2018 ile günümüz Türkiye Ekonomisi görünümünde önemli farklılıklar var:Bu yıl merkez bankasının para arzını büyük ölçüde arttırması ve tarihi yüksek bütçe açıkları nedeniyle enflasyon beklentilerinin çok yükselmesi,şirketlerin gsyih'ya göre borçluluklarının çok yükselmesi ve pandemi ortamında bazı sektörlerin ciro yaratamamaları nedeniyle borçlarını ödemekte zorlanması ve şimdilik regülasyonlarda değişiklik yapılarak sorun ötelense de bankalar için sıkıntılı bir döneme girme riski,kamu otoritelerinin aldığı kararlar nedeniyle yabancı yatırımcıların Türkiye'den önemli ölçüde çıkış yapması ,merkez bankasının geçen sene başından bu yana 128.9 milyar dolar rezerv harcaması nedeniyle,net döviz rezervlerinin çok büyük tutarda eksi bakiyeye geçmesi ve aradan geçen süre için Türkiye'nin kredi notunun son Moody's kararıyla yatırım yapılabilir seviyenin 5 kademe altına kadar inmesi ve bunun da yurt dışından borçlanmayı aşırı yüksek maliyetli hale getirmesi ,diğer taraftan yurt dışına 1 yıl içinde 183 milyar dolar dış borç ödeme takvimi nedeniyle yaşanan döviz sıkışıklığı ve son olarak pandemi nedeniyle turizm gelirlerinin büyük darbe alması bunların en önemlileri olarak sayılabilir.
Merkez Bankası diyelim ki 600-700 baz puan faiz arttırımı yaptı,muhakkak bir etkisi olur ama şartların değişmesi nedeniyle etkisi sınırlı ve geçici olur.Sadece faiz arttırımı yetmez ,yatırım,üretim,istihdamı da içine alacak çok kapsamlı ve uzun vadeli bir ekonomik program hazırlanması,başta hukuk ve eğitim olmak üzere kapsamlı yapısal reformlarla umut ışığı yaratacak bir "ülke hikayesi" oluşturulmalı ki,ülkeye teknoloji,innovasyon,yüksek katma değerli üretimi getirecek doğrudan dış yatırım yağsın,o zaman döviz fiyatı da,enflasyon da düşer,işsizlik azalır,ekonomik büyüme artar,refah seviyesi yükselir.Sadece faiz arttırımı kısa süreli pansuman tedavisi olur,hastalığı tedavi etmez.
20-25 yıl önceye kadar bir DPT(devlet planlama teşkilatı ) vardı,devlet bürokrat ve teknokratlarının en değerli kadroları burada toplanıyor görev yapıyordu aynı zamanda arkadan gelenlere okul vazifesi görüyordu ve bu tür programları hazırlayabilecek donanıma sahip yetkin kadroları vardı,ne yazık ki artık yok.Şimdi devlet kadroları içinde böyle bir programı hazırlayabilecek yetkin kişiler var mı bilmiyorum...
Yer İmleri