol zenginlerini, işadamlarını çevresine toplayarak Bakü’nün gelişmesi için pek çok projeye önderlik etmiş; bu projelerin gerçekleşmesi için kendi parasal kaynaklarını kullanmış ve Petersburg’daki çarın direnicini kırmak için mücadele etmiştir.
https://i.hizliresim.com/RrNlbo.jpg
Tağıyev, Müslüman öğrencilerin Rusya’nın çeşitli yerlerinde yüksek öğrenim görmeleri için sayısız burs verdi. Neriman Nerimanov, Memmed Emin Resulzade onun burslarından yararlananlar arasındadır. Bakü’de ilk tiyatro binasını yaptırması;
https://i.hizliresim.com/pbkpmz.jpg
Merdekân’daki Bağcılık ve Şarapçılık Okulu’nu kurması; Bakü’deki ilk kız okulunu (Güney Kafkasya’da yegane kız okulu idi) kurması eğitim ve kültür hayatına yaptığı önemli katkılarındandır.
Gençliğinin ilk dönemlerinde, duvar ustalığı, inşaat kalfalığı ve müteahhitlik yaptı. 1870'te iki kazanlı gaz yağı fabrikası satın aldı Ortakları ile beraber 1873'te devletten toprak satın alıp bu topraklarda petrol aradı. İki yılın sonunda arazisinde petrol bulunması sonucu Azerbaycan’ın en zenginleri arasına girdi. 1877 yılında T.Z. Tagiyev Ticaret Evi'ni kurarak sondaj, üretim, petrolün taşınması gibi birçok alanda çalışmalara başladı.[7]
https://i.hizliresim.com/k9py1v.jpg
Eğitim, kültür, yayıncılık ve şehircilik alanındaki faaliyetlerine bu yıllarda başlayan Tağıyev, Bakü’de ilk tiyatro binasını yaptırdı (27 Kasım 1883’te açılan bina günümüzde Müzikal Komedi Tiyatrosu’nun binasıdır).
1889’da atların kullandığı demir nakliye yolunu (konka) faaliyete geçirdi ve böylece Bakü’nün yeşillendirme faaliyetleri başladı.
1895 ve bazı kaynaklara göre 1896 yılında Merdekân’da Bağcılık Okulu’nu açtı.
1895'te Rusya Türkleri’nin ilk gazetesi Kaspi’yi satın aldı ve başına Alimerdan Topçubaşov’u getirdi. Rusça yayımlanan Kaspi, 1903’e kadar Azerbaycan aydınlanmasını temsil eden tek gazete olarak kaldı.
Tağıyev bilinmeyen bir nedenle petrol kuyularını, taşıma filosunu, petrol depolarını, demiryolu taşıma cenderelerini 1897’de bir İngiliz şirketine satarak petrol çıkarma işini bıraktı. Bu tarihten sonra petrol pazarlama ve dokumacılık işi ile uğraştı.
https://i.hizliresim.com/NnNR9k.jpg
Bakü’de bir dokuma fabrikası kurmak için başvuran Tağiyev, izni 3 yılda alabilmişti. Nihayet fabrika inşa edildiğinde Azerbaycan için yeni bir sanayi kolu ve gelir kaynağı doğmuş oldu. Çok sayıda işçiye istihdam olanağı sağlayan fabrika, Moskova ve Lodz firmaları ile rekabete girdi. Kısa bir süre sonra kundaklanmak istendi ise de yangın, itfaiye ve işçilerin yardımıyla büyümeden söndürüldü. Tağıyev, fabrikasındaki işçilere büyük önem verdi. Bütün işçilere sıcak su ve aydınlatma tesisatı olan lojmanlar yapıldı. Okul, mescid, revir açıldı
https://i.hizliresim.com/36Mn1j.jpg
Ülkedeki ilk kzı okulu olan İmparatoriçe Aleksandra Fyodorovna adına Rus-Müslüman Kız Mektebi Tağıyev’in yoğun gayreti ile 1901’de açıldı. Bu okul, Tağıyev’in Okulu olarak tanındı.
Hazar'da en büyük taşıma şirketi ise Hazar Taşımacılık'ta büyük hisse sahibi olan Tagiyev, 1904 yılında Kür—Hazar isminde yeni bir taşımacılık şirketi kurdu. Rusya'nın en büyük şirketlerinden olan Kafkas Merküri ve Şark Cemiyeti şirketleriyle rekeabet girdi. Gemi Sahipleri Birliği’ni kurdu, limanlara köprü, ambar yapımı ile ilgilendi.
