Tekrar merhaba,
Öncelikle öyle bir üstatlığım falan yok yanlış anlama olmasın, gündüz başka işi olan sıradan bir insanım, ara ara amatörce borsaya meraklanıyorum, biraz kıdemliyim sadece. 2009'da viop'ta çok para batırınca eşimle aram bozuldu, altı yıl herşeyi bıraktım kalan paramız sabit getiride durdu. 2015'ten beri toplam birikimimizin küçük bir bölümüyle borsada eğlencesine takılıyorum (viop yasak, fazla para yatırmak yasak, ancak böyle izin alabildim), aylık kazandıklarımı çekiyorum ve ailemi dışarıda yemeğe götürüyorum, küçük hediyeler ve çocuklarıma oyuncaklar alıyorum vb.
Sorduğunuz soruların cevabı yok, piyasa kaotiktir önceden tahmin edilemez, hiç belirtisiz ani bir olayla çöküş olabilir, ya da çöküşe neden olmayacak basit bir olay bile birikmiş basıncı tetikleyebilir. Çıkış için de aynı durum geçerli. Bu arada borsanın uzmanı, çöküşleri-çıkışları önceden bilen diye birileri yok ne yazık ki, bunlara inanmayın, kimseye güvenmeyin, belki birileri bazen tuttururlar ama uzun vadede yazı-tura atsanız çok farklı çıkmaz. Siz söyleyin geçen aralıkta endeks 80 binlerdeyken kim bu borsa soluksuz 110 bine gider dedi? Var mı bilen? Ben göremedim. Yine de ben size sorularınıza en doğru cevabı alabileceğiniz bir yazıyı önereyim, hala okumadıysanız okuyun:
https://www.bilgeyatirimci.com/2017/...arihsel-bakis/
Uzman olarak birine güvenmek, yazılarını takip etmek isterseniz Yaşar Erdinç'i öneririm, kimse geleceği bilemez ama en mantıklı yorumculardandır. Geçen ay yaptığı tahmine göre borsada yükselişin %75 olasılıkla bittiğini öne sürmüştü.
Benden genel bir öneri isterseniz şiddetli krizler sonucu diplerde sürünen fiyatlar önemli alım fırsatıdır, haberlere kulak tıkayıp psikolojik direncinizi aşmanız lazım, eliniz almaya gitmez çünkü. Siz aldıktan sonra da büyük olasılıkla daha da düşer onu da kabullenmeniz lazım. Diğer genel önerilere katılırım, büyük ve güvenilir şirketlerin hisselerini mümkün olduğu kadar ucuzdan toplayıp uzun vadeli bekleyin.
Kısa vadeli alım satım çoğu kişi için hüsranla biter, ben yapıyorum ama genele önermem. Ben uzun vadeli kullanmıyorum borsayı, ticaret olarak görüyorum bu işi, hisseleri ucuza alıp üstüne karımı koyup pahalıya satıyorum yani. Yalnız burada yazılanları okuyunca aklıma yattı, çocuklar için ayrı bir hesapta iyi kağıtlardan ufak ufak biriktirmeyi düşünüyorum, alıma başlamak için fiyatların biraz gerilemesini bekleyeceğim.
Merak edenler olursa biraz açayım işlem tarzımı ama dediğim gibi ne yaptığınızı bilmiyorsanız öyle hislerinizle tahminle falan kısa vadeli al-sat işlerine girmeyin eritirsiniz paranızı. İstatistiklerle oluşturduğum bir sistemi kullanarak al-sat yapıyorum, hangi hisse ne kadar düşer, ne kadar çıkar, düşüş ne kadar sürer, çıkış ne kadar sürer, ne kadar düşerse ne kadar çıkar, ne kadar çıkarsa ne kadar düşer bunların geçmiş verilerde istatistik analizini yapıp olasılık dağılımlarını (histogram) çıkarıyorum, kazançlı gördüğüm fırsatları değerlendiriyorum. Elimde yeterli veri yoksa pas geçerim. Hisse almadan önce alım satım tablolarımı oluştururum ve uyarım. İşlem sayım çok, kar marjım düşüktür (%1-3 arası, ing. scalping deniyor). Örneğin ağustosta 24 al-sat yaptım, bunlarda minimum -0.2, maksimum 4.8, ortalama %2.2 kar ettim, oranın düşüklüğü sorun değil, sık işlemde bileşik kar olayı toplam karı epeyce artırıyor. Trend tahmini yapmam, fiyat çıkarsa da inerse de yapacak işim vardır. Olası bir krize karşı epeyce önlemim var, bunlardan ilki maliyet düşürmek, diğeri ilki yetmezse hisselerin belirli bir yüzdesi kadar varantta ters pozisyon açarak kendimi sigortalamak, bunun sonucu olarak karım da eriyor ama olası bir göçüşte güvende kalıyorum. Örneğin bu aylarda borsa zirvede olduğundan varantlarda yüzde elli ters pozisyon açıyorum, karlar yarı yarıya gidiyor ama olası bir çöküşte de epeyce koruyacak beni, örneğin borsa %30 göçerse bana etkisi %15 olacak onu da kolaylıkla kurtarırım. Stoploss da listemde son çare olarak var ama çok mecbur kalmadıkça kullanmam, pek bir faydasını görmedim. Genelde büyük banka hisselerinde işlem yapıyorum.
