Dev'ayna Masalları

[deva-i dert]

En büyük indikatörümüz BIST 100 Endeksi, benim kullandığım göstergeye göre (MOST; Parametreler: 1-0,5), saatlik periyotta, durum değişene kadar nakitte kal mesajı vermiş bana.

Bu mesaj banadır, çünkü parametreleri subjektif olarak ben belirliyorum. O yüzden endeksten sizlere bir mesaj gelip gelmediğini, gelmişse nasıl bir mesaj olduğunu bilemem. Ayrıca mesaj bu saat itibariyledir. (Saat 10:47) Sonraki saatlerde durumun ne olacağı kehanetinde bulunmaz. Siz kendi takip ettiğiniz yöntemlerle olayı inceleyebilirsiniz.

Al-sat-tut gibi tavsiyeler içermez, herkes kendi sistemini kendisi kurup takip etmelidir.

[deva-i dert]

"Otomotiv veri şirketi Cardata CEO'su Hüsamettin Yalçın, dün Bloomberg HT'de sektör hakkında tahminlerde bulundu. Yalçın, 2024'te beklenenin aksine Türkiye otomotiv pazarının yüzde 30-35 daralmasını beklemediğini ve satış adetlerinin 1 milyonu aşmasını beklediğini söyledi. Yalçın'ın beklentisi yılın ikinci yarısının kampanyalarla geçmesi yönünde."


Şimdi öncelikle sektörü ve sektör verilerini benden daha iyi incelediklerine kani olduğum için bu yorumu önemsiyorum.

Bu mesajdan çıkardıklarım şu:

- Bir daralma olacak, ama bu % 30-35'ten az olacak.

-Beklendiği kadar daralma olmasa da, bir daralma olacağı kesin mesajı bu. Yani adet olarak satışlarda azalmalar bekleniyor.

- Yılın ikinci yarısı kampanyalarla geçecek.

- Otomotiv firmaları piyasa ortalamalarına göre düşük faizlerle taksitli satış kampanyaları başlatacaktır muhtemelen. Bu yorumdan kendimce ilk çıkardığım mesaj kampanyaların genel itibariyle kâr marjlarını daraltıcı etkide bulunacağı ihtimali. Bu sonuca nasıl vardım? Birincisi piyasa ortalamalarından daha düşük faizle taksitli satışların bu işi yapana finansman olarak negatif etkisi olacaktır. İkincisi reel olarak enflasyona paralel şekilde fiyat artışları yapamayacakları için adetsel daralmanın yanında adet başına satışlarda da reel azalma olacaktır, bu da hem brüt kâr marjlarını azaltacak hem de finansman maliyetlerinin artmasıyla bir de ekstradan gelir tablosunun altlarına indikçe net kar marjlarına da negatif yansıyacaktır.


Şimdi otomotiv piyasasında gerçekte ne olur, ne biter bilemem. Adamın beklediği senaryoya göre yorum yaptım. Belki senaryolar değişir. Belki yılın ikinci yarısında TCMB politikalarında bir gevşeme olur, orası işin muamma kısmı. Sektörde yatırım yapanlar bu tip verileri takip edenleri iyi incelemeli bence.

[deva-i dert]

Daha önce bu konuya dair yorum yapmıştım, ancak bunu bir kere daha tekrar etmekte fayda var. Biz borsada bir şirket hissesi alırken sonuçta bir varlığı temsil eden payları alıyoruz.

Bu durumda manipülasyonlar, aşırı coşku gibi anomalik hareketler doğuran faktörleri göz ardı edersek fiyatı artıran aslında paylarını aldığımız şirketin bilançolarındaki Toplam Varlık değerinin artıyor olmasıdır. Bakın Gelir Tablosunun durumu demiyorum. Neden? Çünkü Gelir Tablosu Bilançonun Pasiflerindeki Öz Kaynaklar bölümünün sadece Dönem Kârı kısmının detaylı izahıdır. Önemli bir detaydır, Varlıkları artıran bir detaydır, ama bilançoda tek şey ya da her şey değildir.

Aslolan şirketin Varlıklarının büyümesidir ve fiyatı yukarı sürükleyen de budur. Ancak burada şu detayı unutmamak lazım. Şirketlerin Varlıkları yüksek borçlarla da büyüyebilir. Büyümenin nasıl olduğu ve niteliği önemlidir. Koyduğunuz kendi sermayeniz kadar dışardan da kaynak bulur koyarsınız ve şirketinizin Toplam Varlıkları verimli bir şekilde büyürse, yani dışardan koyduğunuz kaynak büyümede iyi yönetilirse bu kaynak size fayda getirir. Ancak siz Varlıklarınızdaki büyümeyi iyi yönetemezseniz bu dışardan bulduğunuz kaynak sizi yüksek finansman sarmalına, borç batağına sürükler ve zamanla elinizdeki varlıkları iyi yönetemez duruma düşersiniz.

Bu durumda,

1) Varlıkların getiri verimliliği ön plana çıkar. ROA, ROIC, ROCE, ROE gibi türlü getiri/verimlilik rasyoları aslında koyduğunuz kaynakların (gerek borç olsun, gerekse kendi sermayeniz olsun) nasıl bir fayda getirdiğini ölçmek içindir. Bu rasyolardaki gidişatı takip etmek bu sebeple önemlidir.

