Şu kadarını söyleyeyim ki işin hazin tarafı gerçekten 90'lı yılları özlüyoruz arkadaş!
Herşeyden önce hükümete güven vardı. Kimse enflasyon oranlarıyla oynandığını , tüik'in ikide bir yöntem değiştirip vatandaşı düzme peşinde olduğunu aklından dahi geçirmezdi.
Devlette memur akrabalarım vardı. Hiper enflasyonist bir ortam vardı ancak hükümet memurunu ezdirmezdi, açın bakın memur maaş zamlarına %80-%90 lara varan yıllık zamlar var o yıllarda. Mutlak suretle memur enflasyonun üstünde zam alırdı.
Buna mukabil yaşam standardı düşmezdi, rahat geçinir harcamasından kısmak zorunda kalmazdı. Bu da piyasayı canlı tutardı. Özel sektörde de zamlar tatminkardı kimse %10 zam al işine gelirse demezdi. Çünkü herkes biliyordu ki yüksek enflasyon vardı ancak gelirlerde ona göre yükselerek artıyordu. Çalışana saygı vardı.
Benim büyük abim sıradan bir mimarlık ofisinde çizim yapan yeni mezun bi gençti o yıllarda. Hiç unutmuyorum ay başı aldığı maaştan eve yardım eder, kalanıda hoyratça kordonda kızlarla yer içer gezerdi.
Ona rağmen ay sonu param arttı hayret yahu diye espri yapardı birde. Birde keyfine düşkün adamdı çoğu yere taksiye atlar giderdi. Siagarasını en iyi marka içerdi keyfinden kalmazdı. Hadi şimdi aynı şartlarda yaşasın bakalım yeni mezun bir genç ay sonu evin yolunu bulabiliyor mu ne dersiniz ?
Faizlerde muazzam güzel getiriyordu, zengin akrabalarımız parasını katlardı her daim. kimse şimdiki gibi param eridi yandım anam diyerek çiçekten çiçeğe bal arısı gibi zıplamak zorunda kalmazdı. üzülmezdi. çünkü kallavi reel faizler alırdı parasına.
Peki ya şimdiyi özetlersek ?
Güven SIFIR. Devlet sürekli hesaplama yöntemleriyle oynayıp enflasyonu düşük göstermek suretiyle memur maaşlarını eritti. Asgari ücrete son 3 yılda %50 civarı zam gelirken memur ne aldı ? Özel sektör ne aldı ? Asgari ücretliyi ezdirmemek harika bir şey peki diğer insanlar ? Onlar ne zaman aklına gelecek acaba birilerinin ? Aynı şekilde özel sektörde devleti takip edip %7-%8 gibi komik yıllık zamlarla geçiştirdi çalışanları. insanlar perperişan çünkü 3 yıl önce maaşıyla yaşadığı refah seviyesinden kat be kat uzak.
Zam oranları gibi faiz oranlarıda dampingli uygulandı kasti olarak TL ye güvenen insanın ümüğüne çöküldü. bilinçli olarak çarpıtılan oranlarla gerçekçi olmayan hayali rakamlar dayatıldı. Türkiye tarihinde ilk kez eksi reel getiriyle tanıştı tasarruf sahibi.
Daha yazılacak çok şey verilecek çok örnek var lakin, kısaca şunu diyorum ki: o zamanlar çocuktuk gençtik müthiş hayallerimiz vardı. Ama aradan geçen koskoca 30 senede Türkiye'yi hala bu halde görmek çok ağırıma gidiyor. 90'lı yıllarda 2000'li yılları hayal eder özenirdik. Şimdi ise o yılları özler olduk.
Originally Posted by Crashontheway
Şu kadarını söyleyeyim ki işin hazin tarafı gerçekten 90'lı yılları özlüyoruz arkadaş!
Yer İmleri