Originally Posted by
callandor
Dunyanin obur tarafindan herkese selamlar.
Oncelikle boyle bir konu actigi icin Sn.Cautionary'e, sonrasinda katkilarini esirgemeyen sizlere tesekkur ederim. Konu ile tanismam tam manasi ile "Prekazi'nin Monaco'ya attigi golu ararken" oldu. Baska bir forumda okudugum bir konuda buranin onerilmesi ile araniza katildim. Forum uyeligimi 2014 yilinda almisim; su mesaji yazabilmek icin uyelik islemini yenilemem gerekti.
Bu kadar girizgahdan sonra kendimden bahsedeyim musadenizle;
40 yasimi yariladim. Evliyim ve 7,5 yasinda bir kizim var. 2016'nin ilk isgununden beri ABD'de yasiyorum.
Peki bu noktaya nasil geldim? Spoiler: Filmlere konu olacak bir borsa simsarligi hikayesi beklemeyin :)
Rahmetli annem ogretmen(e), babam devlet memuru(e). Hali ile cocuklugumdan beri bir tasarruf kulturunun icinde buyudum.
Ogrencilik hayatimda babamla tasarruf konusunda ciddi tartismalarimiz olmus olsa da, "para kazanmaya baslayinca anlarsin ne demek istedigimi" nasihati benim icin 2000 Aralik ayinda askere gitmemle hayat buldu. Babamin sevdigim bir diger sozu de "para tutmak icin vardir".
Para kazanmadan once harcliklarimdan arttirdiklarimi, bayramlarda vs verilen paralari hep "deutsche mark" olarak biriktirirdim. Euro gecisi sirasinda ezdim o marklari hep :)
Parami banka hesabinda gormeye basladiktan sonra ise likit fonda biriktirmeye basladim. 2001 Nisan'indan itibaren 12 ay boyunca ciddi bir miktar para biriktirdim. Yedek subaylik ve aile yaninda kalmanin faydasi iste. Ama hedef vardi tabi. Nisanlanmisim, evlenicem vs. Neyse o is yalan oldu. Ben de zaten terhis olduktan iki ay sonra falan uluslararasi bir firmada ise girdim; beyaz yakali oldum.
2002 yilinda bir arkadasim vasitasi ile simdiki BES'in atasi olan birikimli hayat sigortasina dahil oldum. BES resmi olarak hayata gectigi gun de bireysel emeklilik sistemine transfer oldum.
Tabi bu sirada tasarruflari hep likit fon, mevduat, altin vs biriktiriyorum. 2003 Kasim ayinda Ankara'dan Istanbul'a tasindim, calistigim isi degistirdim (firma ayni). O ana kadar biriktirdiklerimi bu yeni hayatimi kurmak icin kullandim. Kariyerimin ilk Istanbul ayagi 3 yil surdu. Haftalik calisma saatlerim cok fazlaydi. Uluslararasi bir firmanin Turkiye'de insa ettigi en yeni tesisini uretime hazir hale getirip ruhsatlandirmaya calisiyorduk. Cok iyi para kazandim 2003-2004 yillarinda ama cok calistim. Harcamaya vaktim olmuyordu. Yalan olmasin; 52 haftasi olan bir yilda topu topu 3 kere falan Ankara'ya gidebilmisimdir. Hafta ici 07:00-22:00, haftasonu 07:00-17:00. Neyseki hakkimizi teslim ettiler. Bir Pazar mesaisi ile ev kirami oduyordum (Mecidiyekoy, Ortaklar Caddesi, eski Carrefour'un karsisi). Parayi kazanip ezememek de cok problem oluyordu benim icin. Sirf kendimi tatmin edebilmek icin Vakko'ya gidip cok raf bosaltmisligim vardir. Icine girebildiklerimi giyerim hala, orasi ayri :)
Burada yolun yeni basinda olanlara vermek istedigim mesaj, gencken, enerjiniz yerindeyken calismaktan erinmeyin. Karsiligini alabildiginiz surece mesaiden kacmayin. Ileride yas artinca, baska unsurlar devreye girince uzun calisma saatlerinin yuku daha agir oluyor.
2005 yilinda dunya evine girdim. O zamana kadar biriktirdiklerimin bir kismini dugun, dernek, ev kurma islemleri icin harcadim. Bu arada hala altin, fon ve mevduattayim. BES o zamanlar kendi halinde kredi kartindan otomatik olarak takiliyor, farkinda bile olmuyorum. Evlilik surecinde ailelerimize bir kurus yukumuz olmadi. Sembolik olarak kiz tarafi da erkek tarafida ufak birer ev hediyesi aldi sadece. Yalniz 2005 yilinda takilan takilara hala dokunmadik. 13 yildir kasada duruyorlar :)
Evlendikten sonra cift maas olunca tasarruf islemleri biraz daha ciddilesmeye basladi. Araba ve ev almamiz lazim cunku. Bu arada 2006 Kasim'inda calistigim sirketten baska bir sirkete transfer oldum. Yine uluslararasi bir sirket.
