3 harfli zincir marketlede 2020 mart ayında 1lt süt 3,65TL. Kur 6,15TL. 1 lt süt 0,61usd.
Şu anda aynı süt 1-2 gün önce zamlandı 8,95TL idi 10,90TL oldu. 8,95'e göre 0,56usd zamlı fiyata göre 0,68usd.
Süt satış fiyatları 0,6 usd ortalamasında gidiyor. Oynak kur sebebi ile kimi zaman yukarıda kim zaman aşağıda kalıyor, ortalaması son 2 yıldır 0,6usd.
Konut fiyatlarına dolar bazlı bakarsak sadece son 1 yılda %65 dahi artan yerler var.
İlgilendiğim Ankara ve İstanbul'daki orta üstü gelir seviyesine hitap eden bölgelerde konut fiyatları 2013 yılı zirve rakamlarını ABD enflasyonu hesaba katıldığında dahi geçti.
2013 yılı kişi başı milli gelir 12580usd, günümüze ABD enflasyonu ile uyarlarsak 15.420 usd eder.
2021 yılı kişi başı milli gelir 9580usd.
15.420 usd kişi başı gelir nere, 9580usd nere. Konut fiyatları ise 16-17bin dolarlık kişi başı milli gelirden işlem görüyor.
Bu anomaliyi ne yaratıyor? Negatif faiz ve haliyle bunu sağlayan çok aşırı para basımı.
Şimdi %70 enflasyon açıklayıp %15 ile konut kredisi verilirse, kredili konut satışları fiyat oluşumunu sağlar. Yüksek fiyatları sağlar. %70 enflasyon ortamında mevduata %17 faiz verilirse peşin paralı alıcılar bu fiyatlara sürüklenme durumunda kalır. Şu durumda, konut fiyatlarının artışı resmi olarak destekleniyor. Sanırım dövizden daha çok kazandıran bir yatırım enstrümanı yaratmak amaçlanıyor.
Konu dışı olarak, Lübnan'da default nasıl gerçekleşmiş okunabilir, yapılan finansal mühendislikler okunabilir, konut fiyatlarının dolar bazlı aşırı artışının nedenleri de yazılmış (şu an bizimle bir benzerliği yok) özellikle 3. paragraf dikkatli okunmalı, başka kaynaklarda öyle raporlar var ki araştırıp bulmanızı tavsiye ederim:
https://en.wikipedia.org/wiki/Lebanese_liquidity_crisis