Önceki yazılarımda da görülebileceği gibi salgın daha ilk çıktığında 4 şey söylemiştim:
-Salgının öldürme oranları yüksek değil ama son derece bulaşıcı,kuluçka süresi 14 gün,çok uzun olduğu için hastalık tespit edilinceye kadar ,virüsü kapmış olan kişi çok sayıda kişiye bulaştırmış oluyor.
-Bugünün dünyasında hiç bir ülkenin salgından muaf kalması pek mantıklı değil.
-Coronavirüs salgını talepte de bir düşüşe yol açıyor ama esas olarak temelde fabrikaları kapanmaya ve işçileri evde kalmaya zorlayan bir arz şoku yaratacak.
-Salgını çok ciddiye alın.
Şimdi gelinen noktada talep bacağında da düşüş olacaksa da tedarik zincirlerinin zarar görmesi,hastalananların iş yerlerine gidememesi nedeniyle işyerlerinin hem ara malı tedarik edememesi hem de yeterli işgücü olmaması hem mamul hem de yarı mamul üretiminde düşüş olması nedeniyle bir arz şoku yaratacağı artık piyasalarda da yaygın olarak kabul görmeye başladı.Aşağıdaki linkte'de bu konu işlenmiş:
https://www.dunya.com/dunya/kuresel-...-haberi-464444
Böyle bir ortamda Fed'in faiz indirmesinin bir işe yaramayacağını sadece gerekli zamanda cephanesiz kalacağını daha önce yazmıştım,ama Fed 0.50 puan indirim yaptı.Cephaneyi boşa harcayacak olsa da Haftaya Çarşamba Fed bir 0.50 puan daha indirecek muhtemelen.
Böyle arz şoklarının olduğu durumlarda görev merkez bankalarına değil hükümetlere düşüyor.Salgın nedeniyle işe gidemeyecek ve maaş alamayacak kişiler için,üretim yapamadığı için ciro ve nakit üretemeyen ve borçlarının ödeyemeyecek şirketler için hükümetler tarafından mali destekler sağlanması lazım.Bu konuda Fed dün kendi üzerine düşeni yaptı ve:
https://www.federalreserve.gov/newse...g20200309a.htm
Fed düzenleyici kurullardan ve bankalardan coronavirüs salgınından etkilenen sirketlere kolaylık göstermesini ,finansal ihtiyaçlarını karşılamasını talep etti..
Fed ,denetleyici kurulların bankaların bu kapsamdaki faaliyetlerini "eleştiri konusu" yapmaması ,anlayış göstermesi gerektiğini ifade etti.
Şimdi esas olarak hükümet ve alınacak kararları yasalaştırmak için yasama organlarının devreye girmesi gerekir,merkez bankalarının arka planda olması gerekir.Arz şokunun olduğu bir dönemde, piyasalarda aşırı likidite varken, arz eksikliği kıtlık yoluyla fiyatları fırlatır hiperenflasyon yaratır,sonucu da zehirli bir kokteyl stagflasyon yani durgunluk içinde enflasyon,global ekonomide yaklaşan ve büyüyen risk.Bu nedenle majör merkez bankalarının gevşek para politikalarını ,piyasaları aşırı likiditeye boğmasını büyük risk görüyorum.Bu,salgın geride kaldıktan sonra bir de ekonomilerin enflasyon sorunuyla boğuşmalarını gerektirecek.
Fed'in bu dönemde yapması gereken ,arz eksikliği nedeniyle borç ana para ve faizini bankalara ödeyemeyen şirketler olacağı için,bu dönemde bankalarla yakın iletişim halinde olmalı,salgın geride kalıp arz normal temposuna geri dönene kadar regülasyonları gevşetmek,bankalarda kredi geri dönüşlerinin azalması nedeniyle nakit açığı olursa da,bankalara kısa vadeli borç vererek sistematik hale gelebilecek bir riskin önünü kesmekle sınırlı olmalı,ama esas görev hükümetlere ve yasama organlarına düşüyor.
Dünyanın en güvenli,en derin ve en likit piyasası olduğu için para "güvenli liman olarak" ABD Hazine tahvillerine akıyor,ama patlayacak bir enflasyon da özellikle uzun vadeli tahvillerde servetlerin buharlaşması demek.Ben fon yöneticisi olsam asla 1 yıl vadenin üzerinde bir tahvil almazdım.Enflasyon riski ufukta gözüktüğü zaman büyük piyasa oyuncuları hızla pozisyon değiştirebilecek mi,bu soru işareti.Böyle bir durumda altın iyi prim yapar gibi gözüküyor ama derinliği sınırlı,trilyonlarca dolarlık talebi karşılayabilecek bir piyasa değil,ABD'de parayı bankada 1 gün-3 ay vadede tutup nakit pozisyonunda kalmak ve fırsatları kollamak en iyi seçenek gibi gözüküyor.Nakit pozisyonunda iken ABD borsalarında fiyatlar 2008 yılındaki kriz fiyatlarına gelirse (dow 8000 civarında endeks) %21 civarında enflasyon+reel gsyih büyüme oranını ilave ettikten sonra (%44),yani Dow 14000 seviyelerine yaklaşırsa ,uzun vadeli bir yatırım fırsatı olabilir.Paranın bir bölümüyle de enflasyon ortaya çıktıktan sonra yükselen faizlerle 1 yıl vadeli hazine tahvili almak,geri kalanını da bankada nakit pozisyonda tutmak benim bakış açımdan ABD'li, piyasa yapıcı büyük oyuncular için iyi bir strateji olabilir.
Yer İmleri