Bana kalırsa.

[h//g]

alicemal sana yıldız veriyom. olmaz diyo

[alicemal]

alicemal sana yıldız veriyom. olmaz diyo

Sağol h//g
Bende bir yıldız verdiğime bir daha veremiyorum.

[alicemal]

XBANK a ciddi alış gelince, diğer sektörlere satış geliyor.
XBANK satıştaysa diğer sektörlere alış geliyor.

Üç beş aydır bunu arada sırada yapıyorlar. Sebep mal çıkmak olmalı. Biri ile endeksi yeşil tutup, diğerinde yeşili bozmadan veriyorlar.

Doğru yöntem bu. Mal çıkmak istiyorsan yükseltirken çıkarsın.

2018 papaz olayından sonra hem endeks düşüktü hem USD zıplamıştı buna rağmen batılı yabancılar her kızdıklarında büyük zararına haftalarca sattılar.

Halbuki dünya yükselişe geçmişti ve yükselterek satabilirlerdi.

Ancak öyle bir BEDAVA paranın üzerinde yüzüyorlarki, büyük zararına satmaya karar vermek onlar için zor olmuyor. Batılı merkez bankaları para basıp bunlara veriyor, hem gelip şirketlerimizi satın alıyorlar, hemde para piyasalarında hakim pozisyon alıyorlar. Para kendilerine ait olmadığı içinde kapris yapabiliyorlar.

Bu bol ve bedava para bunların beyinlerini obez hale getirdi. 1973 de bol para olayı başladı, 2008 den sonra büyük hızla arttı.

Bu para kesilince bakalım ne olacak. Yeni bir büyük olay çıkıp yeniden bunlara para dağıtılırsa şaşırmayın. Bunu 2021 de yazmaya başladım. Üç beş yıla gerçekleşir.

[alicemal]

16:30 da gelecek abd tarım dışı istihdam verisi abd yi sallarsa korkusu ile büyük oyuncular BIST de alıcı değiller. Beklemeye geçtiler.

2013 S&P grafiğine tekrar baktım, faiz artışı başlama döneminde hiç bir fark olmamış.

Tabi 2013 abd şartlarını bilmiyorum ki bugün le karşılaştırayım. Bu sebeple aynı şey olacak diye kesin gözle bakamıyorum.

abd bir ay içinde yataya sarabilir. Bu yataya sarış 6-12 ay kadar sürebilir. Bu, doğal ve iyi bir şey olurdu.

[alicemal]

James Webb teleskopu haberini sık sık görüyorum. Haberle beraber verdikleri bilgi ise Büyük patlama(big bang) teorisine göre, "bu teleskop ile, 13 milyar yıl önce gerçekleşmiş olan ilk patlama anını görebileceğiz" deniyor.

Bunu anlamıyorum.

Büyük patlamaya(Big bang) inanmıyorum ama bu başka konu, evrenin bu veya başka sebeple merkezden genişliyor. İkinci teori ki ilk ortaya atan bildiğim kadarı ile benim. Tubitak a gönderdim, üç beş yıl sonra benim gönderdiğim fikir, başkasının fikriymiş gibi dünyada konuşulmaya başlandı. "Belkide bir devasa karadelikten evren oluşuyordur.".
Belki benim fikir yayıldı belkide daha önce başlakarı yaydı bunu bilemiyorum ama evrenin genişlediği açık. Ölçülebiliyor.

Her neyse...

Teoriler şu anki konu değil ama bir merkezden evrenin genişlediği büyük oranda ispatlanmış gibi.

Bu teleskop ile merkezin 13 milyar yıl önceki halini görebileceğiz deniyor. Lang nasıl göreceksin dingil.?

İmdi bu konuyu hiç bilmeyenler için temel bilgi vereyim.

Biz ancak bir nesneden bize ışık geliyorsa görürüz(Aslında göz olmadanda birden fazla kez gördüm, oda başka konu.GERÇEK ANLAMDA gördüm, rüya, hayal etme veya benzer bir şeyi kast etmiyorum. Ama bu başka bir alem, o konuya girmeyeceğim. Göz açıkken gözle gördüklerimizi halledelim önce. ). Çevremizi, güneş ışıkları çevremize deyip, oradan bize ışık yansıdığı için görürüz. Aslında biz ışığı görürüz beynimiz onu nesne olarak yorumlar.

Nesneden bize ışık gelmezse hiç bir şey göremeyiz. (İmdi ışık dışında radyasyon, dalga filanda gelir, onlarıda çeşitli algılayıcı-yorumlayıcılarla görürüz diyen olacak. Onlarında algılayıcıya gelmesi gerekir. Zaten hepsinin temelinde foton yokmu.? Yani ışık parçacığı. Bu detayı es geçelim ana amacım başka bir şeyi anlatmak.)

