Doğrudur sayın Selka. Faiz kur enflasyon sarmalına girmiş bir vaziyetteyiz. Bunların yumuşak karınları da kur 5 lira faiz ve enflasyon 20 civarları gibi duruyor. Şimdi bıyık sakal durumu var. 2001 IMF, 2008 FED ile kurtulduk. 94 te kendi kendimize kurtulduk. Kurtuldukta işte o vakit parasal genişleme seçildi dövizin önü açıldı ki 94 ten sonra dövizin nasıl bir yükseliş sergilediği malum. Ama o vakit ne dış borcumuz bu kadardı ne de dış finansmana böyle bağımlıydık. İhracatımızda bile ithal girdi oranı yüzde 65-70 lerde. Oysaki 2000 yılında yüzde 30 var yok.
Şimdi mühim olan ülkeyi yönetenler ne yapacak.
1 Bu faiz oranlarıyla ekonomi dönmüyor. Yaprak kıpırdamıyor. Hanehalkının tüketmesi bir yana üretici borç yenilerken, yeni yatırım yaparken çok büyük bir faiz yükü altına giriyor. Zaten mevcut borcu ödemekte zorlanıyor ki bırakın yeni yatırımı. Bankaların birinci ve ikinci derece riskli kredileri 300 milyar liraya dayandığı konuşuluyor. Sözün özü bu faiz oranlarıyla olmaz. Bu gemi yürümez.
2 Dediğiniz gibi fakirleşme. Hanehalkının alım gücü kaybı son iki yılda inanılmaz azaldı.Üzerine hanehalkı borçluluğu. 2000 yılında hanehalkı gelirinin yüzde 4.5 i borçluyken bu oran 2017 de yüzde 50 üzerinde. Bu yıl sonu itibariyle 60 a dayanacaktır. Ana pazar, ana tüketici 85 milyon kişidir. Bunların alım gücünün olmadığı yerde ekonominin düze çıkması, gelişmesi konuşulamaz
3 Dediğim gibi IMF olur, ya da şansımız yaver gider FED 180 derece politika değişikliğine gider.
Yoksa görüntü bu şekilde. IIF diyorki en önemli kurumdur bu konuda.
Grafik çok şey anlatıyor aslında. Kur 7.20 de dese yabancı yatırımcı gelmedi. Bu yıl 22.5 milyar dolar olan beklenti bile karşılanmayacak ki ilk 9 ay 15 milyar dolar civarıydı. İçinde kurun en yüksek olduğu Ağustos ve Eylül ayları da var.
Önümüzdeki yıl sadece 5 milyar dolar bekleniyor.
Durum benim penceremden bu. Kur faiz enflasyon sarmalının içindeyiz. Bir taraf feda edilecek bir süre. Ama sorun kabul edilmeden işi seçimlere de kadar bir şekilde götürme politikası çok tehlikeli. Eğer böyle devam ederlerse ülkeyi yönetenler sarmalda çark tekrar dönecek. Bu kez elimizde daha yüksek kur faiz ve enflasyon olacak.
Yer İmleri