Döviz kurlarında piyasa yapıcı diye bir kavram yok. Broker grubu da yok. Bunlar küçük yatırımcıların piyasa hareketlerine anlam verebilmek ve kişisel bir mantık oturtabilmek için kafalarında yarattıkları "algılar". Dünyada yüzlerce farklı hedge fon, banka prop masaları, serbest fonlar, emeklilik fonları, ulusal varlık fonları gibi "pozisyon" alabilen iri kıyım oyuncular var. Bunların aralarından birkaçının bir araya gelip de "hadi şu TL'yi bir silkeleyelim, halkın parasını kapalım" deme durumu yok. 90'larda vardı... ama artık bunun için aşırı büyük bir piyasayız. Bunu 3-5 fon bir araya gelip dese, onlardan daha büyük hacim yapabilecek başka 3-5 tane fon da bir araya gelip "tersini yapıp, sadece halkın değil, bu haylaz fonların da parasını kapalım" demesi gerekmez mi?
Piyasa böyle işlemez. Stratejileri, hızları ve saatlik taktikleri bile farklı yüzlerce oyuncu var. Bunların hareketlerine "beraberce" yön verebilecek şeyler: TCMB stratejileri, siyasi gelişmeler ve en neticesinde TL'den beklenen kazanç.
İlk 2'si malum. Piyasa yorumu ise aslolarak TL'de beklenen kazanç üzerinden yapılır. Bir yabancı neden TL alsın? ya faiz bekler. ya da spekülatif kur getirisi... bunlardan hangisi kolay ve kesin görülüyorsa, ona oynar. Faizin 1 ay öncesine kadar durumu malumdu. Ancak çift basamağa geçince tekrar "carry trade" amaçlı olanlar geri gelmeye başladı. Onlar yokken "dalgayı yakalayan sörfçü" kıvamında yükselen dalgaya gelen gelene idi. Şimdilik dalgalar duruldu ve spekülasyon sakinleşti. Dalgayı birileri "haydi başlıyoruz" diyerek yaratmadı. kimlik hanesinde TC yazanlar yarattı. Yabancılar sadece başlangıcı görüp tahtalarını dalgaya sürdüler.
Bu gelişmeler hep böyle. Çoğu olguyu olup bittikten sonra yorumlamak kolay. Ama olduğu esnada detaylar fark edilmeyince insan zihni kolaya kaçıp "dış güçler, piyasa yapıcılar" gibi algılar yaratıyor. Real money denen fonların nasıl hareket ettiğini zamanında bire bir izlemiş biri olarak belirteyim: yok öyle şeyler. Piyasa vahşi yaşam gibi pek çok avcıdan oluşuyor ancak 500 tane aslana bir koyun yetmeyeceği için hepsinin "beraber taktik" geliştirip dalması diye bir şey yok. Büyük bir antilop sürüsünü görürseniz orada elbette çok avcı olur ama bu tamamen antilopların "binlercemiz beraber gezelim" demesinin getirdiği bir sonuçtur, avcıların beraber plan yapması değil.