Originally Posted by
pilavli
Değerli dostlar ben de bir konuda görüşünüzü almak istiyorum. Bir miktar paramız var, çok uzun vadeli pasif gelir getirecek risksiz yatırım yapmak istiyoruz, bizden çok çocuklarımız için açıkçası. Borsa olmayacak (borsada zaten portföyüm var). Aşağıdaki alternatifleri buldum, tecrübesi olanlar fikir belirtirse çok sevinirim, hem diğer okuyanlara da faydası olur. Başka bir alternatif öneren olursa da çok makbule geçer.
1. seçenek) Ev alıp kiraya vermek. Oturduğum şehirde kira çarpanı 20-25 yıl aralığında (yani yatırımın yıllık getirisi %4-5). Dükkan/ofis vb. veya başka şehirlerde daha iyi oranlar olabilir ama o kadar uğraşamam, elimdeki oran bu. Uzun vadede evin boş kalma/kirayı tahsil edememe olasılığı, gelir ve emlak vergisi, DASK, uzun vadede mutlaka çıkacak olan tadilat giderleri vb. düşünülünce bu oranı yüzde yirmi azaltıp yıllık getiriyi %3-4 arasında buluyorum. Kiranın (gelirin) her yıl enflasyon kadar artacağını varsayıyorum. Bu getiri dışında eve yatırdığım sermayenin de artmasa bile değerini korumasını yani reel olarak ev fiyatının değişmemesini bekliyorum, diğer bir deyişle TÜFE oranında değerlenmeli. Bunun elbette garantisi yok, konut endekslerinde de çok eski veriler yok ama çok uzun vadede evin değeri TÜFE oranında artar diye kabul ediyorum, yaşadığım şehir göç alıyor bu kabulde fazla risk görmüyorum.
2. seçenek) Parayı 20-25 yıl vadeli eurobonda yatırmak. Eurobond (USD) bileşik faizi şu ara 2040 vade için 7.37%. Yıllık ABD enflasyonu (dolardaki değer erimesi) ortalama yüzde 1.5-2.5 kabul edip bunu düşersek yıllık reel olarak %5 gibi bir getiri oluyor (altı ayda bir faiz ödeniyor). Getiriyi çekip kalan %2 gibi farkı anaparadaki kayıp için tutuyoruz ve böylece anapara da dolar olarak reel değerini korumuş oluyor. Yine çok uzun vadede dolar/TL kurunun da TÜFE oranında arttığını kabul edersek TL olarak da anapara erimemiş oluyor (bu ara kur hızlı arttı ama Yaşar Erdinç bir yazısında kurları uzun vadede belirleyen asıl etkenin iki ülke (abd-tr) enflasyon farkı olduğunu yazmıştı, dolayısıyla bu kabul de az riskli ve makul geliyor bana). Eurobond gelirlerinde aylık üç bin lira gibi bir bölüm vergiden muaf, ben bunun altında kalacağımdan vergi veya başka bir kesinti yok. Hiç eurobond almadım ama banka sitelerinden gördüğüm kadarıyla bin dolar katları şeklinde alınabiliyor. Belki bir saklama ücreti keserler yıllık, bilemiyorum.
3. seçenek) Parayı enflasyona endeksli devlet tahvillerine yatırmak. TÜFE + 4% oranlı tahvil var. Sabit getirili tahvil veya mevduat yerine burada enflasyondan arındırılmış reel getiri garantisi olduğu için ilgimi çekiyor. Diğer türlü değişen enflasyon ve faizlerle uğraşmak zorundasınız, kar veya zarar edebilirsiniz. Burada anapara erimiyor, artı yüzde dört getiri garanti. Yüzde on stopaj düşülecek sanırım yani %3.6 olacak. En risksiz seçenek bu görünüyor.
Bu üç seçeneği değerlendirince paranın yarısını ikinci yarısını üçüncü seçeneğe bölerek yatırım yapmak şu anki düşüncem. Ev kiraya verme en kötüsü görünüyor, üstelik fiziki uğraşma işi (alma, kiralama, evle ve kiracıyla uğraşma) dahil değil.
Özellikle yazdığım araçlarda tecrübesi olanlar hesaplarım doğru mu, atladığım bir husus var mı değerlendirirse çok sevinirim.
Yer İmleri