Originally Posted by
deniz43
TÜRKİYE'DE YERLEŞİK GERÇEK KİŞİLERİN YURTDIŞI BORSALARDA SAHİP OLDUKLARI HİSSE SENETLERİNİN ALIM SATIM KAZANÇLARININ TÜRKİYE'DE VERGİLENDİRİLMESİ
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun, Değer Artış Kazançları başlıklı, mükerrer 80.maddesine göre Türkiye' de yerleşik gerçek kişilerce, yurtdışı borsalarda alım satımı yapılan hisse senetlerinden elde edilen kazançlar, değer artış kazancı olarak vergiye tabidir.
Türkiye'de yerleşik olan gerçek kişilerin, yurtdışında bulunan borsalar aracılığı ile yurtdışı şirketlerin hisse senetlerini alıp satmaları sonucunda elde ettikleri gelirlerini Türkiye'de hesaplarına intikal ettirdikleri yılda değer artış kazancı olarak beyana tabi tutulur.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun, Safi Değer Artışı başlıklı, mükerrer 81.maddesine göre; Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur.
Yurtdışı Borsalarda hisse senedi alım satımından doğan kazançların hesabında; öncelikle alım tarihinde döviz cinsinden ödenen bedel ile satış tarihinde döviz cinsinden tahsil edilen bedelin alış ve satış tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Döviz Alış Kuruna göre hesaplanan Türk Lirası Karşılığının bulunması gerekir.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun, Safi Değer Artışı başlıklı, mükerrer 81.maddesine göre; Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere TÜİK tarafından (Türkiye İstatistik Kurumu) belirlenen, Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ) artış oranında artırılarak tespit edilir. Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ) artış oranının % 10 veya üzerinde olması şarttır.
Yukarıdaki madde hükmüne göre enflasyondan kaynaklanan fiktif kazançların önüne geçilmesi amacıyla maliyet bedeli endekslenebilecektir.
Aynı hesap dönemi içerisinde yurtdışı hisse senetlerinin ya da benzer menkul kıymetlerin bir kısmından zarar doğması halinde, aynı hesap dönemi içerisinde yapılmış olması kaydıyla bu işlemlerden doğan kar ve zararın birbirinden mahsubu mümkündür.
Örnek:
T.C vatandaşı Bay (M), ABD merkezli borsadan 02.02.2020 tarihinde 100.000.-USD tutarında, Apple hissesi satın almıştır. Bay (M), söz konusu hissenin tamamını 30.09.2022 tarihinde 200.000.-USD olarak satmıştır.(TCMB Döviz Alış Kurları: 02.02.2020 tarihinde Dolar Kuru: 5,9726 TL, 30.09.2022 tarihinde Dolar Kuru: 18,5038 TL)
Türkiye'de yerleşik olan gerçek kişi (M) nin, yurtdışında bulunan borsa aracılığı ile yurtdışı şirketin hisse senedini alıp satmış olmasından kaynaklı doğacak değer artış kazancının hesabı aşağıdaki şekilde olacaktır:
Hisse Senedinin Alış Tarihi : 02.02.2020
Hisse Senedi Alış Tarihi Kuru : 5,9726 TL
Hisse Senedi Alış Bedeli : 100.000 USD * 5,9726 TL = 597.260,00 TL
Hisse Senedi Satış Tarihi : 30.09.20222
Hisse Senedi Satış Tarihi Kuru : 18,5038 TL
Hisse Senedi Satış Bedeli : 200.000 USD * 18,5038 TL= 3.700.760,00 TL
Hisse Senedi Maliyet Bedelinin Endekslemeye Tabi Tutularak Hesaplanması
Hisse Senedinin maliyetinin elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Yİ-ÜFE artış oranında artırılması gerekecektir.(Artış Oranının % 10 veya üzerinde olması şartıyla),
Şöyle ki ;
Hisse Senedi Alış Tarihinden önceki ay : Ocak/2020
Ocak/2020 Yİ-ÜFE : 462,42
Hisse Senedi Satış Tarihinden önceki ay : Ağustos/2022
Ağustos/2022 Yİ-ÜFE : 1.780,05
Bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde olduğu aşağıda görülmektedir.
