Sanat Mozaik

[Terraluna]

Isvecli ressam Carl Trägårdh'un olum yildonumu (5 Haziran 1899)

Landscape with cows, 1890




Lady with red umbrella, 1892

[Terraluna]

Amerikali sair, roman ve kisa oyku yazari Stephen Crane’in olum yildonumu (5 Haziran 1900)



Bir yaratik gordum, ciplak, hayvana benzeyen,
O, comelerek yerin uzerinde,
Kalbini ellerinin arasinda tuttu,
Ve ondan yedi.

Dedim, “Arkadasim, o iyi mi?”
“Aci- aci,” diye cevap verdi;
“Fakat ben severim onu,
Aci oldugu icin,
Ve cunku o benim kalbim.”

[Terraluna]

Amerikali kisa oyku yazari O Henry'nin (William Sydney Porter) olum yildonumu (5 Haziran 1910)

"Bildiginiz gibi, kahin krallar yemlikte dogmus Bebek'e hediyeler getiren bilge adamlardi, hem de ne bilge! Noel hediyesi verme sanatini onlar yarattilar. Bilge olduklarina gore, kuskusuz hediyeleri de, gerekirse iade edilebilme ayricaligina sahip akillica secimler olmaliydi. Ben de burada kalkmis, size hayati paylasan iki sersem cocugun akilsizlik edip en buyuk hazinelerini birbirleri icin feda etmelerinin siradan hikayesini yarim yamalak anlatmaya calisiyorum. Ama gunumuzun bilgelerine son bir sozum var: Bilinsin ki hediye verenler icinde en bilgeleri o ikisiydi. En bilge olanlar, onlar gibi hediye alip verenlerdir." Noel Hediyesi



"The magi, as you know, were wise men - wonderfully wise men - who brought gifts to the Babe in the manger. They invented the art of giving Christmas presents. Being wise, their gifts were no doubt wise ones, possibly bearing the privilege of exchange in case of duplication. And here I have lamely related to you the uneventful chronicle of two foolish children in a flat who most unwisely sacrificed for each other the greatest treasures of their house. But in a last word to the wise of these days let it be said that of all who give gifts these two were the wisest. Of all who give and receive gifts, such as they are wisest. Everywhere they are wisest. They are the magi."

[Terraluna]

Amerikali yazar ve edebiyat elestirmeni Alfred Kazin’in hem dogum (5 Haziran 1915) hem de olum yildonumu (5 Haziran 1998)

“Cuma aksamlarini en cok sokaklar karanlik ve bos oldugu icin severdim, sanki Yahudilerin ‘gelin gibi’ -paraya dokunmanin, calismanin, gezmenin, ev isi yapmanin, hatta isik acip kapatmanin bile yasak oldugu o gun- karsiladiklari o dinlenme ve tapinma gunune bir hazirlik yapiliyormus gibi gelirdi. Yahudilik acili bir kalbi asmis, kendisinin durgun ve kadim merkezini bulmuslardi. Diger cocuklari yilbasi isiklarini beklerlerken ben Cuma aksamlari sokaklarin kararmasini beklerdim… Ucten sonra eve dondugumde, firinda pisen kekin sicak kokusu ve annemin yemek odasindaki musambayi sildigini gormek beni oylesine sefkatle dolduruyordu ki duyularimin evimizdeki her bir objeyi bagrina basmak istediklerini hissedebiliyordum.

Benim muthis anim, babam isten dondugunde, yani saat altida gelirdi. Gomleginden hafif bir sekilde terebentin ve cila kokusu yayilirdi ve gumus boyanin beyaz damlalari hala cenesinde parliyor olurdu. Cebinde gevsekce katlanmis bir New York World duran montunu, mutfaga cikan uzun ve karanlik holdeki bir askiliga asardi; ve sonra beynimin East River'in otesindeki diger yarisindan beni cagiran her sey gazete kagidinin taze kokusunu alir, on sayfadaki kureyi gorurdu. Benim icin o, Brooklyn Koprusu ile cagrisim yapmami saglayan ozel bir gazeteydi. World'u, kopruye bakan Park Row'un yesil kubbesinin altinda basiyorlardi; koridorda, New York limaninin tuzlu havasi gazete kagidinin boya ve nemli kokusunda bulunurdu. Babamin dis dunyayi her gun World’u getirerek evimize soktugunu hissederdim.”



“It was the darkness and emptiness of the streets I liked most about Friday evening, as if in preparation for that day of rest and worship which the Jews greet ‘as a bride’ – that day when the very touch of money is prohibited, all work, all travel, all household duties, even to the turning on and off of a light – Jewry had found its way past its tormented heart to some ancient still center of itself. I waited for the streets to go dark on Friday evening as other children waited for the Christmas lights. Even Friday morning after the tests were over glowed in anticipation. ..When I returned home after three, the warm odor of a coffee cake baking in the oven, and the sight of my mother on her hands and knees scrubbing the linoleum on the dining room floor filled me with such tenderness that I could feel my senses reaching out to embrace every single object in our household. One Friday, after a morningin school spent on the voyages of Henry Hudson, I returned with the phraseAmong the discoverers of the New World singing in my mind as the theme ofmy own new-found freedom on the Sabbath.

My great moment came at six, when my father returned from work, hisoveralls smelling faintly of turpentine and shellac, white drops of silver paintstill gleaming on his chin. Hanging his overcoat in the long dark hall thatled into our kitchen, he would leave in one pocket a loosely folded copy ofthe New York World; and then everything that beckoned to me from thatother hemisphere of my brain beyond the East Rivert would start up fromthe smell of fresh newsprint and the sight of the globe on the front page. Itwas a paper that carried special associations for me with Brooklyn Bridge.They published the World under the green dome on Park Row overlookingthe bridge; the fresh salt air of New York harbor lingered for me in the smellof paint and damp newsprint in the hall. I felt that my father brought theoutside straight into our house with each day's copy of the World.”

