Dowes

[syılmaz]

Çok faydalı bir açıklama oldu, teşekkürler...

[breakeven]

Cevap: Düşük faizle uzun vadeli bonoları kimse almadığı için... Öyle bir talep veya potansiyel yok. BES ve yatırım fonları ne alıyorsa, talep o kadar. Şimdiye kadar hiç bireysel bir yatırımcının "2 yıllık İş bonosu aldım" dediğini duymadım.

Bir de hep yanlış yorumlanan bir konu: Mevduat faizini arttırarak daha çok mevduatçı çekmek diye bir kavram yok. Mevduat TR dışından bir yerlerden gelmiyor. Mevduat bir havuz ve bankalar birbirlerinden aynı paraları kapıp duruyorlar, ek giriş olmuyor. Faizle birikim artıyor, genel toplam da o yüzden artıyor. Faizi arttırmak ek bir kaynak yaratma aracı değil özetle. Havuzun içindeki olaylar nedeniyle faiz artıyor veya azalıyor. Faizi arttırmak "kaynak yaratma"ya yarayan bir şey değil. Kaynak ancak yurtdışından "dış borç" olarak geliyor.

Faizler makul seviyede olsa tüketime yönelen kaynak tasarrufa yönelmez mi? Tersi örnek Avrupada faizler düşük seviyede tutuluyor tüketime yönelmesi için diye biliyorum

[JonDowes]

Faizler makul seviyede olsa tüketime yönelen kaynak tasarrufa yönelmez mi? Tersi örnek Avrupada faizler düşük seviyede tutuluyor tüketime yönelmesi için diye biliyorum

Kitabın, teorinin söylediği o. Ancak kitaptaki çok sayıdaki "ön kabul"den pek çoğu ne bizde ne Batıda şu an geçerli değil.

Reel faizi arttırırsanız, diğer birikim türlerinden faize para kayabilir elbette. Ancak toplam birikimlerde ciddi bir oynama olmaz. Üç haneli nominal faizlerin ve çift haneli reel faizin olduğu 90'larda ülkede hiç de yüksek olmayan bir tasarruf oranı olması örnek gösterilebilir. Ancak tasarruf, faizlerden çok fazla etkilenmez*. Tasarruf eğilimi ayrı bir konudur ve bireylerden çok kurumların yatırımlarını etkiler. Sermayenin marjinal getirisi (yani iş kurmanın, işi büyütmenin ve girişimciliğin verimi) ile kıyas ederek, faizin etkisi anlaşılabilir. Örneğin iş adamının ortalama %10 kazandığı bir ülkede faizleri %20 yaparsanız, hiç kimse iş kurmakla uğraşmaz. Tam tersine %5 yaparsanız da, biraz cesaretini toplayan herkes bir tür girişimi dener. Her ikisinin de kendine göre yarar ve zararları vardır. Ne yüksek faize ne de düşük faize toptan "iyi" veya "kötü" sıfatları yapıştırılamaz.

Kitaplar der ki, düşük faiz iyidir. Aslında kastedilen şey "reel" faizdir. Ve aynı zamanda enflasyonun düşük olmasıdır. Bu sayede finans sadece "muhasebesel" anlam taşır ve gerçek ekonomiyi belirten "üretimin" önünü kesmez. Faizlerin ve enflasyonun yüksek olması, iş yapmanın ve üretmenin yavaşlamasına neden olabilecek birer "sürtünme kuvveti"dir. Sürtünme arttıkça ekonominin üreten birimlerinden (tekerleklerden) bir kısım mamul yol üzerinde "aşınma payı" olarak kalır.

Yüksek enflasyon; devletin ekonomideki tüm finansal birimlerden aldığı bir "paraya dokunma vergisidir".

Yüksek reel faiz; sermaye sahiplerinin (devlet de dahil) tüm girişimci ve iş adamlarından aldığı bir "biriktirme/servet vergisidir".

Enflasyonu her zaman devlet "kazanır." Reel faizi hem yerli hem yabancı kreditörler (fon sahipleri, mevduatçılar) kazanır. İlki olmadan ticaret, ikincisi olmadan kredi kavramı olamaz. Yani işin doğası bu. Sıfırlanamaz bu vergileri çok fazla oranlarda ödemek istemiyorsak; nelerin yapılacağı çok net. Ancak elbette acılı ve uzun bir süreç; toplumun genelini zorlayacak antipatik ve sert yöntemlere geçilmesi gerekli. Yok yapamayacaksak da; genel olarak bu vergileri uzaya giden çar çur edilmiş para olarak düşünmeyin. Devlet aldığı enflasyon vergilerini kullanır. Kapitalistler de öyle... Yani bu sadece paranın ve servetin transferi anlamına gelir, para yok olmaz. Birey, aile, toplum ve ülke olarak bu transferin doğru (dönemine göre ucuz) tarafında olmaya çalışmak; kısa vadeli gelecekte yapabileceğimiz en olumlu hedef olacaktır.

*Ege Cansen'in hocası Sadun Aren'in 100 soruda Para Politikası kitabında bununla ilgili güzel bir anlatım var. Burada ben kısaca yazınca mantığa ters durdu ama detaylı sayfayı bulunca yapıştıracağım.

[elma]

Sayın JonDowes,

Alacak karşılığı bankaların portföyünde kalan gayrimenkullerin üç sene sonra sermaye hesabından indirilmesi uygulamasına son verilmesi, bundan sonra özkaynak kabul edilmesi şeklindeki değişikliğinin uluslararası bankacılık kuralları ve uygulamaları karşısındaki durumu hakkında bilgilendirme yapabilir misiniz.

[JonDowes]

Sayın JonDowes,

Alacak karşılığı bankaların portföyünde kalan gayrimenkullerin üç sene sonra sermaye hesabından indirilmesi uygulamasına son verilmesi, bundan sonra özkaynak kabul edilmesi şeklindeki değişikliğinin uluslararası bankacılık kuralları ve uygulamaları karşısındaki durumu hakkında bilgilendirme yapabilir misiniz.

Anglosakson bankacılığında böyle bir şey duymadım. Bankacılık sadece likit finansal varlıkları sermaye kabul eder.

[syılmaz]

Sn. JonDowes,

Bu gecenin konusunun mantığını anlamak için bilginize ihtiyacım var.

1) Fed'in bilanço büyüklüğü 4.5 trilyon usd deniyor, bilanço büyüklüğünden kasıt elinde ki aktifler mi? Yani bankalardan vs aldığı tahviller mi?

2) Bilanço küçültmekten kastedilen, aktifinde yer alan ve vadesi dolan tahviller için alacağı geri ödemeyi (yani dolarları) tek tuşla silmek midir?

[JonDowes]

1. Evet.



2. Evet.

[syılmaz]

Peki sizce Türkiye açısından bu kadar büyük bir sıkılaşma fiyatlanmış mıdır?