Düzeltilmiş hisse senedi kapanış fiyatları hisse senedi piyasaları zaman serisi analizlerinin temelini oluşturur. İyi analistler kaliteli verinin uygun şekilde düzeltilmiş olmasını isterler. En iyi analistler ise bu sürecin alt yapısının nasıl çalıştığını da bilirler.
Hisse senedi fiyatları aşağıdaki olaylar gerçekleştiğinde düzeltilmeye ihtiyaç duyar:
* Nakit temettü ödemesi
* Hisse olarak temettü ödemesi
* Hisse bölünmesi
* Sermaye azaltımı
* Şirketin ana ve yavru şirket olarak ayrılması
* Satın alma ve birleşmeler
* Hisse geri alımları
Aşağıdaki grafikte nominal olarak FROTO hissesi grafiğini inceleyebiliriz. Grafik verileri düzeltilmedi:
Grafikte FROTO yatırımcısının 2000’li yıllardan bu yana ancak anaparasını kurtardığını gözlemliyoruz. Gerçek öyle mi?
FROTO grafikteki yıllarda defalarca nakit temettü ödedi, hisse birden fazla kere bölündü.
Tüm bu aksiyonlar düzeltildiğinde FROTO grafiği:
FROTO yatırımcısı temettüler ve bölünmeler ayarlandığında ciddi bir getiri elde etmiş. Ayarlanmamış fiyatlarda bir getiri gözlemlenmiyordu.
Temettü, bölünme vs gibi gibi sebeplerden oluşan fiyat değişiklikleri piyasa arz talebi ile ilgili değildir ve mutlaka fiyata yansıtılması gerekir.
Hisse senedi fiyatları daima geriye doğru düzeltilir. Bugünün fiyatı değişmeden kalır.
Böylece geçmiş getiri profili değişmez.
Hisse senedi fiyatı düzeltme işlemi çarpım olarak yapılır ve fiyatlar geçmişte eksi olarak değişmez. Bazı uygulamalar ayarlamaları toplam yolu ile yaparlar ki bu durumda eksi hisse senedi fiyatları oluşması kaçınılmazdır. Eksi fiyatlar ile pek çok program çalışmaz, bu yüzden çarpma ile ilerleyen yöntem en yaygın kullanılandır.
Yukarıda ele aldığımız olaylarda hisse fiyatları nasıl ayarlanıyor konusuna dönebiliriz.
1. Temettü ödemesi yapıldığında şirketin değeri azalır, çünkü şirketten bir nakit çıkışı gerçekleşmiştir. Bu durumda formül:
Temettü öncesi fiyat: Şirket Değeri/Hisse Sayısı
Temettü sonrası fiyat
= (Şirket Değeri-Temettü) / Hisse Sayısı
=Şirket Değeri/Hisse Sayısı – Temettü/Hisse Sayısı
=Temettü öncesi fiyat – Hisse başına temettü
Tutarlı bir seri oluşturmak için ayarlama faktörü hesapmalıyız:
Düzeltme Faktörü = (Temettü Günündeki Kapanış + Ödenen Temettü) / Temettü günündeki kapanış
Düzeltme faktörü çarpan olarak kullanılacağı için fiyat serisinin getiri profili değişmeyecektir.
FROTO hissesinin dün 30 TL ile kapandığını, bugün 3 TL temettü ödediğini ve 29 TL’den kapandığını varsayalım.
Hesaplamalar
Düzeltme Faktörü = (29 + 3) /29 = 1,1034.
Dünkü ayarlanmış fiyat= 30/1,1034 = 27,1875
Fiyatı düzeltmeseydik FROTO %3,3 zarar etmiş görülecekti, düzelttikten sonra FROTO gerçek rakam olan %6,66 pozitif getiriyi gösterdi. (Hisse sayısı değişmedi varsayıldı)
YUKARIDAKİ AÇIKLAMALARDANDA GÖRDÜĞÜ ÜZERE DÜZELTİLMİŞ FİYATLARA BAKTIĞINIZDA TEMETTÜLER BEDELSİZ VB GİBİ DURUMLARLA ELE GEÇEN LOTLAR İLE HİSSE ALINMIŞ OLARAK VARSAYILMAKTADIR. BİR YATIRIMCI BEN BU HİSSEDEN ŞU YIL ALSAYDIM VE ALDIĞIM TEMETTÜLERLE LOTLARIMI ARTTIRSAYDIM BUGUN TOPLAM SERMAYEM NE OLURDU SORUSUNU MERAK EDİYORSA.
YAPMASI GEREKEN GRAFİĞE BAKMAK. ÇETREFİLLİ ÇEŞİTLİ EXCEL TABLOLARINA ŞU KADAR LOT ALIP LOTUN ŞU KADAR ÇIKMIŞ OLMASINA GEREK YOK.
UĞRAŞMIŞSIN ELİNE SAĞLIK FAKAT DÜZELTİLMİŞ FİYATLARI BAZ ALIP ÜSTÜNE BİRDE LOTLARI ARTTIRMIŞSIN.
HESAPLARIN BU SEBEPLE HATALI DİYE DÜŞÜNÜYORUM...
BEN UYARIMI YAPAYIM DA İSTEYEN KAALE ALIR, İSTEYEN İSTEDİĞİNE İNANIR.
SAYGILAR...
Yer İmleri