Hazar Denizi’inde balıkçılığa da yatırım yaptı. Deniz balık yataklığı yapan nehirleri satın aldı ve Dağıstan’a bir soğuk hava deposu yaptırdı.
https://i.hizliresim.com/YQp7jD.jpg
Tağıyev’in kurduğu Bakü Ticaret Bankası 1914’te faaliyete geçti.
Doğu Anadoluda yaşanan Rus işgalinde yetimlerin ve muhtaçların Bakü’ye nakli ile onların her türlü iaşesinde aktif rol aldı. Aynı şekilde Bakü’deki Nargin adasına getirilen Türk esirlerinde her türlü ihtiyacı ile ilgilendi. Cenazelerinin İslami usüllere göre defnedilmesinden bazı esirlerin kaçırılmasına kadar her türlü organizasyon ve cemiyette aktif rol oynadı.
Balkan savaşında Osmanlıya ve Edirne valisine maddi yardımlarda bulundu.
https://i.hizliresim.com/WqaL6E.jpg
Sovyet Rusya 28 Nisan 1920'de Azerbaycan'ı işgal etmesinden sonra bütün serveti elinden alındı. Neriman Nerimanov'un talimatı ile kendisine mülk seçme olanağı verilince Merdan’daki bağ evini seçti ve ömrünün sonuna kadar orada yaşadı.
1 Eylül 1924 yılında evinde hayatını kaybetti. Merdekan'daki din alimi Ahund Hacı Turab'ın türbesinin yanına gömülmüştür.
Ölümünden sonra geride kalan eş ve çocukları sosyalist rejim nedeniyle bir süre sıkıntılı bir hayat yaşamışlardır.
Bakü’deki evi günümüzde Ulusal Tarih Müzesi’dir.
https://i.hizliresim.com/zjL72g.jpg
İki evlilik yapan Tağıyev’in kuzeni olan ilk eşi Zeynep’ten iki kızı ve bir oğlu olmuştur. Eşinin ölümü üzerine 1896’da Rus ordusu generallerinden Ereblinski’nin kızı Sona Hanım ile evlenmiştir.
john Collier'in, 1883 yılında yaptığı "pharaoh's handmaidens" Firavunun Bakireleri isimli tablo
https://i.hizliresim.com/9aAPq3.jpg
Türk dostu, Fransız diplomat ve yazar Claude Farrere (1876-1957)
24 Şubat 1920 : Türk dostu Claude Farrére’in bir Fransız gazetesindeki yazısı:
“Ha İzmir Yunanistan’a verilmiş, ha Marsilya. İzmir’de 300.000 Rum’a karşılık, 1.300.000 Türk oturuyor.”
https://i.hizliresim.com/DYmzn6.jpg
Claude Farrere Kurtuluş savaşı sırasında genç Türkiye'nin uluslararası desteğe en çok ihtiyacı olduğu dönemde İzmit'e gelerek Atatürk'ü ziyaret etti.
https://i.hizliresim.com/YQpnzl.jpg
Claude Farrere nin İzmit'te karşılanışı. 18 Haziran 1922
https://i.hizliresim.com/8a5qpQ.jpg
Claude Farrere Şerefine Verilen Çay Ziyafetinde. İzmit 19 Haziran 1922
Rusların ilk milli destanları Kuman-Kıpçakların 1185 yılındaki zaferleri üzerine yazılan “Слово о полку Игореве” İgor Alayı Destanıdır. Bu destan içerisinde hem eski Türkçe kelimeleri hem de Türk kültürüne ait özellikleri (beyaz sancak, kırmızı bayrak, tuğ) barındırmaktadır.
https://i.hizliresim.com/QLNkZG.jpg
İgor Destanı , Prens İgor’un göçebe Kuman kavmi Tatar Kıpçakları üzerine düzenlediği seferi konu alan 1187 tarihli destan Rus edebiyatının en eski ve önemli eserlerinden birisi olup, İgor’un Seferinin Şarkısı, İgor’un Başarısız Seferi (Slovo o polku Igoreve) gibi isimlerle de bilinmektedir.
