Sn Karakemal gelişmiş ülkelerin toplumlarının yarattığı katma değer ve imalat çıktısı ile Türkiye aynı değil. O yüzden bu tür ekonomilerdeki borçlanma dinamiklerini kendi ülkemize model alamayız.
Adam 30 yıllığına 2 milyar dolar para borçlanıyor ama gidip 7nm mikroelektronik devre imalatı yapacak fabrikayı geliştirip kuruyor. Ve bu borcun çıktısı ve verimliliği böyle bir imkana olanak tanıyor.
Türkiye'de insan profilimiz , katma değerimiz ve imalat çıktımız verimsiz ve yenilik üretemiyor. Bu nedenle üretim çıktısını hak etmeyen borçlanma/borçlandırma daha zayıf hantal ve verimsiz büyük firmaların ortaya çıkmasına neden oluyor. Bu firmalar nispi düşük faizle borçlandıkları için aslında normal koşullarda yaşamlarını sürdüremeyeceklerinin farkında değiller.
Yani verimsiz ve düşük teknoloji çıktısı ile düşük faiz ve yüksek borçlanma birleştiğinde yüksek faiz ile oluşacak *filtre fonksiyonu* devre dışı kalıyor. Verimli de verimsizde katmadeğerli de kırk ambar aslında piyasa da tutunamayacakları halde yaşam şansı buluyorlar.
Avrupa ve Amerika gibi ekonomileride verimlilik ve teknolojik seviye oturmuş olduğu için düşük faizin böyle bir uyuşturucu etkisi daha azgözüküyor ya da hiç ortaya çıkmıyor. Yani firmaların üretim çıktıları o denli rekabetçi ve yüksek katma değerli ki düşük faizle dahi olsa verimsiz ve normal şartlarda hayatını sürdüremeyecek bir firmanın orada o ekonomidlerde oluşması istisnai bir durum bile değil.
Bizde ise tam tersine bu tür teşvikler ve hak edilmeyen üretilmeyen para'nın dışarının imalat çıktısı ile oluşan para'nın borç ile transferi piyasada firmaların herhangi bir katma değer yaratmasa da tutunabilmesini ve söz sahibi olabilmesini doğuruyor.
Buna paralel ve bu durumdan etkilenen bir faktör olarak ta katma değerli olmayan çıktı zaman içinde evrimleşerek ranta dönüşmeye başlıyor. Rant bir titan zinciri gibi başka rantları tetikliyor.
Sonuç olarak düşük faiz ve yüksek genel anlamda genel anlamda kötü bir şeydir demiyorum. Sadece ekonomik temellerini kuramamış verimi ve katma değeri düşük ekonomiler için bir kurtuluş yolu olarak görülmemelidir diyorum. Aksine düşük faiz ve yüksek borçlanma ile gelişmiş ve yüksek katma değerli bir ekonomideki etkinin *tam tersine* olumsuz bir etki oluşacağını düşünüyorum.
Size teknoloji ve katma değer satan ekonomilerden aldığınız borç sadece onların verimlerini, istihdamını ve üretim çıktılarını güçlendirecektir. Bu borcun harcanması sırasında oluşan sanal refah artışı ise büyüme ve gelişme olarak algılanmamalıdır.
Acı reçete içilmeden tedavi edilecek hiçbir hastalık yoktur.
Alıntı yaparak yanıtla
Originally Posted by WYATT EARP
Yer İmleri