Printable View
FED'in Tapering (parasal genişlemeyi azaltmak) ile alakalı Financial Times kaynaklı son haber şöyle:
Jay Powell sends strong signal Fed could dial back stimulus this year
Jay Powell has sent his strongest signal yet that the Federal Reserve could start dialling back its massive pandemic-era stimulus programme this year, declaring the US central bank had met the first of two goals it wants to achieve before reducing its support and was making “clear progress†on the second.
FED parasal genişlemeyi azaltmaya hazır olduğunu beyan etmiş. İki hedeften birine başarıyla ulaştık demiş FED Başkanı. İkinci hedefe de ulaşıldığı taktirde varlık alımlarını durduracak, tapering başlayacak. Bu haber ABD borsasının hoşuna gitti ve kağıtlar orada prim yaptı bu haberden sonra zira a) ilk hedefe ulaşılmış, b) tapering ancak ikinci hedefe de ulaşıldıktan sonra başlayacak.
Sonuç: Tapering'in başlamasına daha var. Bu da BİST dahil tüm hisseler için olumludur, özellikle de banka hisseleri için. TH
Daha önce bahsetmiştim ama şu çok önemli "temel analiz açısından bir hissenin hak ettiği ederi hesaplama" yöntemine tekrar değineceğim. Temel analizi takip edenler ve bilançolara önem verenler açısından aşağıda vereceğim formül elzemdir. Warren Buffett mesela bir şirketi değerlemeye soktuğunda ilk etapta bu formülü baz almıştır hep. Formülü bulan; temel analizin babası olan benim İngiliz hemşerim Benjamin Graham'dır.
Hissenin ederi = Kare kök (C x HBYNK x HBDD)
HBYNK=Hisse başına son 12 aylık net kâr
HBDD=Hisse başına defter değeri
C sabiti "makul PD/DD" ile "makul F/K" nın çarpımıdır (aşağıda izah edeceğim).
İşte bu kadar basit bir formül. Parantez içindeki değerin kare kökü size almayı düşündüğünüz hissenin hak ettiği değeri söyler ve bu fiyata kadar alım yapılabilir.
C sabiti ülkeden ülkeye ve ülkedeki makro ekonominin içinde bulunduğu döngüye göre değişir. Örneğin şu anda ABD'yi baz alırsak, orada makul PD/DD rasyosu 1.5, uzun vade makul F/K ise 15'dir (cari oran 25 ama biz ucuza alım yapmak istiyoruz) ve bu iki değerin çarpımı 1.5x15=22.5 olur. ABD ve benzeri gelişmiş ülkelerdeki C sabiti 22.5 dur.
TR'ye bu C sabitini adapte etmem gerekiyor. Şu anda risksiz yatırım aracı olan devlet tahvilinin yılda brüt %19 getirisi var, net bazda 0.9 x 0.19= %17.1 eder. Demek ki devlet tahvilinin F/K'sı 100 : 17.1 = 5.6. O zaman ben borsa için 6 gibi bir F/K'yı şu anki makro ortamda makul bulurum. TR için makul PD/DD yine 1.5 baz alınabilir çünkü TR gelişmiş ülkelere oranla yüksek büyüme oranına sahiptir. O zaman C sabiti TR için 1.5 x 6 = 9 oluyor. ABD için 22.5 olan C sabitini TR için 9'a modifiye ettim böylece.
Sonuç itibariyle BİST hisselerinin ederi = Kare kök (9 x HBYNK x HBDD) olacaktır.
GARAN hissesine bakalım:
HBYNK=8.5 : 4.2 = 2 TL
HBDD=67 : 4.2= 16 TL
GARAN'ın ederi= Kare kök (9x2x16)=Kare kök(288)=17 TL oluyor.
GARAN spot fiyat=9.56 TL.
Demek ki GARAN hak ettiği fiyata oranla %44 iskontolu işlem görüyor ve en azından 17 TL'ye kadar yolu var.
İşte formülün kullanılışı bu şekildedir.
Burada ben C sabitini adapte ederken gelişmiş ülkelere oranla bayağı bir iskonto uyguladım ve ABD ile diğer gelişmiş ülkelerde baz alınanın %40'ını kullandım. Eğer TR'de enflasyon %19 değil de %10 olsaydı bu C sabiti de orantılı olarak daha yüksek olacaktı çünkü makul F/K rasyosunu 6 değil de 10 olarak baz alacaktım, böylece C sabiti 9 yerine 15 olacaktı ve hissenin hak ettiği değer de çok daha yukarıda olacaktı. Bu önemli detayı unutmayın.
HALKB hissesine bakalım:
HBYNK=948 : 2474 = 0.38 TL
HBDD=42 : 2.47= 17 TL
HALKB'nin ederi= Kare kök (9x0.38x17)=Kare kök(58)=7.6 TL oluyor.
HALKB spot fiyat=4.73 TL
Demek ki HALKB son 12 aylık kârlılığı itibariyle hak ettiği fiyata oranla %38 iskontolu işlem görüyor ve en azından 7.6 TL'ye kadar yolu var. Tabii son 12 aylık net kâr değiştiğinde bu formülün sonucu da değişir.
Aslında TC'deki SPK ve BDDK mevzuatlarıyla Türk Ticaret Kanunu (TTK) gayet yerinde hüküm ve yaptırımlar içeriyor. Sorun bunların uygulanmasındadır. Keyfe keder uygulamalara son verilip kanunun dediği uygulanmak zorundadır. Ayrıca SPK bir an önce acilen bir dizi reformları hayat geçirmelidir mesela her tahtaya 5 ila 25 adet arası resmi piyasa yapıcısı atanmalıdır, imtiyazlı hisseler imha edilmelidir ve bunu kabul etmeyenler kotasyondan çıkarılmalıdır, ayni şirkete ait birden fazla hisse türünün (A tipi B tipi C tipi gibi) kotasyona alınmasına müsaade edilmemelidir, halka açıklık oranı asgari %25 olmalı hatta %50'yi aşacak şekilde düzenlenmelidir, sermayelerini yitirmiş şirketlere 6 ay süre tanınıp durumlarını bedelli veya tahsisli veya blok hisse satışı yoluyla düzeltmeleri talep edilmeli aksi halde kotasyondan çıkarılmalıdır, gözaltı pazarında da aynisi yapılmalıdır ve bu pazar kapatılmalıdır, borsada suç işleyenlere ciddi yaptırımlar uygulanmalıdır örneğin yurtdışında 25 yıl hapis cezası verilen bir suça siz 100.000 TL mali ceza veremezsiniz. Bu reformlar acilen yapılmadığı taktirde BİST rakip borsaların bir kaç jenerasyon gerisinden gelmeye devam eder ve gerçek yatırımcılar buraya uğramaz.