https://i.hizliresim.com/5aXAMl.jpg
23 Ağustos 1185’de Novgorod-Seversk’den ayrılan İgor Svyatoslaviç, 3 günlük muharebe sonrasında oğlu ve 2 prensle birlikte Tatarlara esir düşmüş Rus ordusu da büyük ölçüde yok olmuştur.
https://i.hizliresim.com/XMNnLj.jpg
İgor’un oğlu Vladimir Tatar sultanının kızı ile evlenip, sultanın yanında rehin olarak kalırken Vladimir aynı yıl evine dönmüştür.
https://i.hizliresim.com/bVpOJ0.jpg
Unutulan eserin 16. yüzyıla ait bir kopyası 1790’da Aleskey Musin-Pushkin tarafından bulunarak edebiyat dünyasına tanıtılmıştır. Sonradan bu kopyada 1812 yılında Napoleon’un Rusya işgali döneminde Moskova’da çıkan bir yangında yok olmuş olup günümüze ancak 860 satır ve 3 bin kelimeden oluşan 1800 baskısının kopyaları ulaşmıştır.
https://i.hizliresim.com/dvD6kr.png
İgor Destanı dışında bu sefer 1380 yılında Rusların Moskova prensi Dmitri Donskoy komutasında Tatarlara karşı kazandığı zaferi konu alan Zadonşçina adlı bir başka destan daha bulunmaktadır.
Rus besteci Alexander Borodin’in Prens İgor operası bu destanı konu almaktadır.
Emir Timur, Sultan Bayezid'le giriştiği Ankara savaşı sonrası;
“ Bu, hiç hesapta olmayan bir savaştı. Atlarınızın ayaklarına bez bağlayın ki, bu fesat toprağı burada kalsın ve Türkistan'a ulaşmasın”
https://i.hizliresim.com/WqalQL.jpg
Kaynak: Nizameddin Şâmî'nin "Zafername" adlı kitabı
https://i.hizliresim.com/lqpo5g.jpg
Kuşatma nedeniyle Viyana'nın dünyanın geri kalanıyla bağlantısı kesilince Kont Rudiger von Starhemberg bir gönüllü aramaya koyulmuştur. Görevi gereği bu kişi Osmanlı askerlerine yakalanmadan yardım çağrısını ilgili yerlere ulaştıracaktır.
https://i.hizliresim.com/dvD6Rr.jpg
Osmanlıların dilini ve geleneklerini bilen, çevirmenlik yapmış olan Georg Franz Kolschitzky (1640-1694) gönüllü olur. Bir Osmanlı üniforması giyen Kolschitzky, 13 Ağustos'tan itibaren birkaç defa kuryelik yapar ve yakalanmaz.
Sonunda Polonya Kralı Jan Sobieski komutasındaki kuvvetler Kahlenberg'de toplanıp saldırıya geçer. 12 Eylül'de bozguna uğrayan Osmanlılar geride 25.000 çadır, 10.000 öküz, 5.000 deve, tonlarca tahıl, bol miktarda altın ve çuvallar dolusu kahve bırakır.
https://i.hizliresim.com/26qMzd.jpg
Savaş ganimeti paylaşılırken Avusturyalılar kahveyle ilgilenmez. Kolschitzky kahve çekirdeklerini alır ve bir barakada Türk kahvesi servisine başlar. İddialara bakılırsa bir yer kiralamadan önce ev ev dolaşıp kahve satmış, Viyanalılara kahvenin nasıl yapıldığını öğretmiştir.
https://i.hizliresim.com/jgpEbD.jpg
https://i.hizliresim.com/oXpL4R.jpg
Kolschitzky Viyana kahvelerinin koruyucu azizi olarak onurlandırılmış olsa da kimi kaynaklara göre kentteki ilk kahveyi açan kişi, İstanbul doğumlu Ermeni ajan Johannes Diodato'dur (1640-1725).
https://i.hizliresim.com/grpNaQ.jpg
Hatta 4. Viyana'daki Johannes Diodato Parkı'nın girişindeki tabelada böyle bir bilgi yazılıdır. Kolschitzky'nin Osmanlı ordusundaki deneyimlerinin aksine, Diodato çekirdeklerin nasıl işleneceğini memleketinde öğrenmiştir.