[Terraluna]

Arjantinli ressam Eduardo Sívori’nin olum yildonumu (5 Haziran 1918)

El despertar de la criada (Waking of the Servant, 1887)




En el taller (In the workshop, 1891)

[Terraluna]

Fransiz ressam (Julius Mordecai Pincas) Pascin’in olum yildonumu (5 Haziran 1930)

Les petites américaines (Little American Girls, 1916)




Portrait of Lucy Krohg, c. 1925

[Terraluna]

Irlandali yazar ve ressam Christy Brown’in dogum yildonumu (5 Haziran 1932)

“Konusmamak, insanlarla siradan iliskiler kurmamda her zaman en buyuk engel olmustur. Bana en aci veren engelimdi; cunku konusma olmazsa insan kaybolmus gibidir, milyonlarca sey soylemek isterken bir kelime bile edemez. Yazmam iyiydi, fakat sadece yazili kelimelerle anlatilamayan, 'hissettirilemeyen' bazi duygular vardir. Yazmak, olumsuz olabilir ama sesin yaptigi gibi iki insan arasindaki boslugu kapatan bir kopru kuramaz.”Sol Ayagim



“Speech has always been one of the biggest obstacles in my endeavour to make ordinary contact with people. It has been the one aspect of my handicap that has caused me the bitterest pain, for without speech one is practically lost, curtained off from other people, left wishing to say a million things and not saying one. Writing is all very well, but there are some emotions that cannot be ‘felt” through the written word alone. Writing may be immortal but it does not bridge the gap between two human beings as the voice.”

[Terraluna]

Fransiz akademisyen, felsefeci, romanci, sair, oyun yazari ve elestirmen Hélène Cixous’in dogum gunu (5 Haziran 1937)

“Bir toplulugun karsisinda konusan kadini dinleyin (aciyla sesini yitirmemisse eger).’Konusmaz’, titreyen bedenini ileri atar; kendini birakiverir, ucar; butun benligi sesine gecer ve konusmasinin ‘mantigi’ni bedeniyle ayakta tutar. Bedeni yalan soylemez. Kendisini soyar. Aslinda, kadin dusunmekte oldugu seyi bedensel olarak maddeye donusturur; onu bedeniyle imler. Bir anlamda, soylemekte oldugu seyi kaydeder. Cunku gudulerinden konusmadaki denetimsiz ve coskulu rolu esirgemez. Konusmasi, ‘kuramsal’ ya da siyasi oldugunda bile, asla basit, cizgisel veya ‘nesnelesmis’, genel nitelikli degildir; oykusunu tarihe donusturur.

Kadinlarin konusmasinda, yazilarinda oldugu gibi asla yankisini yitirmeyen bir kez bedenimizi sardiginda, derinden ve fark etmeksizin bize dokundugunda bizi duygulandirma gucu olan sey sarkidir: Her kadinda canli olan sevginin ilk nesnesinden gelen ilk muzik. Sesle bu ayricalikli iliski nereden gelir? Hic bir kadinin, erkek gibi gudulere kardi koymak icin o kadar cok savunma istif etmemesinden. Kadinlar cevrelerine duvarlar ormezler, zevklerden erkekler kadar ‘bilgece’ vazgecmezler. Her ne kadar fallik gizemlestirme genellikle iyi iliskileri bozmussa da, bir kadin asla ‘anne’den uzak degildir (model olma islevi disindaki yonleri kastediyorum: Adsizlik ve iyiliklerin kaynagi olarak ‘anne’). O icinde her zaman o iyi anne sutunden hic olmazsa bir parca vardir. Beyaz murekkeple yazar kadin.”



“Couce parler une femme dans une assemble (si elle n'a pas douloureusemem perdu le souffle): elle ne parle pas, elle lance dans l'air son corps tremblant, elle se lche, elle vole, c'est tout entire qu'elle passe dans sa voix, c'est avec son corps qu'elle souriem vitale ment la " logique de son discours; sa chair dit vrai. Elle s'expose. En vrit, elle matrialise charnellemem ce qu'elle pense, elle le signifie avec son corps. D'une cenaine manire elle inscrit ce qu'elle dit, parce qu'elle ne refuse pas la pulsion sa part indisciplinable et pas sionne la parole. Son discours, même ‘théorique’ ou politique, n’est jamais simple ou linéaire, ou ‘objectivé’, généralisé, elle entraîne dans l’histoire son histoire.

Il n'y a pas cene coupure, cene division qu'opre l'homme commun entre la logique du discours oral et la logique du texte, tendu qu'il est par son antique cap porc asservissant, calculateur, la matrise. D'o le discours mesquin du bouc des lvres et qui n'engage que la lus petite anie du corps plus le masque Dans la parole féminine comme dans l’écriture ne cesse jamais de résonner ce qui de nous avoir jadis traversé, touché imperceptiblement, profondément, garde le pouvoir de nous affecter, le chant, la première musique, celle de la première voix d’amour, que toute femme préserve vivante. Comment ce rapport privilgi la oix? Parce qu'aucune femme n'empile autant de d enses antipulsionnelles qu'un homme. Même si la mystification phallique a contaminé généralement les bons rapports, la femme n'est jamais loin de la ‘mère’ (que j'entends hors-rôle, la ‘mère’ comme non-nom, et comme source des biens). Toujours en elle subsiste au moins un peu du bon lait-de-mère. Elle écrit à l’encre blanche.”