(1.780,05 - 462,42 / 462,42) = % 284,94
Bu durumda; Hisse Senedinin Endekslenmiş Maliyet Bedeli :
597.260,00 TL + (597.260,00 TL*% 284,94) = 2.299.092,64 TL
Vergiye Tabi Değer Artış Kazancı ise; Hisse Senedi Satış Bedeli – Hisse Senedi Endekslenmiş Maliyet Bedeli arasındaki fark olacaktır.
( 3.700.760,00 TL - 2.299.092,64 TL = 1.401.667,36 TL ) Değer Artış Kazancı
1.401.667,36 TL tutarındaki değer artış kazancına Gelir Vergisi Kanunun 103.Maddesindeki Gelir Vergisi tarifesi uygulandıktan sonra çıkacak olan vergi 2022 yılı için 496.566,94 TL Mart 2023 ve Temmuz 2023 ayı olmak üzere iki eşit taksitle ödenecektir.
TÜRKİYE'DE YERLEŞİK GERÇEK KİŞİLERİN YURTDIŞI BORSALARDA SAHİP OLDUKLARI HİSSE SENETLERİNDEN ELDE ETTİKLERİ KAR PAYLARI (TEMETTÜ) GELİRLERİ İLE BU HİSSELERİN ALIM SATIMI KARŞILIĞINDA YURTDIŞINDA ÖDEDİKLERİ VERGİLERİN TÜRKİYE'DE MAHSUBU
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun Yabancı Memleketlerde Ödenen Vergilerin Mahsubu başlıklı 123.maddesindeki şartlara uyulması halinde, Yurtdışında Ödenen Vergilerin Türkiye'de tarh edilen gelir vergisinden indirilmesi mümkündür. Buna göre;
Tam mükellefiyete tabi mükelleflerin yabancı memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratlardan mahallinde ödedikleri benzeri vergiler, Türkiye'de tarh edilen Gelir Vergisi'nin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından indirilir.
Birinci fıkra hükmünce indirilecek miktar Gelir Vergisi'nin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından fazla olduğu takdirde, aradaki fark nazara alınmaz.
Gelir Vergisi'nin yabancı memlekette elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmı, bunların gelire olan nispeti üzerinden hesaplanır.
Birinci fıkrada yazılı vergi indiriminin yapılması için:
1. Yabancı memlekette ödenen vergilerin gelir üzerinden alınan şahsi bir vergi olması;
2. Yabancı memlekette vergi ödendiğinin yetkili makamlardan alınan ve mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları, yoksa orada Türk menfaatlerini koruyan memleketin aynı mahiyetteki temsilcileri tarafından tasdik olunan vesikalarla tevsik edilmesi;
Şarttır.
2 numarada yazılı vesikalar taksit zamanına kadar gelmemiş olursa, yabancı memlekette elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden vergi kısmı bir yıl süre ile ertelenir.
Aranan vesikalar bu süre zarfında vergi dairesine ibraz edildiği takdirde vergi tenzil edilir; süre geçtikten sonra erteleme hükmü kalkar ve vesikalar ibraz edilse bile nazara alınmaz. Vergi Usul Kanunu'nda yazılı mücbir sebeplere ait hükümler mahfuzdur.
Yabancı memleketlerde ödenen vergilerin ilgili bulundukları kazanç ve iratlar mükellef tarafından hangi yılın gelirine ithal edilmişse, bu vergiler de o gelire ait vergiden indirilir.
Bu madde gereğince yapılan vergi indiriminde yabancı para ile ödenen vergilere, bunların ilgili bulunduğu kazanç ve iratlara uygulanan kambiyo rayici uygulanır.
NOT:Vergilendirme esasları ,eurobondlarda elde edilen alım-satım kazançlarının vergilendirilmesi ile birebir aynı.
NOT2:Yerli aracı kurumlardan yurt dışı borsalarda işlem yapmak için alınan komisyonların yüksek olduğu doğru.Bu nedenle "trade" al-sat için değil ,uzun vadeli yatırım yapmak için uygun olabilir,o zaman ödenen komisyonların bir önemi kalmaz.
[/B]
Alıntı yaparak yanıtla
Yer İmleri