Turan Akıncı'dan alıntıdır
SÜRGÜN İŞLERİ
İttihat ve Terakki’yi anlatan CEMİYET isimli,
Bir kitap yazdım.
Daha sonra meşrutiyete giden yolda yaşanan,
Olayları da kitaba koymaya karar verdim.
Bu olayların en önemlileri Şeref ve Canik Sürgünleri.
Benim ailemden sürgüne giden iki kişi var.
İkisi de tıbbiye öğrencisi.
Biri ismini bilmediğimiz bir çölde gömülü,
Diğeri 11 yıl sonra İstanbul’a dönebilmiş.
++
Maalesef bu konularda bilgi çok az.
Yazılmış hatıralar içinde tutarsızlık çok var.
Olayları benim ZAMAN DİZİNİNE koyunca,
Tarih ve mekanlar oturmuyor.
Şimdi Osmanlı’da Sürgün işini anlatayım.
++
Sürgün Osmanlı’da uygulanan eski bir yöntem.
Ama sistemin borusu Abdülhamit döneminde çıkıyor.
Sürgüne gönderilenlerin sayısı zıplıyor.
Çünkü istibdat var.
Zat-ı Şahanenin gıcık kaptığı devlet adamları,
Muhalifler İstanbul’da parazit yapmasın diye,
Sürgüne gönderiliyorlar.
Abdülhamit döneminde
Ziya Paşa, Namık Kemal ve Süleyman Paşa gibi,
Aydınlar nasibini almış.
Yazı uzamasın başka isimler yazmıyorum.
++
İki tür sürgün var.
İstanbul’dan çıksın denilen kişiler için,
Rodos, Kıbrıs, Midilli, Sakız gibi adalar.
Bunlar çok yıpratıcı değil.
İkinci tür ise en uç noktalara gönderilen
Kürek mahkumları.
Taif, Yemen ve Fizan’a yapılan sürgünler.
++
Bizimkilerin paketlendiği olayın ismi‘’Şeref Kurbanları.’’
Konu ne?
İttihat ve Terakki fikirlerine inanan,
Harbiye ve Tıbbiye talebeleri ile genç subaylar,
İstanbul’da meşrutiyet için bir gösteri yapmak isterler.
Hemen jurnaller çalışır.
Sonunda zaptiye 600 kişiyi paketler.
120 gün işkence, dayak ve benzeri olaylardan,
Sonra mahkeme 78 idam verir.
Hünkâr, Avrupa korkusundan,
Cezayı müebbet kürek cezasına çevirir,
77 kişi Trablusgarp’a sürgün edilir.
Gidenler ŞEREF vapuru ile gönderilir.
Bundan dolayı bu isim verilir.
Aslında sürgün yeri Fizan’dır,
Ama devlet Fizan’a gidecek vasıta bulamaz.
++
Fizan neresidir?
Bugünkü Libya’nın en güney noktası.
Büyük Sahra’nın doğusu.
Fizan’a ulaşım nasıl diye merak eden olur?
Trablusgarp’ten sadece deve ile gidiliyor.
Tam 45 günde.
Çölde 45 gün artık ne bulur ne içersin,
O senin sorunun.
Kısacası: kim öle kim kala.
Fizan’dakiler hayatında hiç yağmur görmemiş.
Fizan’da on yıl kalan var.
++
II. Meşrutiyet sonrası siyasi mahkumlara af çıkar.
Sürgünler ülkeye geri dönerler.
Sağ kalıp geri dönebilen sadece 8 bin kişi.
Çöllere Niyazi olan belli değil.
Abdülhamit’e kimse cennetmekan falan demesin..
Onun bizim aileye bir can borcu var.
Türkiye, kazığın her türlüsünü ayrı ayrı deneyimleyebilmek için mükemmel bir yer. Burada yetişen biri dünyanın başka bir yanında sıkıntı yaşamaz.
Re-twittlediklerim katıldığım anlamına gelmez!
Yer İmleri