Tekirdağ'da Hacı Osman'ın kölesi olan Hasan, didişken ve kavgacı olup bir süre sonra efendisinin çocuğunu dövmeye başlamış, bununla yetinmemiş, Tekirdağ'da bütün çocukları dayak manyağı yağınca efendisi azat ederek evden uzaklaştırmak zorunda kalmıştı
https://i.hizliresim.com/pbVolJ.jpg
III. Selim dönemi sadrazamı Cezayirli Gazi Hasan Paşa 80 yaşında Şumnu’da cephede öldü. Paşa, evcil aslanıyla dolaşırdı.
https://i.hizliresim.com/JZB67o.jpg
"Arslandan başka kedi sevmem" diyerek yanından hiç ayırmadığı arslanını özel olarak kendi eli ile beslediği gibi, Lady Graven'in dediğine göre bir seferinde divana arslanı ile gitmiş: korkudan kaçışanlardan biri merdivenden düşüp boynunu kırıp ölmüştür...
https://i.hizliresim.com/NnJWqO.jpg
Cezayirli Gazi Hasan Paşa cami
https://i.hizliresim.com/zjqlPY.jpg
https://i.hizliresim.com/OvO91Z.jpg
Cezayirli Gazi Hasan Paşa nın Çanakkale deki kuleli av köşkü
https://i.hizliresim.com/JZBkoY.jpg
Cezayirli Gazi Hasan Paşa Kışlası (Kalyoncular Kışlası)
2016 yılında restore edileceği belirtilerek kışlanın ortasında yer alan camisi hariç tamamen yıkılmıştır.
https://i.hizliresim.com/4jOqBL.jpg
https://i.hizliresim.com/ADP6R0.jpg
https://i.hizliresim.com/bVRMz8.jpg
Yıkımdan sonraki hali
https://i.hizliresim.com/dvEZy4.jpg
16 yüzyılda İznik,
https://i.hizliresim.com/P1z685.jpg
Resim: Matrakçı Nasuh, Beyan-ı Menazil-i Seferi-i Irakeyn,
İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi 5964’te kayıtlı.
Gölü bile ustalıkla resmetmiş..
4. Murad (Aralık 1633) çıktığı Bursa seyahatinde av vesilesiyle İznik’e uğrar yolların tamirindeki ihmali sebebiyle kadıyı astırır.
Kadı’nın ceseti kasabanın kapısında cübbesi ve kavuğu ile 3 gün sallanır.
https://i.hizliresim.com/6aGqg0.jpg
II. Murad, İstanbul’u almak içim 1432’de şehri kuşatmıştır.
Tam son hücumu yapacağı sırada Padişahın küçük kardeşi Mustafa’nın isyan edeceğini haber alır kuşatmayı kaldırır. Mustafa henüz 12 yaşında küçük bir çocuktur...
https://i.hizliresim.com/WqR1DY.jpg
İsyanın Karaman ve Germiyan beylerinin hatta Bizans desteğiyle yapıldığı düşünülmektedir.
Bursa’da başarı elde edemeyen İsyancılar İznik’i Mustafa’yı kullanarak karıştırmak istemişlerdir.
Küçük Mustafa Bora’da Çandarlı İbrahim Paşa’nın Saray’ına giderek hükümet idaresine girer...
II. Murad İstanbul kuşatmasını kaldırır. İznik’e gelir ve Şehzade Mustafa’yı İznik kapılarından birinin dışındaki incir ağacına asarak idam eder.
*Eyice, Semavi(1988) İznik Tarihçesi ve Eski Eserler. İstanbul Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi Yayınları. Sayfa 25
Devlete başkaldırıp isyan edenler hakkında sorgu, soruşturma, mahkeme vesaire gibi işler ile pek fazla vakit harcanmaz derhal infaz edilirdi.
https://i.hizliresim.com/oXlrXb.jpg
17. yüzyılda ayaklanmaya, askerî tesisleri basmaya veya devlete silah çekmeye kalkışanların âkıbeti İstanbul’un Eminönü semtinde kurulu olan “çengel”de son bulur, çengele geçirilen isyancılar halkın gözleri önünde yavaş yavaş can verirlerdi.
Sorgu, yargılama, vesaire gibisinden işler hemen tamamlanır ve başkaldıranlar “çengel”e gönderilirlerdi!
Çengel, 17. asır İstanbul’unda, Eminönü Meydanı’nın ilerisindeki Odunkapısı İskelesi civarında kalın kalaslardan yapılmış kuleyi andıran bir idam vasıtası idi. Âletin üst tarafında sıra sıra çengeller vardı ve devlete silâh kullanarak başkaldırmış olan eşkıya burada idam edilirdi.
mahkûmun elleri ve ayakları sımsıkı bağlanır, cellâtlar mahkûmu makaralı iplerle çatıya kadar çeker ve bir anda çengellerin üzerine bırakırlardı. Mahkûm düşme şekline göre başından, boynundan, gövdesinden, karnından yahut bacağından çengellerden birinin veya birkaçının üzerine saplanıp kalırdı.