2007 yilinda araba aldim. Kredi kartindan islem yapmadiklari icin nakit odemek zorunda kaldim, aktif bir yatirim portfoyum olmadigi icin de tasit kredisi cekmedim. Bu arada yeni sirketim yan hak olarak BES sunmaya basladi. Hemen onceki hesabimi transfer ettim. Zaten sirket katkisi olmadan BES'in cok manasi yok. %2 ben %2 sirket ile yola devam ettik, kazancim kafadan %100. Arada fonlarin yatirimini degistirdim. Yanlis hatirlamiyorsam en son doviz temelli fonlardaydim. 2009 yilinda ev kredisine girdik. Yine likite ve mevduata coktuk tabi :)
Kayitlarima gore borsa ile kisisel olarak deneyimim ofis ici muhabbetler ile 13.05.2011'de baslamis. O saate kadar hep uzak kalmistim. Cunku 1994'te babamin dustugu durumu gordum. Cok kotu yakalanmistik o sene. Ev alma arifesindeydik ve tum birikimimiz bir gecede pul olmustu resmen. O yuzden ahdim vardi borsaya girmeme konusunda. 17 yil tutabilmisim sozumu :) Mayis 2011'te giris yaptigim fiyatlar FMIZP 27.20, EGEEN 46.00, CMBTN 58.75 saka gibi di mi? Kayitlarima gore Ekim 2011'den Haziran 2014'e kadar FMIZP ile hep al sat yapmisim. Sonra FENER ile tanismisim 37.30'dan. Aralik 2014'te ASLSN 10.75, BRISA 10.05 gelmis. Ocak 2015'te TMSN 9.75, Aralik 2015'ten beri de EREGL 3.15 ve enson Mayis 2018 SODA 4.96 girmis koynuma.
Elimdeki portfoyu realize etmedim henuz ama en son elimde olan ASLSN, EREGL ve SODA disindaki hareketlerden 7685TL iceri girmisim. Bunun sebebi 2015'te BRISAlardan cikip, EREGL'ye girmem. Su anda elimdekileri bozdursam o zararin cok be cok ustunde karim var. O yuzden koymuyor.
2016 yilinda ABD'ye tasindim. TR'de calistigim firmanin uluslararasi is arama motorunda tam bana gore bir is bulmamla gerceklesti surec. Ailem Eylul ayinda yanima geldi. Bu surecte 2 evi birden idare etmek durumunda kaldim. 2016 yili boyunca BES, ve kidem tazminatimi kullandim. Bir nevi hisse ve kasa harici sifirlandim :) Hayatimda bu kadar cabuk para harcadigimi bilmem. 2016 yilinda harcadigim para 125bin civarinda.
2017 yili ile beraber yine basimizi kaldirdik. Harcadiklarimizi fazlasiyla yerine koyduk. Simdi artiya calisiyoruz. Esim henuz ABD'de calismaya baslamadi. Haziran 2019'da ev kredisi bitecek, her ne kadar taksitler artik iyice pul olsa da erken kapatmanin manasi yok; cunku kalan para anapara. Ha simdi ha 13 ay sonra.
Su andaki portfoyum: %4 $ nakit, %28 $ mevduat, %68 hisse senedi (ASLSN-%41, EREGL-%38, SODA-%21). Bir de 2005'te doldurdugum kasam var. Bilezikler yuzunden ederini bilmiyorum. Kaba tahminle mevcut portfoyumun ustune bir %30 ilave edecek guctedir. ABD yatirimlarim henuz Vanguard-BES fonunda; ama sirket katkisi yuzunden getirisi cok iyi. Ben %7 koyuyorum sirket %10. Tek dezavantaji 3 yil beklemek gerekiyor cekebilmek icin. Bi de tabiki yastan (65) once cikarsaniz sistemden %25 vergi + %10 ceza odemek zorundasiniz.Hisse senedine girmek istersem calistigim sirketin indirimli hisselerini alirim sanirsam. %25 indirimleri var calisana. O ise bulasmak icin kendi gelecegimin netlesmesini ve su anda gundemde olan $60milyarlik satinalmanin gerceklesmesini bekliyorum. Burada su ana kadar aldigim en buyuk risk arabami kredi ile alip ($22bin icin $1600 faiz) o parayi Turkiye'de degerlendirmem. Onu da tam manasi ile karsilastirabilmek icin 3 yilin bitmesi lazim.
Bir dahaki yazimda ilginc tasarruf ornekleri vermeye calisacagim.
Rab'bim herkesin gonlune gore versin. Saglik, huzur ve mutluluk dilerim.