Dolarda Yükseliş Kaçınılmaz III

[altınorta]

Buda ağzımın açık kaldığı anlardan.

SM-C5000 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

[Tinaz]

Peki, bizde emlak balonu neden patlamıyor.

2 nedeni var, bir, banka asla 40.000 TL. alacağı için o 300.000 liralık evi 50.000 e satmıyor.
ikinci neden enflasyonun yüksek olması ve bankanın ödenmeyen borçlara çok yüksek temerrüt faizi bindirmesi.
Sonuç konut kredisi veren bankalar, diğer çok büyük bataklarının belki bir kısmını bu elde kalan konutlardan çıkarmak istemesi.
O yüzden ABD'de mortgage krizi bitti ama bizdeki asla hiçbir zaman bitmeyecek.

En az 5 yıl daha, ne konut için istenen fiyat makul düzeye iner, ne de enflasyon. Çünkü bu kadar yüksek bir enflasyon, hem gelir dağılımını bozuyor hem süratle fakirleşmeye yol açıyor.

Adam satarken benim evim 300.000 TL. eder diyor, haklı bugünkü TL alım gücü ile eder, ama yine bugünkü kazançlarla o 300.000 i kaç yurttaş cıkarabilir. Üstelik nakit çıkaracak, aylık 1.49 faizle beyni olan hiç kimse, konut kredisi kullanmaz.
Düşüncemiz bu.

[tospa]

2008 krizi finans sektörünü vuran bir krizdi

ABD'de mortgage krizi ile tetiklendi.

AVM lerde yürürken, ellerinde flyer ( el ilanı ) olan kişiler kredi kartı verelim, mortgage kredisi verelim ilanlarını dağıtıyorlardı.

Tv'lerde, insanların, mortgage kullanarak aldığı iki evin kira geliri ile nasıl üçüncü evi aldıklarını anlatan reklamlar yayınlanırdı.

Sonra bu aşırı borçluluk bir yerde en tepe noktaya vardı ve bazı kişiler bu kredileri geri ödeme güçlüğü içine düşmeye başladı.

ABD de mortgage kredisi veren banka, piyasa değeri 200.000 dolar olan evin, eğer bankaya 40.000 dolar borcu varsa, o evi 40.000 dolardan satışa çıkarır, bir an önce parasını almak ister. Bir anda o kadar fazla sayıda konut, akıl almaz fiyatlardan satışa sunuldu ki,
300.000 den 50.000 dolara düşmüş ev için 300.000 borcun kredi geri ödemesini yapan ev sahibi, evi bankaya terk ederek, peşinat ve o güne kadar ödemiş olduğu paradan vaz geçti.

Bugün ki krizle mukayese etmek hayli zor.

Bugün iki büyük güç arasındaki kur savaşı, dünya ticaretini beklenenden daha hızlı yavaşlattı.

Brexit, İran'nın nükleer gayretleri, Honkong'daki Çin'e baş kaldırı ve Hürmüz'deki gerginlik, bu yavaşlamanın diğer önemli sebepleri olarak düşünülebilir.

Ancak bunlar, karşılıklı görüşmeler ve anlaşma ile sonuçlanırsa, bu yaklaşan kriz önlenebilir, 2007 de başlayan kriz ise önlenemez bir finans,sigortacılık, bankacılık krizi idi ve sanıyorum dünya hala toparlanamadı.

Sonuç olarak bu ikinciyi biz ABD'nin bilerek isteyerek başlattığı bir kriz olarak görüyoruz.

Bu krizden en çok ABD zarar görecektir. Bu nedenle çok kısa bir zaman içinde, ABD bu gerginlikten vaz geçecek,ve işleri düzeltecektir.

Çünkü ABD'yi Başkanlar değil Pentagon yönetir.

2020 yi kisa sureli resesyon 2023 civari buyuk kriz bekleyen yabanci bilirkisi sayisi da bir hayli fazla. Tabi ilk domino tasi devrilince nerede duracagini kestirmek zor. Abd nin 4 te 3 kadar ekonomik buyukluge gelmis Cin, bir o kadar buyuklukteki AB ekonomilerinin durumu da artik cok onemli.

2008 sonrasi hic olmadigi kadar kilo almis bir kuresel finans sisteminde bilinmezlik oraninin arttigini dusunuyorum. Blofe gelmeyebilir.

