ALINTI. ..DENÝZ 43.


Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankalarýn Türk Lirasý alým iþlemlerine yüzde 25 sýnýrlama getirdi.

BDDK'dan yapýlan açýklamada þu ifadelere yer verildi:

'Bilindiði üzere bankalarýn yurtdýþý yerleþiklerle yaptýklarý bir bacaðý Döviz diðer bacaðý TL olan para swaplarýndan, iþlemin baþlangýç tarihinde spotta yurtiçi bankalarýn TL verip döviz aldýklarý swap iþlemleri ile yine bu mahiyetteki swap benzeri (spot + vadeli döviz iþlemi) iþlemler toplamýnýn bankalarýn en son hesapladýklarý yasal özkaynaklarýnýn %25'ini geçemeyeceði, bu minvalde mevcut aþýmlar giderilinceye kadar yeni bir iþlem yapýlamayacaðý, bu mahiyetteki vadesi gelen iþlemlerin yenilenemeyeceði, söz konusu oranýn günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanacaðý daha önce kararlaþtýrýlmýþtý. Bu defa, yukarýda belirtilen sýnýrlama kapsamýna, bankalarýn vadede TL alým yönünde gerçekleþtirecekleri forward, opsiyon ve bu gibi swap dýþýndaki türev iþlemlerinin de dahil edilmesine karar verilmiþtir. Kamuoyuna saygý ile duyurulur.''
BDDK'yý anlýyorum.Ýyi niyetle türk lirasýný spekülatif ataklara karþý korumak için elinden geleni yapmaya çalýþýyor.Ama bu tedbirlerin de ters tepecek bazý sakýncalarý var:

-Tüm 'hedging' imkanlarý kapatýlmýþ oluyor; yabancý kurumsal yatýrýmcý kur riskini 'hedge' edemeyeceði ülkeye(yüksek enflasyonun ve yüksek cari açýðýn olduðu) bir daha gelir mi?.Bundan sonra gelecek yabancý yatýrýmcýlar ancak çok kýsa süreli 'vur kaç amaçlý' fonlar olabilir.

-Bankalar,yurt dýþýndan aldýklarý sendikasyon kredilerini swap enstrümanlarýný kullanarak ,kur riskine karþý 'hedge' sigorta ediyorlar ve reel sektörün aksine açýk pozisyon taþýmýyorlardý.Þimdi bu yolun kapatýlmasý bankalarýn sendikasyon kredilerini yenilemesini de riskli hale getirecek.Aðustos ayý dahil yýl sonuna kadar bankalarýn kabaca 22.5 milyar dolar borç ödemesi var,bu yolun kapatýlmasý bankalarý zorunlu net borç ödeyici durumuna iter ve yurt dýþýna net döviz çýkýþý nedeniyle kurlara yukarý yönde baský yapar.

-Bu tedbirin ne derece iþe yarayacaðý da þüpheli,evet bu yolla tl yaratýlmasýný önleyip geçici olarak döviz kurlarýndaki artýþý frenleyebiliyorsunuz ama diðer taraftan yabancý yatýrýmcýlarýn,merkez bankasýnýn Perþembe günü yayýnladýðý son verilere göre 17.078 milyar dolarlýk devlet iç borçlanma senetleri ve 29.363 milyar dolarlýk hisse senetleri toplam 46.441 milyar dolarlýk portföy yatýrýmlarý var,buradan yabancýlarýn istedikleri kadar tl kaynak yaratabilmesi mümkün.

-Diðer taraftan da yerel para ile ticaret yapma niyetinden bahsediliyor,bu yolla da uluslararasý yatýrýmcýlara kolay yoldan eriþilebilecek tl arzý(kaynak) yaratýlmýþ olacakken,diðer yönden ekonomi yönetimi serbest piyasa açýsýndan 'kapalý ekonomi' statüsünde uygulamalarý hayata geçirmiyor mu?

Sonuç olarak:Alýnan tedbirler yaralý ve kanamalý bir hastanýn kanamasýna hastaneye gidilinceye kadar 'tampon yapmak' ve kanamayý geçici olarak durduran tedbirler,ama sadece kýsa vadeli iþe yarar,orta vadede kurlarý daha da yükseðe itmekten baþka bir iþe yaramaz.Böyle palyatif tedbirler yerine bir an önce kapsamlý bir ekonomik programýn hemen açýklanýp yürürlüðe konmasý,bu kapsamda güçlü bir kemer sýkma ve tasarruf önlemlerinin madde madde açýklanmasý,yapýsal reformlar için tarih de vererek program açýklanmasý,dýþ politika sorunlarýnýn ise halkýn önünde deðil kapalý kapýlar ardýnda konuþulup piyasalarda dalgalanma yaratmamak gerekiyor.Ancak yatýrýmcý ve iþ dünyasýnda güven kazanýlmasý durumunda döviz kurlarý da kalýcý olarak istikrar kazanacaktýr.O zamana kadar piyasalarda dalgalanmanýn devam etmesi muhtemeldir.