Isvec asilli Fransiz yazar (Henri-Benjamin Constant de Rebecque) Benjamin Constant‘nin dogum yildonumu (25 Ekim 1767)
“Evet, bayim, bana geri gonderdiginiz el yazmalarini yayinlayacagim (yararli olacagi konusunda sizin gibi dusundugum icin degil; bu dunyada herkes kendi cabalari olcusunde kendini yetistirir, bunu okuyacak olan kadinlarin tamami Adolphe'ten daha iyisiyle karsilastiklarini ya da Ellenore'dan daha degerli olduklarini dusuneceklerdir); ama insan kalbinin sefaleti hakkinda oldukca sahici bir hikaye olarak yayinlayacagim. Eger bu hikayede egitici bir ders varsa, bu ders erkekler icindir. Bu hikaye bize gosteriyor ki, bunca gurur duydugumuz bu akil ne mutlulugumuzu bulmamiza ne de baskalarini mutlu etmemize yarar; saglam karakter, metanet, vefa, iyilik ancak Tanri vergisi niteliklerdir; ve sabirsizligi hizaya getirmeyen, pismanligin bir an icin kapar gibi oldugu yaralarin yeniden acilmasina engel olamayan bu gecici acima duygusuna iyilik denemez. Hayattaki en buyuk mesele, baskalarina yasattigimiz acidir ve ustalikli metafizik dahi kendisini seven bir kalbi paramparca etmis bir adami hakli cikaramaz. Kaldi ki, aciklamasini yaptigi seyi maruz gosterdigini zanneden zihnin o kendini begenmisliginden nefret ediyorum; yaptigi kotululgu anlatirken kendiyle mesgul olan, kendini tarif ederken sempati kazanmaya calisiyor gorunen ve enkazlarin arasinda yok edilemezmis gibi suzulerek pisman olacagi yerde kendini analiz edip duran o kibirden nefret ediyorum. Kendi yetersizliginden oturu surekli baskalarina satasan ve kotulugun etrafinda degil de bizzat kendinden kaynaklandigini goremeyen o zayifliktan nefret ediyorum.”
“Oui, monsieur, je publierai le manuscrit que vous me renvoyez (non que je pense comme vous sur l'utilité dont il peut être ; chacun ne s'instruit qu'à ses dépens dans ce monde, et les femmes qui le liront s'imagineront toutes avoir rencontré mieux qu'Adolphe ou valoir mieux qu'Ellénore) ; mais je le publierai comme une histoire assez vraie de la misère du cœur humain. S'il renferme une leçon instructive, c'est aux hommes que cette leçon s'adresse : il prouve que cet esprit, dont on est si fier, ne sert ni à trouver du bonheur ni à en donner ; il prouve que le caractère, la fermeté, la fidélité, la bonté, sont les dons qu'il faut demander au ciel ; et je n'appelle pas bonté cette pitié passagère qui ne subjugue point l'impatience, et ne l'empêche pas de rouvrir les blessures qu'un moment de regret avait fermées. La grande question dans la vie, c'est la douleur que l'on cause, et la métaphysique la plus ingénieuse ne justifie pas l'homme qui a déchiré le cœur qui l'aimait. Je hais d'ailleurs cette fatuité d'un esprit qui croit excuser ce qu'il explique ; je hais cette vanité qui s'occupe d'elle-même en racontant le mal qu'elle a fait, qui a la prétention de se faire plaindre en se décrivant, et qui, planant indestructible au milieu des ruines, s'analyse au lieu de se repentir. Je hais cette faiblesse qui s'en prend toujours aux autres de sa propre impuissance, et qui ne voit pas que le mal n'est point dans ses alentours, mais qu'il est en elle. “
Yer İmleri