[tospa]

Ben turev piyasalardan cekiniyorum bu kez. Tum finansal sistemi sarmis, tum aktorleri icine almis, cok karmasik, kimin eli kimin cebinde belli olmayan, cok yuksek kaldiracli urunleri barindiran bu yapi basa bela olacak gibi yeni krizde.

[tospa]

Ben aslinda olaya daha duz mantik ve dongusel bakiyorum. İcinde bulundugumuz sistemin calisma prensibi bu. Kabaca belli araliklarla vakti geldiginde sistem kendini resetliyor, irini kusuyor. 0 ile 100 arasi calisan trend gucu gosteren bir indikator gibi. İsi bu calisma prensibi bu 0 ila 100 arasi gezinmek. 100 e geldiginde bu seviyede bir sure daha tutabilirsiniz. Ya da 80-70-60 a salip tekrar 100 e aldirabilirsiniz. Ama calisma prensibi geregi mutlaka 0 a gelecektir yine. Bu yuzden surekli buyuyen ekonomiler ve finansal sistem imkansiz. Tabi terside ayni sekilde. 0 a gelen indikator tekrar 100 e gidecektir zamanla. İs isten gectikten sonra ancak bizler anlayabiliriz zaten buna neyin sebebiyet verdigini ya da goz gore verdirtildigini.

[KaraKemal]

Bu kağıt 1948 yılından bu yana çok istikrarlı bir şekilde düşüyor. Düşüşüne oynayan hep kazandı. Doğru zamanda giremeyen daha az kazandı sadece.

Hatta öyleki size ben bunun 1991'deki fiyatını söyleyeyim tam 382birim. Şu anda 0,18 birime indi. Yani 2122'de birine indi.

walla mukayese yapmak için çok eskiye gitmişsin 1948 falan.. 24.ocak.1980 öncesi TC sınırlarında, değil bankada dolar mevduatı yapmak, dolarla bi alıveriş yapmak, üzerinde dolar bulunduğu an- o dolarlara el konulduğu gib, sen de anında 'kambiyo rejimine muhalefetten' derhal tutuklanır ve derdest edilirdin

1991 örneği daha iyi, 1991 itibariyle 32 sayılı kanun yürürlüğe girmiş, TL faizi vs dolar mukayese edilebilir finansal altyapıya ulaşmış durumda, keşke data olsaydı da görseydik neticeyi, 90'ların TL faizi dünya finans literatüründe bir efsanedir..

diyelim 2003- ocak taksimde iki arkadaş ali ile veli buluşur, muhabbet ederler, derken laf uzar iddiaya girerler, ali TL faizi, veli doları savunmaktadır uzun vade için.. 10 yıl sonrasına iddiaya girerler, ali aylık vadede TL mevduat yapar, veli dolar taşır.. ali 100 dolar verir ve veli'den 166 TL alır..

2013-ocak aynı kafede taksimde buluşurlar, ali banka extresiyle gelmiştir, 166 TL on senede 814 TL olmuştur.. veli'nin cebinde taşıdığı 100 dolar ise az ötedeki döviz büfesinde 177 TL'ye bozdurulmaktadır, yani usd/try 1.77 işlem görmektedir..
bu buluşmada bir üçüncü şahıs daha vardır, veli'nin mahalleden kankası selami- selami çok yeteneklidir- o kendi 100 dolarını işletmiş, dolar faizi kazanmıştır, fed'den daha yüksek %3 ortalama yıllık getiri koymuştur dolarının üstüne onun parası da 237 TL olmuş..

4-5 kat açık ara farkla iddiayı kazanmış olan ali ödemiş hesabı o akşam


(kaynak : tcmb- 1 aylık ort. mevduat faizi, 2003-2013 yıllık ort. %16
2003- ocak usd/try 1.66, 2013-ocak usd/try 1.77

[Turnike]

diyelim 2003- ocak taksimde iki arkadaş ali ile veli buluşur, muhabbet ederler, derken laf uzar iddiaya girerler, ali TL faizi, veli doları savunmaktadır uzun vade için.. 10 yıl sonrasına iddiaya girerler, ali aylık vadede TL mevduat yapar, veli dolar taşır.. ali 100 dolar verir ve veli'den 166 TL alır..