Bazen derhal ölür, bazen de saatlerce ve hattâ günlerce feryâd ettikten sonra can verirdi
İstanbul halkı da idamı seyretmek için akın akın çengel seyrine koşardı.
(Reşad Ekrem Koçu’nun “İstanbul Ansiklopedisi”nden).
Size çengelde can veren isyancılardan birinin, 17. asırda yaşamış ve devlete başkaldırıp herkesi hayli uğraştırmış “Kara Haydar” ile oğlunun Eminönü’ndeki Odunkapısı İskelesi’ndeki çengelde ve Parmakkapı’da kurulan darağacında noktalanan kanlı öyküsü ile yaptıkları fenalıklar hakkında yazılan bir destanı anlatalım...
IV.Murad ve Sultan İbrahim zamanında yaşamış Kara Haydar adında bir eşkıya vardı. Anadolu’da seneler boyu yol kesip haraç almış, üzerine gönderilen askerleri her defasında bozguna uğratmış, şehirleri ve kasabaları basıp önüne geleni dağa kaldırmış ve hem saraya, hem de halka illâllah dedirtmişti.
https://i.hizliresim.com/v67nlr.jpg
Kara Haydar günün birinde nihayet yakalandı ve Odunkapısı İskelesi’ndeki bu çengelde idam edildi...
Bu defa, oğlu Mehmed dağa çıktı. Babasının kanını dava ediyor, onu ortadan kaldıranlardan intikam alacağını söylüyordu.
Mehmed, babasına nisbetle “Haydaroğlu” diye biliniyordu ve yaptıkları babasına rahmet okutacak gibiydi. Zamanla işi daha da ileri götürdü, İstanbul Sarayı’na haber yollayıp “Beni Anadolu’da sancakbeyi ilân etmezseniz Topkapı’ya kadar gelirim haaa!” demeye başladı.
Haydaroğlu, yakalanması için gönderilen bütün birlikleri dağıttı ve talan sahasını daha da genişletti. Üzerine bir ara o zamanın önde gelen devlet adamlarından olan İbşir Paşa yollandı, Paşa âsileri dağıttı.
Haydaroğlu dağlara kaçtı ama askerin, “Bu iş halledildi, eşkiyanın kafası ezildi. Bir daha ortaya çıkamazlar” deyip geri dönmesi üzerine dağdan indi. Eskisinden daha da büyük bir çete kurdu ve işini büyüttü. Artık yol kesip kasabalardan haraç istemiyor, gidip büyük şehirlere saldırıyordu.
https://i.hizliresim.com/nQoLaB.jpg
Günün birinde kalkıp Afyon’u kuşattı, şehrin girişindeki kışlayı güpegündüz bastı, içerideki askerleri derdest edip götürdü ve götürdüğü askerlerden bir daha haber alınamadı.
Kışla baskını, İstanbul’u karıştırdı. Saray ve devletin tepesindekiler, “Eşkiya artık masum askeri de dağa kaldırmaya başladı” diye konuşurlarken, Haydaroğlu Isparta’ya yürüdü ve bu defa orayı kuşattı.
Halk, şehre girmemesi karşılığında ne isterse alabileceğini söyleyince Isparta’nın eteklerinde kamp kurdu ve içkinin su gibi aktığı eğlencelere daldı.
https://i.hizliresim.com/160M35.jpg
Şehirdeki kuvvetler gecelerin birinde kampı bastılar, Haydaroğlu serhoş vaziyette yakalandı, adamlarının çok az bir kısmı kaçıp kurtulabildi, kaçamayanlar öldürüldü, Haydaroğlu hemen İstanbul’a yollandı ve 1649 ilkbaharında Parmakkapı’da ipe çekildi.
Thomas Hobbes, (5 Nisan 1588 – 4 Aralık 1679) 1588 Nisan Westport’ta dünyaya gelmiş ünlü İngiliz siyaset felsefecisidir.
