Originally Posted by
deniz43
İyi bayramlar.
-Bizim borsanın başlangıcı 1986 yılı sonu,Karaköy'de çok sınırlı imkanlarla işlemlerin yapıldığı fiziki olarak hisse senedinin elde saklandığı bir dönem.Dolayısıyla 1990'larda borsamız çok genç bir borsaydı,yabancılar da dolayısıyla azdı.Borsayı İlhami Suaydın,Dündar Altay,Nasrullah Ayan gibi büyük Türk oyuncular domine ediyordu,vadeli işlemler piyasası yoktu.Borsa çok spekülatifti,asansör gibi yüksek oranlarda iner çıkardı.Günlük al-sat yapanların çoğu -muhtemelen- büyük oyunculara yem olup önemli para kaybetmişlerdir.Ama birçok büyük banka,büyük holding ve büyük sanayi şirketi bu dönem ilk defa halka arz oldu 10-15 yıl içinde bu hisseleri satmadan elinde tutanlara reel olarak 10-20 kat parasını katlama imkanı verdi.Bu hayatta 1 defa yakalanabilecek bir fırsattı ve şartları çok farklı olan günümüzde bir daha bu fırsat olmaz,zaten vadeli piyasaların olması da büyük fiyat dalgalanmaları için fren vazifesi görüyor,yani borsamız 1990'lara benzemez.
-Evet bir fakirleşme yaşıyoruz ama son 20 yılda yaşadığımız refah artışı zaten kendi ürettiğimizden kazandığımıza+borcun eklenmesiyle elde ettiğimiz "sanal" bir satın alma gücüydü.Şimdi satın alma gücümüz ilave ettiğimiz borç kadar azalmasının yanı sıra bir de borç faizi ödüyoruz.Tabii ,2003-2013 arası yüksek enflasyona rağmen doların neredeyse aynı kalması dolar cinsi satın alma gücümüzün artmasını otomobilleri,cep telefonlarını,bilgisayarları kolayca satın almamızı sağladı.Ama bu dönem ,cari açık ve aşırı artan borç yükü nedeniyle sürdürülemez bir yere gelince rüya bitti ,uyanınca büyük bir borç yükü ile baş başa kaldık,satın alma gücümüz düştü,20 yıl geriye geri döndük.
Kalıcı refah artışının nasıl olacağını ise Japonya,Güney Kore gibi örneklerden hepimiz biliyoruz.Bu konuda sayfalarca yazılabilir ama hemen önemli 2 madde yazayım:
-Yüksek katma değerli ürünleri üretebilecek insan gücünü yetiştirecek kaliteli bir eğitim için uzun vadeli planlama
-Ülkemize teknoloji getirecek ve ihracat için dünya çapındaki dağıtım ağından faydalandıracak yabancı sermayenin doğrudan yatırım yapması için yapısal reformların,evrensel nitelikte hukuki normların ve yatırım ortamının sağlanması.İdarenin şeffaf,hesap veren,kuralları herkese eşit uygulayan,oyun devam ederken kural değiştirmeyen bir yapıyı garanti etmesi gerekiyor.