Konu güzel yerlere gelmiş.Erkeklerin beceremeyip kadınların becerebildiği davranışlara gıpta etmemek mümkün değil.Bir erkek alışverişe çıktığında pantolon ihtiyacı varsa,çarşıda tarayıcılarını açar ve gidip "o" pantolonu alır.Bir kadın ise pantalonun yanına,ona uygun ayakkabı,ayakkabıya uygun çanta derken alışveriş sepetini çeşitli ürünlerle doldurur.Yani sepet yapmak kadınlar için kolay,erkekler için zordur.Yatırımda sepet yapmayan erkek ya batar,ya kazanır.Kazanırsa tekrar sepet yapmaz ve yine ya batar ya çıkar.Bu iş batana kadar böyle devam eder.
Kuantum mekaniğine gelirsek...Kuantumda atom çekirdeği etrafında dönen elektronun nerede olduğunun tam olarak bilinememesi,belirsizlik prensibi vardır.Elektron belli bir yörüngede dönerken biz ona baktığımızda bir anda başka bir yere gider.Gözümüzü ona çevirmemiz bu etkiyi yapar diyebiliriz.Çünkü görme işlevi,ışığın bir cisme çarpıp yansıyarak gözümüze gelmesi ile çalışıyor.Elektronu görmemiz için elektrona çarpan ışık,yani foton,elektrona çarptığı anda onun yerini değiştiriyor,fotonun enerjisini üzerine alıp başka bir yerde dönmeye başlıyor.Oysa biz ona bakmasak başka bir yerde olacaktı.
Bir başka kuantum prensibi de dolanıklık ilkesi.Kısaca bir parçanın dolanık olduğu cismi onun ikizi olarak tanımlarsak,bu ikizler ne kadar uzakta olursa olsun aynı anda birbirlerine göre tepki gösteriyorlar.
Şimdi evren bu kurallara göre çalışıyorsa ekonomi neden çalışmasın? hiçkimse dolar veya biste bakmasa,hiçkimse kaç olduğunu bilmese dolar ve bist için her rakam mümkündür diyebiliriz.10 kişi veya 10 milyon kişi baktığı anda ise bambaşka rakamlar ortaya çıkacaktır.Geçen yıl atıyorum 1 milyon kişi yerine 10 kişi dolar almış olsa dolarda bambaşka fiyatlar görecektik,veya bugün 10 milyon kişi biste girsin bambaşka rakamlar olur.Kaç kişi girecek veya çıkacak biliyor muyuz? Bilmiyoruz ama diyelim gündemdeki olaylar,yönlendirmeler vs. ile bunu tahmin etmiş olalım,bu etkinin doları veya bisti yukarı mı yoksa aşağı mı iteceğini bilebiliyor muyuz? Biliriz diyen,büyük bir kitle dolara girdiğinde doların neden düştüğünü veya fırlayamadığını da açıklaması gerekir.Mal ithal eden,ürününün satış etiketini dolar 7.5 muş gibi yazıyor ama dolar 5.70.Sözün özü belirsizlik ilkesi nedeniyle kesin bir öngörü yapmak mümkün değildir.Kuantumda olasılık hesapları da çalışmaz,piyango ve lotoda çalışmadığı gibi.Belli zamanlarda bu olasılığa uygun hareket etmesi her zaman edecek anlamı da taşımaz.Yani teknik analiz de bir ihtimal tahmininden öte değildir.
Şimdi dolanıklık ilkesine gelirsek,bu ilke bize nispeten bazı avantajlar sağlıyor çünkü parçacığın ikizinin hareketine göre diğerinin hareketini bulabiliyoruz.Bizim en dolanık olduğumuz ülke malum ABD.Onun ne yapacağı bilinirse bizde de ne olacağını bilmek mümkün.Orada topu hopu 100 tane senatör var,bunların altmışaltısının beynini okusak işi çözeriz.
Tahminlerin kıymeti harbiyesi yoktur,o elektron buraya gelecek demenin de öyle.Kısmetinin ne olacağına takılmamak lazım,mühim olan eline gelen kısmetle ne yaptığın.Geçmişi görebilen ancak zaman boyutuna bağımlı,geleceği göremeyen minnak yaratıklarız.
Yer İmleri