Leviathan, Thomas Hobbes’un devlet anlayışından ortaya çıkan mutlak güce sahip iradenin hakim olduğu devlettir. Devleti yöneten irade neredeyse bütünüyle serbest olmalıdır. Hükümdara koşulsuz itaat edilmesi gerekir. Sınırlandırılamaz ve isyan edilemez olan bu irade herkes için iyiyi sağlayacaktır.
https://i.hizliresim.com/y69Dak.jpg
Hobbes'un Leviathan adlı eserinin Abraham Bosse tarafından çizilen, yaratıcı ve eserin muhtevasını çok iyi yansıtan içkapak resmi.
Leviathan insanlardan müteşekkil, bir elinde kılıç bir elinde meşale tutuyor ve şehrin, ülkenin düzenini muhafaza ediyor.
https://i.hizliresim.com/zjqDk7.jpg
Atatürk devrinin ötesini de okuyabilen bir liderdi. Daha 1920 yılında birçok general ve sivil bürokratla birlikte meclissiz çok daha rahat karar alıp Millî Mücadele'yi yürütebilecekken kendisi ısrarla, sürekli ikna etmek zorunda kaldığı meclisin açık kalmasında diretmişti.
https://i.hizliresim.com/lqRX2p.jpg
Kendisine yapılan, meclisin yetkilerini askıya alma ya da meclis onayından geçirmeden emrivaki kararlar alma tekliflerini şiddetle reddetmiş, milli bağımsızlık yolunda milli egemenliği en iyi şekilde kullanmıştı.
1218’de Moğolistan’dan batıya doğru ilerleyen bir kervan, Harzemşahların Otrar valisi İnalcık tarafından durdurularak 450 tüccar ve 500 deveden oluşan kervan yağmalanmıştır.
https://i.hizliresim.com/ADPVXQ.jpg
Bunun üzerine Cengiz Han, kervandaki malların iadesini ve katledilen tüccarlar için Otrar valisinin kendisine gönderilmesini istemiştir.
Fakat Harezmşah hükümdarı Alaaddin Muhammed elçileri öldürerek karşılık vermiştir. Bunun üzerine Cengiz Han yaklaşık 200.000 kişilik bir orduyla 1219’da Harzemşah seferine çıkmıştır.
Yani aslında Cengiz Han’ın batı seferi bir intikam gerekçesiyle başlamıştır denilebilir. Bu sefer sonucunda Harzem şehirleri olan Otrar, Buhara, Semerkant ve Hocend şehirleri istila edilmiştir.
https://i.hizliresim.com/ADPVav.jpg
Moğolların Anadolu ve ortaasyada 100 yıl süren bu istilası sonucunda, pek çok şehir tahrip olmuş ve milyonlarca insan da katledilmiştir.
işabur’da 1 milyon 747 bin,
Merv’de 1 milyon 300 bin,
Herat’ta 1 milyon 600 bin
Bağdat’ta 800 bin kişi katledilmiştir.
https://i.hizliresim.com/0RAXdZ.jpg
Otrar, Buhara ve Semerkant’ta önemli katliamlar yapılıyor.
Belh şehri kuşatması esnasında, 50.000’e yakın alim, talebe ve hafızı katlettirdiği, 200.000 insanı yere gömerek şehri tahrip ettiği bilinmektedir.
Anadolu’da da Erzurum, Erzincan ve Kayseri şehirleri savaşılarak ele geçirildiği için halkının çoğu katledilmiş, Süryani tarihçi Ebu’l-Farac’a göre sadece Kayseri’de 10.000’e yakın kişi katledilmiştir.
İran'da Moğolların yarattığı korku ortamında insanlar ölümü, ölüm korkusuna yeğleyecek konuma gelmişler.
Ibnü'l-Esîr: "Inanmakta zorlanıyoruz, oysa Allah'ın tüm kalplere yerleştirdiği dehşet gerçekten tamdı." der.
https://i.hizliresim.com/v67G1A.jpg
Moğollar İran'a geldiğinde, "İran artık korkudan titremiyordu; kelimenin tam anlamıyla felç olmuştu."
Öyle ki tek bir Moğol atlı bir köye girip onlarca kişiyi sıraya dizip hiçbir mukavemetle karşılaşmadan kılıçtan geçiriyor.
https://i.hizliresim.com/5azl9D.jpg
Arap tarihçisi İbn Esir’de dönem halklarının Moğol korkusuyla ilgili şu rivayet geçer.
Bir Moğol, bir adama bekle geleceğim diyor. Adam korkusundan bir yere ayrılamıyor.
