Originally Posted by
Cautionary
Madem orta geldi, topu göğsümde yumuşatıp, voleyi çakayım. Sektörün içinde yıllarca bulunmuş ve stratejik planlama yapmış birisi olarak, sektöre ve detaylara hakimim. Bu nedenle diğer sektörlere göre daha net ve kendinden emin konuşabilirim.
i-) Önce ttkom a bakalım. Bundan 6 yıl kadar önce ttkom konusunda üst yönetime bir sunum yapmıştım. Finansal olarak döviz açık pozisyonunun büyük bir risk olduğunu, temettü ödemelerinin şirketin finansallarını bozduğunu belirtmiştim özetle. 2018 de yaşanan kur krizi bu görüşümü doğrulamıştı. Köprünün altından çok sular aktı. 6 yıl önce kesinlikle uzun vade yatırım önermezdim. Ancak mevcut durumda kur riskleri kontrol altına alınmaya çalışılıyor, bankaların aktif bir şekilde yönetimde olması finansal olarak doğru adımlar atılmasına olanak sağlıyor. 6 yıl önce kesinlikle alım önermezsen, şu anda nötr görüşteyim. Zira sektör ciddi capex yatırımları gerektiren, inovasyonun ön planda olduğu, uzun vadeli düşünülmesi gereken bir sektör. Ttkom un mevcut yapısıyla bu yatırımları yapmadı zor. Zaten bankalar elindeki hisseleri ilk fursatta devretmeye çalışacaklardır. Mevcut durumda Türkiyeâ��ye bu çapta bir yatırım gelmesi zor. Ayrıca Vodafone da uygun bir ortam oluştuğunda tr den çıkmak isteyecektir. Tcell in ana ortağı Sonera bile şartlar uygun olsa çıkmak isteyebilir. Yani, sektörde hemen her oyuncunun çıkmak isteyeceği bir ortam var. Bu şartlarda, yüksek fiyatlama zor, değeri normalin biraz üzerine çıksa fırsatı değerlendirmek isteyen çok oyuncu olacak.
Neden tüm sektörde bu kadar çıkmak isteyen oyuncu var? Aslında bu sorunun cevabını yerelde değil, dünya genelinde aramak lazım. Nasıl bankacılık sektörü tüm dünyada düşüşte, Telekom sektörü de aynı durumda. Yani klasik bankacılık nasıl ölüyorsa, klasik ses ve data taşıyıcılığı yapan Telekom operatörleri de aynı pozisyonda. Eurostoxx bankacılık endeksi, global Telekom operatörleri ve tr deki operatörlerin son 20 yıldaki piyasa değeri trendlerine bakılacak olursa, bahsettiğin trendin piyasada fiyatlanmış halini göreceksiniz.
Neden böyle? 2000 lerdeki internet devrimi, zamanla oyunu tümden değiştirdi. Klasik ses ve data taşıyıcılığı yapan operatörler işin hamallığını yaparken, katma değer yaratan, işin kaymağını yiyen app based şirketler çıktı ortaya. Bugün dünyanın en büyük piyasa değerine sahip meşhur firmaları hep benzer kapsamda düşünülebilir. Facebook( whatsapp, instagram), Twitter, netflix, Apple, Amazon, Google (youtube), yani namı diğer FAANGT.
Bu genel çerçeveyi şunun İçin çizdim. Son gelişmeler Telekom firmalarının önemini daha da arttırdı, evet. Gelecekte daha da hayati öneme sahip olacaklar, doğru. Ama işin kaymağını şimdiye kadar olduğu gibi, bundan sonra da FAANGT yemeye devam edecek gibi. Önceleri klasik Telekom operatörleri bu şirketleri görmezden geldi( ignore aşaması), sonra görmezden gelinmeyecek kadar büyüdüklerinde savaşmaya çalıştılar(yenildiler)..son 10 yılda da sevişmeye çalışıyorlar, ama makası hep karşı taraf alıyor. Sonuçta Telekom operatörleri de benzer uygulamalar çıkarıp geleceğe hazırlanmaya çalışıyor...yapabildikleri ölçüde mücadele etmeye çalışıyorlar.
Sektörde bir diğer önemli ve global sorun daha var. Telekom sektörü kamunun ağır vergi yükü ve regülasyonları altında oyunu oynamaya çalışıyor. Zaten bu yüzden pek çok ülkede kamu önemli oyuncu ve ana hissedar. Bu başlı başına büyük sorun. Çünkü kamu bir işin önemli bir hissedarı ve kural koyucusu ise, orada verimsizlik ve hantal yapı kaçınılmaz oluyor. Telekom firmaları aşırı regülasyon ve vergi yükü altında inlerken, büyük ama hızlı balıklar (FAANGT) arayı her manada açmaya devam ediyor.
Eğer bu analizi hala okuyor ve tcell hakkında söyleyeceklerimi hala merak ediyorsanız ( ki artık sektöre olan inancınız darbe almış olabilir), talebinizi belirtin, tcell e özel bir analizi ayrıca yapayım.
Yer İmleri