Yİ-ÜFE değerlemesine göre son 2 yılda işyeri kiraları da %30 düşük kalmış durumda. 2020 yılına kadar işyeri kiraları sözleşme serbestisi çerçevesinde belirlenirdi. Yani kira artışlarını üfe, tefe, tefe+5puan, üfe+tefe/2 gibi şartlara bağlayabilirdiniz.
2020 temmuz ayında bu kaldırıldı.
İşyeri satış fiyatı getirdiği kira bedeline göre belirlendiğinden kişiler bu yerleri satmak istediklerinde düşük fiyat teklifleri alıyorlar, ciddi bir servet kaybına uğradığını farketmeyen işyeri mülk sahipleri ise çoğunlukta.
İşyerlerinin olduğu AVM'ler, semtler zamanla parlayıp sönebiliyor ve zaten cazibesini kaybeden yerlerde kiracı durmuyor. Kendine daha avantajlı yerleri tercih ediyor. Bir esnafın iş yapamadığı yerde başka esnaf ciro rekorları kırabiliyor. Gelen zamlar anında tüm ürünlere ve hizmetlere yansıtılır.
Dükkanlar için oldukça dinamik ve aktif bir gayrimenkul piyasası var ve bu sınırlamalar ticari gayrimenkul yatırımlarının da cazibesini kaybetmesine sebep oluyor.
AVM'lerde yatırım geri dönüş süresi var, bir AVM ilk açıldığında talep çok olur, zamanla müşteri de düşer ciro da. Bunu artırmak için yenilikler ister, bazıları büyük tadilat yaparken bazıları ek binalar yapar, insanları AVM'ye çekmek için etkinlikler, harcamalar yapar. AVM yatırımında kullanılan kredilerin geri ödenmesi vs. hespi bir hesap kitap içinde yapılır. Buraya müdahale ederseniz iflas ederler.
Ankara Kızılay'da bundan 30 yıl önce göbekte bir dükkan devir alabilmeniz için 30-40 tane sıfır araç parası vermek zorundaydınız. Şimdi böyle bir şey kalmadı. Cirolar düştü, kiralar senelerce yerinde saydı vs.
Ticari piyasa kendini zaten ayarlar. Sözleşme serbestisinin kaldırılması yanlış bir uygulama.
Konutta kira artış sınırlamaları, fırsatçı, oyuncu, kurnaz vs. sıfatlarla ev sahiplerini aşağılık birileri gibi göstererek insanların aklıyla oynanmaya çalışılması, orantısız kiracı hakları kira fiyatlarını yükselten etkiler arasında yer alıyor.
Kiralık sayısında çoğalma olsa da insanlar ucuza ev kiraya vermeye yanaşmıyor. Mülk sahibi deyim yerindeyse "uyandı".
Komik olan ise, daha boş ev vergisi gelmemişken, boş ev vergisinden kaçmak için eşyalı veya kısa süreli kiralama haberi yapan gazete aslında böyle bir durumda yapılacaklara yol göstermiş de oluyor.
Sonuç olarak gayrimenkul yatırımı itibarsızlaştırılmaya çalışılarak aslında üretimi baltalamış olduklarının farkında değil bu haberleri yapan ve kanunları koyan kişiler.
Kiralarda yüksek fiyatlara devam.
Yukarıda yazdıklarım yatırım tavsiyesi değildir.
Yer İmleri