Moğol bir kılıç bulup geliyor ve adamı oracıkta öldürüyor.
https://i.hizliresim.com/zjqkvO.jpg
Bu hadise, insanların zihnindeki Moğol korkusunu ifade etmesi açısından çarpıcı bir örnektir. Batı dünyasında Moğollara bakışı da Ligeti’nin Bilinmeyen İç Asya’sından takip edebiliriz:
“Tatar geliyor! Bunlar insan da değil, kana susamış, merhamet nedir bilmez ve sade öldürmekten, yok etmekten zevk duyan köpek başlı canavarlardı!”
Metin Bey,
Nargin Adası ile ilgili detaylı paylaşımlarınız için çok teşekkür ederim. Tarihe olan ilginize ve araştırmacı kişiliğinize hayranım. Paylaşımlarınızı büyük bir beğeniyle takip ediyor ve faydalanıyorum. Teşekkürler,
Reşidüddin'in Câmi'ut-Tevârih'inden birkaç çizim.
https://i.hizliresim.com/2643g0.jpg
Moğollar tarafından yakalanıp sürülen esirler.
https://i.hizliresim.com/jgRO5G.jpg
moğollar tarfından Işkence edilen esirler.
https://i.hizliresim.com/EmMdY9.jpg
Moğolların saray ziyafeti.
Konu birazda tarih olduğu için paylaşmak istedim..
Şimdi sizlere ülkemizde güzel bir şeyler yapmanın dönüp dolaşıp insanın başına nasıl bela olabileceğini gösteren trajikomik bir dava anlatacağım. Anlatmaktan yoruldum artık, ama derli toplu olarak tüm olayı son kez anlatacağım. Dava 83 yaşındaki dedem Yusuf Gurbetoğlu hakkında.
https://i.hizliresim.com/EmMdWv.jpg
Fotoğraftaki, 1958 yılında dedem tarafından inşa edilen ev, 2005 yılında Trabzon İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından kültür varlığı ilan edildi. Daha doğrusu edilmiş, biz biraz geç öğrendik. Harika bir şey. Ev inşa ediyorsunuz, sağ olsun devlet koruma altına alıyor.
https://i.hizliresim.com/2643WL.jpg
Biraz geç öğrendik dediğim gibi, ve de enteresan bir usulle. Normalde ne beklersiniz eviniz kültür varlığı ilan edilince? Gelirler evinize, tebrik ve takdir ederler. Derler ki bu ev bundan sonra devletin koruma ve gözetiminde. Bir ihtiyacınız olduğu zaman haber verin falan filan.
Tabii ki öyle olmadı ama. 2017 yılında savcılıktan dedeme gelen bir davetle evimizin kültür varlığı ilan edildiğini resmen öğrenmiş olduk. Yalnız şöyle ufak bir ayrıntı vardı; ilgili davet tebrik ve takdir içerikli değil, tarihi esere zarar verme soruşturması ile ilgiliydi.
Evimizi dedem geleneksel Karadeniz mimarisi ile inşa etmiş vakti zamanında. Malumunuz bu evler ahşap oluyor. Evde çatının damlatmasından dolayı çürüme riski olduğundan çatı kiremitlerini değiştirmemiz gerekti. 2007 yılında çatı kiremitlerini aslına uygun kiremitlerle değiştirdik.
https://i.hizliresim.com/oXlWpQ.jpg
2011 yılında ise tarihi doku ile zerre kadar alakası olmayan, evin inşasından takribi 10-15 sene sonra inşa edilmiş, fotoğraftaki beton tuvalet kısmında dedemin ve babaannemin ilerleyen yaşından dolayı bazı genişletme ve tadilatlar yaptık.
Bu iki olay gerekçe gösterilerek dedeme Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na muhalafet suçundan dava açıldı. Başta önemsemedik açıkçası, zira mahkemenin koruma altına alındığından haberimiz dahi olmayan evimizi tadil ettiğimiz için mahkumiyet vereceğine ihtimal vermedik
İÜHF'deki hocalarıma danışarak ve çevremdeki avukat abilerin yardımıyla mahkemeye TCK 30/4 ekseninde haksızlık yanılgısını esas alan bir savunma dilekçesi hazırlayarak sunduk. "İşlediği fiilin haksızlık oluşturduğu hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi, cezalandırılmaz."
