Kesin bisey var dik duruyor. Tahrik unsuru yine alim yapacam nerdeyse
|
|
|
Bu piyasaya açıkçı da lazım. Açıkçıya kızmayalım. O da ekmeğinin peşinde.
Ekşi sözlükte açığa satış ile ilgili hoşuma giden bir yazıyı paylaşmak istiyorum.
açığa satış yapan gözüpek şahıslar, haksız yere hor görülmelerine, aşağılanmalarına, neredeyse vatan haini ilan edilmelerine rağmen yılmadan kapitalist düzenin namusunu koruyan, borsada hissesi olan şirketlerin sahtekarlıklarını, dolandırıcılıklarını su yüzüne çıkararak, gerektiğinde bir şirketin faaliyetlerine ve hisse değerine bakıp “kral çıplak! hatta göbekli, kel ve nefesi kokuyor!†diye bas bas bağırarak sistemi suistimal eden bireylerin foyasını meydana çıkaran, ve böylece serbest pazar ekonomisi dediğimiz (ama aslında hem serbestlikten hem de anlamlı bir pazar olmaktan bir hayli uzak) şu gariban sistemin nispeten düzgün işlemesini sağlayan cesur finans şövalyeleridir.
çeşitli sebeplerden dolayı açığa satış yapmak normal hisse alım ve satımından çok daha zor, çok daha meşakkatlidir (türkiye’deki oranı bilmiyorum, fakat amerika’da açığa satışlar toplam hisse alım satım hacminin sadece %2’sini oluşturuyor.) her iki faaliyet de hisse değerinin şirketin gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığını ölçmeyi gerektirse de, rutin olarak açığa satış yapmaya kalkışacakların önünde – maddi olsun, psikolojik olsun, kanuni olsun – ciddi engeller vardır. hisseleri borç veren hisse sahibi canı istediği anda hisselerini geri isteyebileceğinden (ve hisse fiyatları sonsuza dek yükselebileceklerinden), açığa satış yapan kişinin aldığı maddi risk teorik olarak sonsuzdur. ayrıca şu anda amerika dahil tüm ülkelerde açığa satışlar normal hisse alış satışlarının tabi olmadığı kanuni kural ve sınırlamalara tabidir. (bkz: #845852) maruz kaldıkları taciz de azımsanacak gibi değildir bu kahraman plaza insanlarının. misal, birkaç sene önce malezya maliye bakanı açığa satış yapanların adi hırsızlardan bir farkları olmadığı, ve de cezalandırmaları gerektiği yönünde bir demeç vermiş, kendisine bu arsız hırsız bozuntuları için uygun cezanın ne olacağı sorulduğunda da ciddiyetle falakaya yatırılmalarını önermiştir. ecnebilerin “short seller†dediği bu “herkes gider mersine ben giderim diğer yöne†düsturlu kişilerin karşılaştığı şüpheci yaklaşım, onlara duyulan nefret yeni bir şey de değil aslında, kökleri en az onyedinci yüzyıla kadar dayanıyor. napoleon bonaparte açığa satış yapanları “vatan haini, halk düşmanı†ilan etmiş vakti zamanında, ingiltere’de ise ondokuzuncu yüzyılın başlarına kadar yasakmış açığa satış yapmak. inanır mısınız, daha geçen sene – şu mübarek 21. yüzyılda bile – alman maliye bakanı ekonomik kriz zamanlarında açığa satşın yasaklanmasını teklif etmiş. kapitalizmin son kalesi amerika’da bile meclis başkanı* dennis hastert "short seller"ları (ss kısaltması bir tesadüf mü?) “masum şirketleri mağdur duruma düşüren eşkiyalar†olarak nitelendirmekten çekinmemiş.