2013-ocak aynı kafede taksimde buluşurlar, ali banka extresiyle gelmiştir, 166 TL on senede 814 TL olmuştur.. veli'nin cebinde taşıdığı 100 dolar ise az ötedeki döviz büfesinde 177 TL'ye bozdurulmaktadır, yani usd/try 1.77 işlem görmektedir..
bu buluşmada bir üçüncü şahıs daha vardır, veli'nin mahalleden kankası selami- selami çok yeteneklidir- o kendi 100 dolarını işletmiş, dolar faizi kazanmıştır, fed'den daha yüksek %3 ortalama yıllık getiri koymuştur dolarının üstüne onun parası da 237 TL olmuş..

4-5 kat açık ara farkla iddiayı kazanmış olan ali ödemiş hesabı o akşam


(kaynak : tcmb- 1 aylık ort. mevduat faizi, 2003-2013 yıllık ort. %16
2003- ocak usd/try 1.66, 2013-ocak usd/try 1.77

Şimdi size 2003 yılındaki 100TL'nin 2013 ocak ayındaki alım gücünü (yani enflasyonu) TCMB'den bileşik olarak hesaplatıyorum:
2003 yılındaki 100TL, 2013 yılı ocak ayında enflasyona göre 240TL.

O yıllarda TCMB'de yayımlanan faizleri alamazdınız. Faizlerden stopajları düşün.
Alabileceğiniz ortalama faizleri aylık olarak yazıyorum (bazı yıllar kendi arşivimden şahsen aldıklarımdır):
2003-2004 bürüt: %34,2
2004-2005 bürüt:%21
2005-2006 bürüt:%16
2006-2007 bürüt:%15
2007-2008 bürüt:%16
2008-2009 bürüt:%17
2009-2010 bürüt:%9
2010-2011 bürüt:%7,5
2011-2012 bürüt:%6,5
2012-2013 bürüt:%6,6

Bileşik net getiri hesaplaması sonucu 100TL niz mevduatta 324TL olmuştur. Çok iyi mevduatçıysanız biraz daha fazla almanız olası ama çok değil. (TCMB'nin rakamlarını yaklamak eskiden bu kadar kolay değildi, tezgahaltı denen faiz başlığı bu forumda çıktı işler değişti, mevduatçı uyandı)

Dolar faizi alan ise dediğiniz gibi %3 net faiz alırsa ki(alamadı, daha az aldı) 238TL ile kapatmış olur. Biz 210TL diyelim yani enflasyona karşı parasının %13'ünü kaybetti.

Olan şu ki TL'nin en cafcaflı dönemlerinde idi bu. Yukarıda net görüleceği üzere yüksek faiz düşük dolar kuru. Yabancının nasıl DİBS'te vurgun yaptığını açık net görürüz.


Şimdiki halleri içler acısı %50 kayıptalar sonradan girenler.


Ekonomi yönetiminin yapacağı şey mecburen düşük faiz yüksek kur. Zira ödenmesi beklenen 450milyar dolar dış borç. O yılların acısı ithalat yapamayarak, borç ödeyerek çıkacak.


Şimdi TL açısından negatif bir durum daha var, sosyal medya gücü. %55 döviz hesabı olmuş. Birileri çıkıyor fiziki çekin vs. Bu fiziki çekim işine bir dalarsa insanlar o doları tutamazsın. Sistem çöker.

[Ahmetg]

Aklıma tek takılan konu:

1-
2008 yılında devlet döviz kurunu düşük bulduğu için artmasını çok fazla engellemedi. Bu yönde hamle yapmadı. Şu an ise var gücü ile bastırıyor. Bu önemli bir fark.
Ayrıca Ağustos 2018 hareketi neredeyse 1-2 yıl içinde %100 artış yarattı bu 2001 devaline denk bir değer. (0.67-1.4), 2008'deki devalin ise neredeyse 2 katı.

2-
Ama bunun yanında da Türkiye'nin şu anki durumu çok daha sıkışık. Düşük faiz ısrarı ve merkez bankasının bağımsızlığının olmaması da cabası

O nedenle bir sonraki sıçramanın oluşma ihtimalini zamanını ve şddetini 1. ve 2.şartlar birbirlerini dengelediği için değerlendirmek güçleşiyor.

1. Ve 2. Durum birbirini dengelemiyorki aksine destekliyor

MB nin bagimli olmasi dolardaki sicramayi destekler diye dusunuyorum