https://i.hizliresim.com/lqRGpB.jpg
https://i.hizliresim.com/nQo6p5.jpg
Bunun üzerine olay tabiatiyle bilirkişiye gitti. Bilir kişi! Bilirkişi raporunda yapılan değişikliğin tarihi dokuya zarar verdiği belirtilmiş :)) Üstelik uzman bilirkişilerimiz kanuna açıkça AYKIRI şekilde hukuki görüş belirtip hüküm verilmesi gereken TCK maddesini işaret etmiş.
https://i.hizliresim.com/v672Vm.jpg
https://i.hizliresim.com/Ll0zNa.jpg
https://i.hizliresim.com/r5vkpV.jpg
Bunun üzerine bilirkişi raporuna itiraz ettik ancak mahkeme itirazımızı değerlendirmeye dahi almadan 1 yıl 8 ay hapis cezası verip hükmün açıklanmasını geriye bıraktı. Evet dedem, tarihi eser ilan edildiğini bilmediği evinin tadilatını yaptığı için hapis cezasına çarptırıldı.
Ancak işin esas rezil kısmına şimdi geldik. Davanın sonunda hakim bey dedeme demiş ki, dayı demiş ben senin suçsuz olduğunu biliyorum da demiş, eğer demiş beraat ettirirsem demiş, karşı taraf üst mahkemeye gider daha çok mağdur olursun demiş :)) olaya bakar mısınız hakim bu adam.
Bilin bakalım daha sonra ne oldu? :)) Kültür Müdürlüğümüzün avukatı hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına itiraz etti. Devletimiz 83 yaşında dedemin illa hapis yatmasını istiyor, neden? Çünkü kendi evine tadilat yaptı. Üstelik tarihi eser ilan edildiğini bilmediği evine :)))
Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi de Kültür Müdürlüğünün avukatını çok haklı buldu ve HAGB kararını bozup davayı dedeme "sen haklısın dayı" diyen hakime geri gönderdi. Bir hafta sonra duruşma var. Bakalım dedem haklı mıymış değil miymiş göreceğiz :))
İstanbul Hukukta son sınıf öğrencisi olan bir vatandaş olarak -ki bunu özellikle belirtiyorum- şu an bu olayı medyaya yansıtmaya çalışıyorum.
Çünkü medyanın gücüne, yargı sisteminin adaletinden daha çok güveniyorum. destek olursanız sevinirim.
Sayın Furkan Gurbetoğlu paylaşımından alıntıdır.
Afyon'da bozguna uğrayan Yunan Ordusu, öyle hemen birden bire İzmir'e çekilmek istemedi.
https://i.hizliresim.com/0RA66V.jpg
Daha önceden hazırlamış oldukları Dumlupınar ikinci savunma mevzilerine bir an önce yerleşmeye niyetlendiler ama Gen. Trikopis kuvvetleri bu mevzilere yetişemeden Dumlupınar'da imha edildiler
Unutulmayan insanlar var.
Örneğin Sivaslı Șekeroğlu İsmail için çıkarılmış, 1 Nisan 1961 tarihli 280 sayılı Kanun teklifi.
https://i.hizliresim.com/zjqk7B.jpg
Sivas Kongresi'nde 28 Temsilciyi 32 gün evinde ağırlamıș Milli Mücadele'ye destek vermiş değerli biri.
Bu kanunla ona aylık bağlandığını görüyoruz
Arabistan'nın Asir bölgesinde yaşanan Osmanlıya ihanet olayı.
İki arap kabile lideri kız meselesinden birbirlerine düşüyorlar, biri diğerinin iki elini kestiriyor, Osmanlı arabı Avrupaya tedaviye gönderip protez el taktiriyor.
Bu karaktersiz adam askerimizi öldürmek icin sinsice plan yapiyor.
https://i.hizliresim.com/160W5p.jpg
https://i.hizliresim.com/Ll0zrG.jpg
Kurtuluş savaşı dönemin de Konya'da çıkan Delibaş isyaninda, isyancılar tarafından yarali ele geçen askerlerimizin işkence gördüğü ve isyancılar tarafından hapishane olarak kullanilan piri mehmet paşa camiinin bu günkü durumu
https://i.hizliresim.com/grR075.jpg
https://i.hizliresim.com/P1zWy5.jpg
Rica ederim.. İlginiz için bende teşekkür ederim. Keyifle okuyunuz.Alıntı:
Originally Posted by D R A G O N