2) Toplam Varlıklar'daki Büyüme ile Öz Kaynaklardaki Büyüme birbirine mukayeseli incelenmelidir. Toplam Varlıklar'daki Büyüme karşısında Öz Kaynaklardaki Büyüme en azından birbirine paralel gitmelidir. Bu büyüme Öz kaynaklardaki Büyüme oranı aleyhine gelişme seyrediyorsa orada bir negatif alarm durumu söz konusu olur.

Sadede gelelim?

1) Varlıklar büyüyor mu?
2) Öz Kaynaklar büyüyor mu?
3) Varlıklardaki büyüme ile mukayese edildiğinde Öz Kaynaklar büyümesi kısmı daha mı az daha mı fazla?
4) Ortaya konulan kaynakların verimliliğinde artış mı var azalma mı var?

Bu soruların cevabını takip etmeden sadece Gelir Tablosu ve onlardan üretilen çarpanlarla şirket değerlemesi yapmak eksik bir yaklaşım olacaktır. Bakış açınızı şu şekilde değiştirmeniz lazım:

Aslolan Bilançodur. Şirketin fotoğrafik görüntüsünü bilançoların şekli ve değişimi yansıtır. Gelir Tabloları Bilançoların bir kaleminin detayıdır, açıklanmasıdır. Aynen Nakit Akış Tablosu da Bilançonun Nakit ve Benzerleri Kalemindeki değişimin açıklanması olduğu gibi.

Detaylar önemlidir, ama resmin bütününe odaklanmayı unutmayın.

[deva-i dert]

Bazı arkadaşlardan şöyle yakınmalar işitiyorum. Elimizde Matriks benzeri programlar yok, şirketlerin gidişatını bu durumda sistematik olarak nasıl takip edebilirim? Mesela Heikin Ashi ile ya da MOST ile takip nasıl olacak? Sürekli PC karşısında olmayanlar var, olanlar olsa bile bu tip programları olmadığı için bu verileri canlı takip edemeyenler var.

Size şöyle bir önerim olacak bu konuda. Aracı kurumunuzu değiştirin. Size Matriks'in sunduğuna benzer bir grafik takip edebilme imkanı sunamayan aracı kurumlardan vazgeçip, bunu sunabilen aracı kurumlara geçin.

Aracı kurum reklamı gibi algılamayınız, elbette her bir aracı kurumumuzun kendine ait bazı güzel yönleri olabilir. Birden fazla aracı kurum kullanıp onların hepsinde deneyim sahibi olduğum için birinde olan avantajları diğerinde göremediğim oluyor işin açıkçası. Ama en azından sistematik fiyat takibi için Osmanlı Yatırım'ın sunduğu Osmanlı Mobil uygulaması Matriks IQ'nun mobil uygulamasında kullandığı grafik veri programının birebir aynısını kullanıyor. her ne kadar MOST ya da OTT gibi indikatörler bu grafikte olmasa bile Heikin Ashi ve SuperTrend opsiyonu var, ki aşağı yukarı hep aynı kapıya çıkar zaten düzgün parametre seçimi yaparsanız.





Mesela yukarda Osmanlı Mobil'den telefonumu kullanarak ekran görüntüsü alıp buraya koyarak 2 grafik örneği verdim. Birisi THYAO'nun saatlikte Heikin Ashi ile açılmış hali.. İkincisi ise normal mum grafiğinin saatlikte SuperTrend ile açılmış hali... En basitinden elinizdeki hisselerin gidişatını buradan size uygun şekilde periyotlar değiştirerek Heikin Ashi ile ya da SuperTrend ile ya da bunlara yakın sonuçlar verebilecek bir başka indikatör ile izleyebilir, ona göre kararlar alabilirsiniz.

Kullandığınız aracı kurum en azından size bu kadarlık bir imkan sunabiliyor olmalı. Böylece ben verileri nasıl takip edeceğim, al sinyalini, sat sinyalini neye göre kurgulayacağım sorununu ortadan kaldırmış olursunuz.


Not: Grafikler sadece Osmanlı Mobil'in sunduğu imkanı gösterebilmek içindir, hisse bazında herhangi bir yatırım ya da al-sat-tut önerisi içermez.

[deva-i dert]

Yavaş büyüyen ya da büyümeyen şirketten para kazanılmaz mı? Elbette kazanılır. Hem temel hem de teknik analizler yaparak yavaş büyüyen ya da büyümeyen şirketleri iskontolu halinde yakalarsanız onlardan para kazanabilirsiniz.

Yorumum anomalik hareketlerden bağımsız yapılmıştır. Aşırı korku, aşırı coşku ya da manipülasyonlar hisseler bazında anomalik fiyat yapılanmalara sebebiyet verebilir. Bu durumun da borsaların doğal bir parçası olduğunu kabul etmek zorundayız.

[deva-i dert]

Endeks toparlanıyor, kalıcı olur mu bilemem.

[deva-i dert]

Endeksteki son mumun tepesinin ve dibinin bir önceki mumdan daha aşağı olması çok yakışıklı değil. Her ne kadar an itibariyle kısmi bir toparlanma görmüş olsak dahi sarı çizginin geçilip geçilmeyeceğini takip etmek lazım bugün ve sonraki günlerde.

YTD.

[deva-i dert]

Endeksteki toparlanma cılız kaldı ve devamı gelmeyip tekrar satışlarla karşılandı son 2 saatlik periyotta.

Tabi şunu unutmayalım: Fiyat esastır. İndikatörler türevdir.

Grafikte fiyat için ve gösterge için kullanılan renklerle subliminal mesaj verdiğim düşünülebilir. Orasını da artık hoşgörünüze bırakıyorum.

YTD.