Ekonomi teorisinin temel kuramlarından biri;"Ekonomideki imkânsız üçleme ya da üçlü açmaz (impossible trinity ya da trilemma) hipotezine göre; sermaye hareketleri serbestken,döviz kurları ya faizlerden en fazla birini kontrol edebilirsin,ikisini birlikte kontrol edemezsin".
Son dönemde getirilen 200'ün üzerinde tebliğ,yönetmelik ve regülasyon değişiklikleri artık "tam sermaye kontrolu"na çok yakın olduğumuzu ve serbest piyasa ekonomisi defterini kapatmamızın yakın olduğunu gösteriyor.Bu son talimat da bu yönde atılmış yeni bir adım.
Yıllık 110.2 milyar dolar dış ticaret açığı+yıllık 186.3 milyar dolar kısa vadeli dış borç ödemesi,yıllık kabaca 300 milyar dolar dış finansman ihtiyacı ortaya çıkarıyor.Merkez bankasının net döviz rezervi ise 29 Aralık tarihi itibariyle swaplar hariç net (-)54.6 milyar dolar.Dış finansman ihtiyacımızın kabaca 60 milyar doları turizm+diğer hizmet gelirlerinden finanse edilse,40 milyar dolar da net hata/noksan ile finanse edilse, geriye yine 200 milyar dolar gibi devasa açık kalıyor.
https://ycharts.com/indicators/sofr
Küresel ölçekte faizler artıyor,ve bu yıl daha da yükselmesi bekleniyor.Libor'un yerine geçen SOFR'da 1 yıllık borçlanma maliyeti %4.30,ülke kredi notumuz yatırım yapılabilir seviyenin 6 kademe kadar altına düştüğü için risk puanımız çok yüksek,bunu eklediğimizde dolar cinsi borçlanma maliyetimiz %10'un üzerine yükseliyor.
Mevcut konjonktörde ekonomi politikalarının sürdürülebilirliği mümkün değil,ancak seçime kadar zar zor idare edilebilir.Eğer mevcut iktidar seçimleri kazanır ise ve faiz ile döviz kurlarını serbest piyasanın değil, kendisinin belirlemeye devam etmeye niyetliyse ,yapabileceği tek şey,yeni hükümetin ilk toplantısında tam sermaye kontrolüne geçmek,sermaye hareketlerinin serbestliğine son vermek ve serbest piyasa ekonomisinden çıkmak olur.Ya da mevcut ekonomi politikalarını tamamen terkedip faizleri ve döviz kurlarının belirlemesini serbest piyasaya bırakması gerekecek ve serbest piyasa ekonomisinde kalmaya devam edecek ama bu ihtimal bence daha düşük bir ihtimal.
Yer İmleri