nedir açığa satanların korkunç suçu, nedir bu kadar aşağılanmalarına, nefret paratoneri olup çıkmalarına, finans dünyasında antagonist kıtlığı varmışçasına tepkileri üzerlerine çekmelerine sebep olan? tek yaptıkları, değerinin düşeceğine inandıkları aktif varlıkları (mesela hisse senedi gibi) ödünç alıp satmak, ve eğer değerleri düşerse ileri bir tarihte daha ucuz bir fiyattan satın alıp borç aldıkları kişiye geri vermek, aradaki farkı da gönüllerince harcamak üzere cebe atmaktır. kısacası, hayatlarını borsada kazanan diğer yatırımcıların aksine, araştırmaları sonucunda bir hissenin fiyatının düşeceğine inandıklarında borsada o inanç doğrultusunda hareket edenlerdir açığa satanlar. egoları ve de kariyerleri şirketlerinin hisse fiyatına pamuk ipliğiyle bağlı şirket yöneticilerinin bu şahıslardan haz etmemelerini doğal karşılamak gerek belki de. tam demir almak üzereyken kendisini “senin gemin hayatta geçemez atlantik okyanusu’nu, yeterli yakıtınız ve erzağınız yok, haritanız eski ve hatalı, motorlar da paslanmış sanki. evet evet, kesin batacak bu gemi. ben gemiyi terketmeden iddiaya girmeye ne dersin?†diyen şom ağızlı bir yolcuyla karşı karşıya bulan bir kaptan ne kadar serinkanlı ve tarafsız olabilirse, şirketinin hisseleri açığa satılan bir patron da ancak o kadar tarafsız ve hoşgörülü olabilir bu konuda. fakat unutmamak lazım ki, titanic sadece celine dion’u tam unutulmaya yüz tutmuşken yıldızlaştırarak kariyerini 15 yıl daha uzatmasına sebep olmuş (ve sırf bu sebeple sonsuz nefretimi haketmiş) felaket bir film değil, aynı zamanda o filmde başrolde oynayan bir gemiydi; ve eğer birileri titanic’in sanıldığı kadar müthiş, sorunsuz, batması mümkünsüz bir gemi olmadığına işaret etseydi, leonardo di caprio ve kate winslet halen aramızda olacaklardı. işte açığa satış yapanların işlevi de budur; yaptıkları da titanic’e “batabilirâ€, enron’a “şarlatan bunlar†demekten, kömür madenindeki kanarya görevi görmekten, piyasadaki şirketlerle ilgili sorunları başkalarından önce fark etmek ve diğer yatırımcımlara duyurmaktan* öte bir şey değildir. bu görevi de layıkıyla yerine getirirler: son birkaç sene içerisinde hisselerini açığa satarak tehlike çanlarını çaldıkları ve daha sonra dolandırıcılık yaptıkları ortaya çıkan şirketler arasında enron, tyco ve boston chicken ilk akla gelenler. bunların dışında adını duymadığınız, fakat 1990’ların sonlarındaki borsa çılgınlığı sırasında yatırımcıları dolandırmaya çalışan içi boş, naylon şirketlerin (veya dürüst olup sadece hissesi aşırı değer kazanan küçük şirketlerin) foyası da açığa satışların başlaması ve bunun neticesinde yatırımcıların bu şirketleri daha dikkatli incelemeleriyle ortaya çıkmış.
rakamlarla konuşmak istiyorum: adını daha önce hiç duymadığım ekonomist owen lamont, hisseleri açığa satılan ve de bunu öğrenince basın açıklamalarında açığa satış yapanlara ateş püsküren, hissedarlarına “bu vampirlere hisselerinizi borç vermeyin†çağrısında bulunan bir grup şirketi incelemiş ve görmüş ki bu şirketlerin hisseleri yoğun olarak açığa satılmalarını takip eden üç yıl içersinde ortalama yüzde 42 değer kaybetmiş; yani hisseler balonmuş, fiyatları yapay olarak şişirilmişmiş, kral çıplakmış. başka bir araştırmada da, 47 ulusal borsada açığa satışın yaygınlığı incelenmiş ve herhangi bir borsada açığa satışın yaygınlığı ile o hisse piyasasının güvenilirliği ve istikrarı arasında pozitif bir korelasyon olduğu gözlemlenmiş.
şunu da unutmamalı: hile, yalan, dolan sözkonusu olmadığı durumlarda bile, açığa satışların serbest olması borsanın düzgün işlemesine katkıda bulunur. sırf piyasanın likiditesini arttırdığından da değil; bir hissenin fiyatı teoride o hisseyi piyasaya sunan şirketin geleceği hakkındaki yatırımcı beklentilerinin ağırlıklı ortalaması olduğundan (bu kadar uzun bir tamlama kurmayalı yıllar olmuştu), açığa satışların kısıtlanması zıt fikirlerin ortalamaya etkisini de düşürecek, ve de hisse fiyatını gerçek değerinden uzaklaştıracaktır. beteurope veya süperbahis ile aşina olanlarınız için şöyle bir analoji açıklayıcı olabilir: bir maç için bahisler açılıyor, pointspread belirleniyor, fakat takımlardan sadece birine bahis oynamanıza izin veriliyor. olacak iş değil.
Kesin bisey var dik duruyor. Tahrik unsuru yine alim yapacam nerdeyse
İbretlik
Şu yazıları yazdığımızda yemediğimiz hakaret kalmamıştı. Yazıların tarihlerine bakmanızı tavsiye ederim.Originally Posted by kolvon00
İbretlik
kolvon iyi güzel yazmışsında, senin ki resmen vurun kahpeye filmi gibi olmuş.
Hisse gelmiş 11 TL ye hala hisseyi kötülemenin anlamı yok. Tamam belki 22 TL pahalıydı ama artık ben de diyorum ki bu hisse bu fiyatı rahatlıkla hak ediyor.
Mustican, biz burada açığa satışçılara, hele TAVHL gibi ağır yıkıma uğramış, küçük yatırımcısını intihara sürükleyecek hale gelmiş hisselerde açığa satanlara en hafif tabiriyle leş kargası diyoruz güzel kardeşim.
Kolvon'un yazdıklarını kendin gördün işte.
Hayır, bu yöntemle 60 bin lira para kazandığını söylemişti, o para ona bol bol yeter, daha neyin peşinde, anlamıyorum ki.
60 bin lira kazanması için ciddi büyük bir para, varlık, vs. ortaya koyduğunu tahmin ediyorum.
Çulsuz adama, 60 bin TL net kar bıraktıracak işlem yaptırmazlar nitekim.
Doymadın mı da daha hala kargalığa devam ediyorsun.
Allah gözünü doyursun.
İbretlik 2
Açığa satış konusunda geçmişe dönük ne söylemişim.
Gönderi Kuralları