Şimdi 10 km uzakta dağda bir ateş yandığını düşünün. Ateşin ışığı ışık hızı ile bizim gözümüze gelir. 10km mesafeyi 1 saniyede aşıp gözümüze geldiğini düşünelim.(şimdi 10 km yi ışık hızı kaç sürede aşar onun hesabına girmeyeyim amaç o değil)
Biz dağdaki ateşi gördüğümüzde gerçekte o ateşin 1 saniye önceki halini görürüz. Görmek böyle bir şey. Eğer mesafe çok uzaksa, milyonlarca km uzaktaysa. Ateşin ışığı bize ulaştığında aslında o ateş sönmüş bile olabilir. Ama bize ışık, çok uzak mesafeden dolayı 1 saat sonra geldiği için, o anda yanıyor sanırız.

Birde şöyle düşünün. Ateşten ışık yanında küllerde uçar gider değilmi. Ateşin ışığı ışık hızında gider ama küller yavaş yavaş ateşten uzaklaşır. İşte dünya kül tanesi diyelim. Ateş ilk yandığındaki ışık uzaklaştı gitti henüz küller yani dünya oluşmadı. Sonra kül tanesi yani dünya oluştu ve ateşten yavaş şekilde uzaklaşıyor. İlk ışık, ışık hızında çoktaaan uzaklaştı, kül tanesi olarak aynı yönde gidiyoruz ama yetişme ihtimalimiz sıfır çünki dünya olarak ışıktan daha yavaş gibiyoruz, aynı hızda gitsek bile aynı yöne gittiğimizden yetişmemize imkan yok.

Kül tanesi olarak hangi ışığı görürüz.? Ateşten bizden sonra çıkan ışıkları görebiliriz, çünki merkezden bize gelir ve geçerler. Onları yakalayıp görürüz.

Peki James Webb teleskopu çoktan uzaklaşmış olan BigBang ın ilk ışıklarını nasıl görecek anlayabilmiş değilim. Yaşlı ve hasta olan ışıklarımı görecek.? Onlar geride kalmıştır diye.

Bu kısmı anlayamadım ve açıklaması gereken bizim bilim adamlarıda dut yemiş bülbül. Lang hepiniz bol keseden Prof. ünvanı almışsınız. Haberi veriyorsunuz, hiçmi aklınıza bu soru takılmıyor.

Ben neyi atlıyorum bilmiyorum.?

Hani desek ki, uzaklaşan Big Bang'ın ilk ışıklarına lazer gönderip, çarpıp geri gelen lazerin yorumlaması ile göreceğiz. Hani bazı kameralar radarlar öyle çalışır ya. Yaw lazer in temelide foton ve uzaklaşan ışık ile aynı hızda gidiyor. Kendini yırtsa yetişemez.


.

[secbul]

Evrenin başka bir karadelikten oluşmuş olabileceği teorisyenlerin uzun yıllardır zaten tartıştığı konudur. Veya başka evrenlerde vardır ama bizim evrenimiz henüz o evrenin içine girmemiştir girmek üzeredir gibi. Bunlar ve bunlar gibi teorileri tek çatıda barındıran sicim teorisi şu ana kadar geliştirilen ama matematiği tutarlı. Kuantum barındırabilen ama newton mekaniği de içerebilen ama adi üstünde teori olarak tek tutarlı açıklama
Bu teori 7 8 boyut lu evreden olduğumuzu iddaa eder iken bazı teorisyenlerin 12 hatta 13 boyut lü olabileceğimizi idda etmektedir. Tek bildigimiz sicim teorisinin şu an en mantıklı matematiği olan teori olduğu...

[secbul]

Tabi gözlemlediğimiz evren daha çok küçük. Yanı hubble sayesinde gördüğümüz evren. Matematik ve araştırmalar daha gözlemlediğimiz evrenin gerçek evrenin 80 de 1 olabileceğini gösteriyor. Ama unutmayalım bu oran her sene yapılan araştırmalar ile daha da yükseliyor.

Benim şahsi düşüncem güneş sisteminin ve sonuç itibarı ile insanlığın evrenin gerçekten çok geç safhasında ortaya çıktı gi. Evrenin ne kadar ömrü olduda geç çıktı diyebilirsiniz. Belki de ömrü yüzmilyarlaca yıl daha var. Ama olay şu ki maddelesme ve maddenin gezegenleri oluşturması çoktan bitmiş. Gezegenimiz bile 4 milyar yaşında. Yanı geç kalinmis bir rahat 9 milyar sene var. Kısaca hayat orada bir yerlerde senden daha önce olayı bitirmis olabilir. Ama henüz kanıt yok. Kanıt oluncaya dek yegane olmamız beni ürpertiyor. Aynı bir karıncanın clombun kübaya gelmeden önce adada yaşadığı hayat gibi.

[value]

Bunların hepsi iyi de "suje" 'yi açıklamıyor.

"Yani yüz milyar bilmem kaç yıllık bir olgu, akıl havsala almaz bir mekansal büyüklük" ben olmasaydım (suje) görülmeyecekti...