Enflasyon muhasebesi uygulamasından ötürü şirketlerin Aktif ve Pasiflerindeki parasal olmayan kalemleri enflasyon düzeltmesine uğrayacağı için oluşacak değerleme farkları bilançoda Öz Kaynaklara yansıtılıyor olacak ve bu durumda da aşağı yukarı tüm şirketlerde oluşan dönemlik net kâr kısmı haricinde Öz Kaynaklarda bir büyüme söz konusu olacak. Dönemlik Kâr ya da Zararın eklenmesiyle de Öz Kaynaklar son halini almış olacak. Son haliyle, her türlü düzeltmeye rağmen, % 100 gerçekliği yansıtmayacak olsa bile, en azından gerçeğe yakınsamış Öz Kaynaklar değeri oluştuğunu söyleyebileceğiz. Bu durumda biraz daha gönül rahatlığıyla Öz Kaynakları Net Varlık Değeri (Net Aktif Değer) olarak kullanabileceğiz. Eğer Öz Kaynakları Net Varlık Değeri (Net Aktif Değer) olarak kullanabileceksek, sağlıklı bir şekilde de Varlık Bazlı Şirket Değerlemesine imkan bulmuş olacağız.
Tabii ki burada,
-Eğer şirket Defter Değerinin yani Öz Kaynaklar değerinin altında işlem görüyorsa (yani PD/DD değeri 1'in altında ise) ucuz fiyatlanıyor,
-Eğer şirket Defter Değerinin yani Öz Kaynaklar değerinin üstünde işlem görüyorsa (yani PD/DD değeri 1'in üstünde ise) pahalı fiyatlanıyor,
gibi kolaycı ve basite indirgeyici bir sonuca ulaşmayacağız.
Çünkü şirketlerin Net Varlık Değerinin altında ya da üstünde fiyatlanıyor olmasının birçok sebepleri var. Şirketlerin ideal PD/DD oranını 1 kabul etsek bile sonuçta forward kazançlarının mevcut oranları aşağı çekeceği gibi bir varsayımla 1 değerinin üzerinde fiyatlanıyor olmasını anlamsız bulmamamız gerekiyor. Ayrıca temettü veren şirketlerin verdikleri temettü miktarlarınca Öz Kaynaklarının azaldığını ve buna paralel olarak da PD/DD değerlerinin arttığını da unutmamamız gerekiyor.
Peki buradan nasıl bir yol haritası çıkarılabilir? Şöyle bir mantık kurgusu oluşturdum nacizane;
Şirketlerin Öz Kaynaklar büyüme oranlarını dikkate alarak aynı bileşik büyüme oranı yakalanırsa mevcut PD/DD oranları ne kadar sürede 1 değerine (yani varsaydığımız ideal değere ulaşmış olur)? Çıkış noktamız bu. Daha önce basit büyüme mantığı kullanarak hesaplama yapıyor ve PD/DD oranını Öz Kaynak Kârlılığına bölüyordum. İdeal şartlarda ve net kârlar harici Öz Kaynakları artıran ya da azaltan sebepler yoksa (yeniden değerleme artış/azalışları, bedelli sermaye artırımları, temettü verilmesi gibi sebeplerden bahsediyorum) F/K'ya yakınsayan bir sonuç doğuruyordu, formül yapısı gereği. Ancak ortada bileşik büyüme diye bir realite var. Aslında F/K'nın hesaplanma mantığında da basit büyüme kavramı varsayımı ile hesaplamalar yapılıyor. Aynı miktarda yıllık kâr elde edilirse kaç yılda piyasa değerini satın almış oluruz şeklinde. Halbuki biz büyüme rakamlarını sabit bile tutsak sonuçta bileşik büyüme gerçekleşeceği için basit hesaplamaların hep bir tarafı eksik kalıyordu. Buna çözüm bulmak adına Bileşik Büyüme Formulünden yararlanarak bir formül geliştirdim.
Bileşik Büyüme formülü ne idi?
(forumda üssel değer yazılamadığı için word'a yazıp resim olarak kopyaladım)
Burada 'T'değeri yıl sayısı için kullanılıyor. Şimdi bu formülden yararlanarak
T değerinin formulü şu şekilde oluşur:
(bunu da word'de yazıp resim olarak kopyaladım.)
Bu formülde
Son Değer = Piyasa Değeri
İlk Değer= Defter Değeri
olarak alıyoruz ve aslında diyoruz ki verilen rakam kadar yıllık bileşik büyüme elde edildiğini varsayarsak kaç senede (T) Öz Kaynaklar Piyasa Değeri seviyesine ulaşır (PD/DD=1 olur)?
Bu formulü her şirkete uyguladığınızda düşük değerli olan şirketler daha az zamanda Öz Kaynaklarını Piyasa Değerine ulaştıracak demektir, yüksek olanlar ise daha uzun sürede.
Bu formülasyon ile hem Varlık hem de Kârlılık/Büyüme faktörlerini kullanarak ortaklaşa bir değer oluşturmuş oluyoruz.
Bu formülü excel'de çok rahat formülize edebilirsiniz. Size lazım olan PD/DD değeri ve Öz Kaynak Büyümesi değeri. Sonrası formül kurulumu ve her şirkete uygulanması.
Not 1: Bu formül geçenki bahsettiğim bahsettiğim formül değil. O ayrı bir kurgu. Orada PD/DD ve F/K'nın belli bir ağırlık katsayısı kullanılarak ortalama değerleme rasyosu oluşturulması gibi bir mantık var. Onu da başka bir yazıda yazayım.
Not 2: Yukarıda bahsettiğim formulün şöyle yanıltıcı bir etkisi söz konusu olabilir:
Mesela bir şirketin PD/DD değeri aslında çok büyük değilse hatta 1'e yakınsa, eğer Öz Kaynak Büyümesi çok çok küçükse bu formülde değer çok yüksek çıkabilir ki bu da normaldir. Aynen PD/DD küçük olup da çok az kâr eden şirketlerin F/K'larının çok yüksek çıkması gibi bir durum. Peki böyle durumlarda bunun sağlamasını nasıl yapmalıyız bu şirket ucuz mu pahalı mı diye?
Orada da geçenki bahsettiğim belli bir ağırlık katsayısı ile PD/DD ve F/K'nın ortalamasını alarak çözüme ulaşabilirsiniz. yani sonrasında yazacağım yazının mantığı ile bu yazının mantığını beraber kullanırsanız şirketleri gerçek anlamda görece ucuzdan görece pahalı olana doğru sıralama şansınız olacaktır.
Umarım bu yazılar bazılarımız için kullanışlı ve faydalı oluyordur. Yoksa bu formülleri buraya yazmanın pek de bir anlamı yok.
Hayırlı İftarlar.
Yer İmleri