selam,

1. FED, piyasadaki devlet tahvilleri (Treasuries) ve emlağa dayalı VDMK'ları (MBS) alıyor. Bunların sahipleri herkes, bankalar-şirketler-bireyler-fonlar. Aldığı anda piyasaya taze (öncesinde var olmayan) dolar veriyor. Bu verdiği dolarlar eninde sonunda bankalarda mevduatlaşıyor ve yine FED'in bilançosuna dönüyor. Bu banka mevduatlarına "serbest rezerv" deniyor. Dolar likiditesi diyebilirsiniz.

2. Likidite genel bir kavram. Rezerv özel isim. Bankalardan çıkamaması derken kastettiğinizi anlamadım. Kaydi her para bankacılık sistemi içinde bir yerlerdedir. Ancak banknota dönüşürse, veya FED ile direkt linki olan banka dışı finansal kurumlara geçerse o zaman rezerv düşebilir; başka yollarla FED pasifinde gözükür. Bunlardan ilki GSE, yani emlak piyasasının dev kamu-özel işbirliği kurumları. Biraz bizim TOKİ gibi ama inşaat yapmaktan ziyade tahvil alanı... bunlar FED'de mevduat tutabiliyor. Bir de para piyasası fonları var. Mevduatlar cazip değilse, müşteriler fonlara kayabiliyor. Bunlar da FED ile ters repo yapabiliyor.

3. Bu FED'in tercihi. Ters repo aslında bir nevi ters-QE demek. Ama parası olanla olmayan bir değil. Likidite piyasaya iyice yayılsın, kimse zora düşmesin... varsın eninde sonunda bana ters-repo ile geri dönsün dert değil... diyor. sıkıntı çıkarabilecek ufak boruları yağlama amacında. Rezervin uzun vadesi yok. QE yapıldıgı sürece artıyor. QE bitse yatayda kalır.

Burada kilit nokta şu: bankaların Basel3 ile beraber birkaç tane bilanço rasyo kısıtı var. Fazla mevduat almaları da, fazla rezerv tutmaları da diğer karlı işlere yarayacak çekirdek sermaye hakkını emiyor. Bu nedenle bir nevi "likidite emme" tavanları var. Fazla likidite karlılıklarına zarar veriyor. O nedenle de mevduatların bazılarını fonlara kovdular. Fazla para alan fonlar da ters repoyu şişirdi. Bunlar anomali değil; FED'in planlarının sonucu.

4. Tek tek aktörleri seçemezsiniz. 4 büyük banka en önemlileri. Konunun özünü yukarıda verdim: bankalar - fonlar ve GSE var...

5. Sıfırdı, yeni 5 baz puan yaptılar. 1 trilyona gidecek olma sebebi de bu. GSE'ler sıfır faizle vadesiz yaparken buraya tahminen 250 milyar aktardılar.

6. Faiz artırımları kendi başına olacak iş değil. QE yavaşlayacak önce. Belki bilanço bile ufalacak. Ters repo bir nevi faiz koridorunun tabanı... yükselirse onun üstündeki repo ve civarındaki bono faizleri de yükselir. Bu da olması gereken zaten. "Para yaratma" ile ilgili kısımlarda sorularınızı tam anlayamadım. Faiz ile likidite bağlantılı şeyler ama biri diğerini yaratmıyor. Fiyat ve hacim; aralarında 75-90 derece olan kavramlar.