Ben de yurtdışındaki soğuk anında tüketilebilir içecek trendinden bahsedeyim. Son 3 yılda gelişmiş ülkelerde kombucha ve su kefiri (hindistan cevizi suyu kefiri veya normal su kefiri) pazarı büyük gelişme sergiledi. Doğal olarak çok az şeker içermeleri (hatta bazı ürünler hiç şeker içermiyor), ayrıca probiotic içerikleri insanları kola gibi asitli içeceklerdense bu içeceklere yönlendiriyor.
Anadolu Efes'in geniş bir ürün yelpazesi ile doğal olarak şekersiz ürünleri üreterek bu pazarda yer alması elzem bir durum.
Yazacaklarımı "Perakendecilik bitecek, lokasyon önemli değil, Migros dandik şirket" şeklinde algılamayın lütfen. Zaten öyle bir niyetim yok ve Migros gayet güzel bir şirket.
Ben yine yurtdışından örnek vermek istiyorum. Şu an Amerika'da ya da Amazon'un aktif faaliyet gösterdiği başka bir gelişmiş ülkede insanlar direk ürün aboneliği yapabiliyor. Mesela "her ay 30'lu kolide bira" siparişi ya da "her 2 ayda bir 1 kilo ceviz içi" siparişini veriyor ve o sipariş düzenli olarak kişinin adresine geliyor. Bu "auto-delivery" ya da "subscription" olarak adlandırılıyor ve müşterinin kartından para tahsil edilmeden 3 gün önce müşteriye sipariş hatırlatması yapılıyor. Müşteri iptal ederse o sipariş de iptal oluyor. Hatta bu "auto-delivery" olayını artık ana üretici firmalar bile perakendecilerden bağımsız olarak yapıyor.
Söylemek istediğim şey şu, geleceğin perakende sektörünün nasıl şekilleneceğini kimse bugünden kestiremez. 20 yıl önce kapalıçarşı altın ticareti ve döviz alım satımı için ne kadar önemliydi, bugün ise kapanan kuyumcuların yerlerini baharatçılar, şekerciler, incik boncuk satan dükkanlar alıyor. Geçen hafta Zara'nın da sahibi olan Inditex dünya genelinde 1200 mağazasını kapatma kararı aldı ve online platformlara yatırımını artıracağını açıkladı.
Mağaza bazlı gıda perakendeciliği en az 150-200 yıl bitmez ama değişen ve gelişen dünyada online gıda perakendeciliğinin pazar payının artacağı da aşikar. Tabi yine siparişler Migros Sanal Market üzerinden verilecek. Lakin, gelecekte Efes'in kendi ürünlerini kendi web sitesinden satma şansı bile olabilir. Bugün "olmaz öyle şey" diye düşünebilirsiniz ama 15-20 yıl sonrasının dünyası çok daha farklı olacak.
Bugün Efes, Rusya ve Ukrayna bira pazarında bir çok önemli markanın lisanslı üreticisi. Ayrıca Coca Cola İçecek ve Anadolu Etap'ın da hakim ortağı. Ben Efes'in yakın zamanda alkolsüz ve şekersiz hazır soğuk içecekler pazarına da sağlam bir giriş yapmasını bekliyorum.
"Efes mi daha iyi Migros mu daha iyi" tartışmasını alevlendirmek için ya da Migros'u kötüleyip, Efes'i göklere çıkarmak için yapmadım bu yorumu. Bence ikisi de çok iyi ve geleceği olan şirketler. Kişisel fikrim bugün Efes'in piyasa fiyatlamasının Migros'a göre çok ucuz olduğu yönündedir.
Yer İmleri