Bu kadar büyük oran nasıl oluyor
http://www.bloomberght.com/haberler/...-lira-unutuldu
Printable View
Bu kadar büyük oran nasıl oluyor
http://www.bloomberght.com/haberler/...-lira-unutuldu
evet bankalar yatırılan paranın 9 katına kadar para yaratabilirler. hesabı şöyle:
Sum[.9^i, {i, 1, Infinity}] = 9
tabii bunun için yatırılan paranın sonsuz kere borç verilmesi ve tekrar yatırılması gerekir. mesela yatırılan para 10 kere borç verilmişse paranın Sum[.9^i, {i, 1, 10}]=5.86 katı yaratılır.
İlk erdem başçının dolar düşecek merak etmeyin dediği günden beri bir mesaj vermek istiyorlar ama biz inatla anlamıyoruz.
iPhone cihazımdan hisse.net mobile app kullanarak gönderildi.
Şunu unutmayalım ki toplam mevduat ta (2 trilyon TL) aslında geniş para arzından kaynaklanıyor. Yani aslında mevduat ta para çarpanı ile 6.5-7 kere şişmiş olarak oluşuyor. Eğer kredi (2.5 trilyon TL) verilmese idi mevduat miktarı da dar para arzına yaklaşacak şekilde daralacaktı.
Bu sistem sanıldığının aksine gelişmekte olan ülkeler için bir nebze de olsa avantaj, belki de çok gelişmiş ülkeler için dezavantajlı. Tam da bu konuyla ilgili ilginç bir gelişme oldu. İsviçre para çarpanı mekanizması ile bankaların para yaratmasını kamuoyu bünyesinde tartışmaya açtı. Hatta geçen aylarda bu konu ile ilgili İsviçre'de bir halk oylaması dahi yapılacağı söyleniyordu.
Post modern iktisatçıların önerisi bankaların oluşturduğu para arzını klasik zorunlu karşılık sistemi ile gevşek bir sınırlamaya tabi tutmak yerine algoritmik olarak farklı bir şekilde ayarlanmış dinamik bir para çarpanı fonksiyonu ile sınırlamak şeklindeydi sanırım.
Böylelikle dar para arzı ile geniş para arzı arasında daha sınırlı ve merkez bankası tarafından daha keskin kontrol edilen bir çarpan planlıyorlardı. Ayrıca bu fonksiyon ile merkez bankası dışında bankaların bu kanal ile para yaratma imkanları ya toptan ya da ciddi şekilde sınırlanıyordu.
Ben bu isteği biraz da kasap yağı fazla bulunca neresine süreceğini bilmezmiş şeklinde yorumluyorum. Zira anladığım kadarıyla bu istek İsviçre'nin özel durumu ile ilgili ve diğer ülkelere özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere pek uygun bir senaryo değil. Hatta ciddi anlamda zarar verecek bir senaryo diye düşünüyorum.
Adam (kadın) kimseye söylemeden hesap açar gizli birikim yapıyordur, sonra aniden ölür gider, hesabı kimse bilmez, on yıl geçince de hazineye devrolur. Veyahut benzer şekilde hesap açar kimseye söylemez, yaşlıdır veya sonradan bunar, hesabı unutur.
Bu iki senaryo bir bölümünü açıklar sanırım.
Ben hangi bankalarda hesaplarım olduğunu iki yakın akrabama yazılı olarak verdim, yarın başıma birşey gelirse nerede para var bilsinler diye.
800 küsur bin mudi den bahsediyor. Toplam meblağ 98 milyon TL. Kişi başı kabaca 100TL . Çok büyük bir rakam değil. Buradakilerin dahi hesaplarında unutmuş oldukları 2-3TL'ler bu meblağın içine dahil olabilir. Rakam kişi sayısına göre çok fazla değil.
bankada unutulan meselesi farklı. Bizzat yaşadığım olay, Kayınvalide 82 yaşında, 70 yaşında iken vakıfbank internet bankacılığı açtırdım ve tüm parasını ben yönetmeye başladım. 2008 de 250 tl. lik likit fon almıştım. Diğer paraları farklı değerlendirirken, küçük oğlu bir gün annesini taksiye atıyor , bankaya götürüyor ve tüm hesaplarını kapattırıyor. Sonra başka bankadan hesap açtırıyor, kartlar felan. Kadın yarı felçli. Benim yanımda kalıyordu gelinler bakmıyordu, hanım annesine iyi bakıyordu ve tüm parasını da kuruşuna dokunmadan yine 2 oğlunun çocukları için biriktiriyorduk. Neyse biz bu durumu öğrenince '' yahu 250 tl. lik fon vardı, şimdi onu nasıl bozacaksınız, keşke haberim olsaydı '' dedim. Boşver enişte dediler. Gitti hazineye....