TH ile Lebalep

Özellikle son 10 yıldır yerlerde sürünen TR banka hisselerine yatırım yapan hiç kimse para kazanamadı, buna ben de dahilim. Şu cümlenin altını tekrar çiziyorum: BİST ortamında mantık işlemez.

Halkbank'ta NAND geçmişte bir opsiyon idi ama kullanamadılar, şimdi de bu yol kapandı. Suçluluğu sabit olan pek çok banka bu yol ile yırttı ABD'de ve elimizde pek çok emsal var bu yönde. Tabii, bankaya atfedilen suçlamanın kısmen bile olsa şifahi olarak en başta kabullenilmesi gerekiyordu, ki uzlaşma süreci başlayabilsin. Bu aşama bir kaç yıl önce halledilecekti ama geç kalındı ve fırsat penceresi kapandı, böylece suçlamalar asliye ceza mahkemesine intikal etti. Bu fırsatın kaçırılmasından maalesef yönetim sorumludur. Zamanında hamle yapsaydılar NAND sayesinde çoktan yırtmış olacaklardı.

TR banka hisselerindeki yatırımcıların çok büyük kısmı yabancılardır ve bunlar sürü şeklinde davranır. Yıllar önce HALKB'nin takasındaki yabancı oranı GARAN AKBNK'daki yabancı oranlarından pek farklı değildi. Batık kredi oranlarının yüksek olması, ekonominin kötü yönetilmesi, yüksek faiz oranlarının banka kârlılığını olumsuz etkilemesi de banka hisselerinin taban yapmasında diğer nedenler. Ancak HALKB özelindeki gelişmeler TR bankacılık sektörünü etkilemedi demek doğru olmaz. TR'nin aktifler bakımından en büyük 3. bankası olan HALKB'deki yönetim zafiyeti, bankaya atfedilen suçlamalar ve ABD'deki yargılama süreci HALKB hissesini doğrudan etkilemekle beraber diğer bankalar da dolaylı yoldan bu olumsuz gelişmelerin etkisi altında kaldı. Ülkeye yabancı yatırımcıların duyduğu güven azalınca doğal olarak tüm ekonomi bundan payını aldı. Baksana, TCMB Başkanı Naci Ağbal'ın görevden alınmasını takip eden bir kaç gün içinde sadece GARAN'dan 300 milyon lot hisse yabancılar tarafından elden çıkarıldı, hem de düşük fiyat yüksek kur ortamında.

BİST gibi borsalarda yabancılar Warren Buffett'in o ünlü sözü ile hareket ederler. Şöyle demişti Buffett: There is never just one cockroach in the kitchen when you start looking around. Türkçe meali: Mutfakta bir hamamböceğine rast gelirseniz emin olun ki orada sürüyle hamamböceği vardır. Yani bir olumsuzluğu her zaman diğer olumsuzluklar takip eder, iş sadece tek 1 olumsuzluk ile kapanmaz, olumsuzlukların arkası muhakkak gelir. İşte yabancıların temel mantalitesi böyle. BİST gibi çok sığ artı kapitalizasyonu çok düşük bir borsada "büyük bir bankada sorun yaşanmışsa diğer bankalarda da muhtemelen benzer sorunlar mevcuttur" diye düşünüyor yabancılar. Bu mealde de bir bankada ciddi oranda hisse satışı yapmakla kalmayıp diğer bankalarda da satış cihetine gidiyorlar.

Spekülatif kağıtların 2020'de yaptığı müthiş primden bahsettim yukarıda. YEŞİL BANVİT KRONT GUBRFB BEYAZ TKURU vs vs vs gibi düzinelerce kağıt ciddi bir kârları filan da yokken defter değerinin 10-20 katından işlem görüyorlar. TSPOR BJKAS FENER GSRAY gibi sermayelerini yıllar önce yitirip devasa boyutlarda eksiye geçmiş olan, sürekli zarar yazan hisseler de cabası. Peki bunlar neden süper ötesi performans gösterdiler? Şundan: Halka açıklık oranının düşük olması, bu tahtaların sığ olması, tedavüldeki hisselerin cüzi olması, böylece lotların bir kaç büyük elde toplanıp tahtada hakimiyetin ele geçirilmesi, bu tahtalarda yatırımcı mantığı çerçevesinde denge unsuru fonksiyonu gören yabancıların bulunmaması, bu tahtaların tamamen yerli kumarbazlarla speklerin hakimiyetine girmiş olması. Olay budur.

Yukarıda Wells Fargo isimli ABD bankasının milyarlarca dolarlık sahte banka hesabı açma dolandırıcılığından bahsettim. Bu bankanın suçu sabit olmasına rağmen NAND anlaşması yaparak bu suçu resmen kabullenmedi ve "ne kabul ediyorum ne de inkar ediyorum" dedi. Bu açıklama oranın SPK'sı tarafından kabul gördü ancak banka 3 milyar dolar ceza yedi. Bu ceza Wells Fargo için çerez parasıdır, özetle 3 aylık net kârı gibi bir rakamdır bu. 170 milyar dolarlık piyasa değerine sahip bir banka için PD'nin %2 si bile etmiyor. Adamlar nasıl yırtıyor görüyor musunuz? Madem Wells Fargo'ya PD nin %2 si kadar bir mali ceza vermişler, o zaman HALKB'ye de 30 milyon dolarlık (PD'nin %2'si kadar) bir ceza kessinler olsun bitsin. Veya da bankanın 3 aylık ortalama net kâr olan 80 milyon dolarlık bir ceza kessinler.

BİST sığ bir borsa olduğu için küresel olumsuzluklar burada kaldıraç etkisiyle gerçekleşir. En son canlı örnek elimizde: Citi vs gibi kurumların takasındaki yabancı yatırımcılar Naci Ağbal'ın görevden alınmasının hemen ertesinde GARAN tahtasında ilk işgünü taban fiyattan bile satamadılar. Kağıt arka arkaya 2 taban çektikten sonra ancak 3. işgünü GARAN'dan satıp çıkabildiler. Hepi topu 300 milyon lotluk bir satış idi bu ve ortalama 7 tl den verdiler ki 250 milyon dolar ediyor. Düşünsene, BİST'in en derin tahtasında 250 milyon dolarlık malı ancak 3 işgününde ama Cuma kapanışına göre %25 daha aşağıdan satabildiler. Böyle bir satış dalgasının BİST'in tümüne benzer şiddette yayıldığını düşünürsek endeksin böyle bir kötü senaryoda nerelere gelebileceğini tahmin edebiliriz.

Ancak önümüzdeki aylarda böyle bir risk çok düşüktür zira Biden'ın 2 trilyon dolarlık hediye çekleri henüz dağıtılıyorken arka planda bundan daha büyük paketler hazır bekliyor. Önümüzdeki aylarda en başta ABD piyasalara nakit enjekte etmeye devam edecek. Arzda bolluk fiyatta düşüklük demek olduğuna göre uluslararası piyasada dolar diğer para birimlerine göre (EUR JPY GBP CHF) değer kaybedecek demektir.