Çin "parti devleti" olan otoriter bir rejim.Yayınlanan bütün veriler Komünist partinin denetiminden geçtikten sonra yayınlanıyor ve Çin'i yakından takip eden batılı uzmanlara göre yayınlanan makroekonmik verilerin büyük çoğunluğu şüpheli,-örneğin elektrik tüketimi gibi - diğer verilerle uyumlu değil.Konsensüs görüş,Çin'in ekonomisinin resmi verilerden daha yüksek oranda yavaşladığı ve enflasyonun da resmi veriden çok daha yüksek olduğu şeklinde.Ekonomide büyüme hızının yavaşlamasının yanında Çin bankalarının yarısından çoğu Çin merkez bankasının yakın zamanda yaptığı "stress testi"nden geçemedi.Çin şirketlerinin borçluluk oranı çok yüksek,çoğu verimsiz çalışıyorlar,bu yüzden yakın zamanlarda ekonominin büyüme hızı da yavaşladığından ,bazı Çin şirketleri önemli tutarlarda borç faizlerini ödeyecek kadar nakit yaratamadılar ve temerrüde düştüler.Bu nedenle referans faiz oranlarının %4.35'den %4.15'e indirilmesi hem ekonominin büyümesine hem de şirketlerin borçlarını ödemelerini kolaylaştırmaya yönelik bir hamle.Çin merkez bankası ayrıca zorunlu karşılık oranını 50 puan indirerek piyasaya 115 milyar dolar daha bıraktı(800 milyar yuan) ve likiditeyi arttırdı.
Çin ekonomisi şimdiye kadar yüksek büyüme oranı elde edilmesi için şirketlerin yüksek oranda borçlanması teşvik edilerek, ve neyi ne verimlilikte üretildiğine bakılmaksızın kaynak aktarıldığından şimdi ticaret savaşlarının da etkisiyle global bir ekonomik yavaşlama olduğundan şirketler borçlarını ödeyecek kadar nakit yaratamıyorlar.Sorunun çözülmesi için Çin'in yapısal reformlara gitmesi ekonomiyi verimlilik ilkesine göre yeniden şekillendirmesi gerekiyor.Çin merkez bankasının bu hamleleri sadece günü kurtarmaya yönelik,ama bu arada bu hamlelerin , -gıda fiyatlarının sürüklemesiyle olsa da- %4.5' a kadar tırmanmış olan enflasyonun hiper enflasyon seviyelerine kadar yükselme riski yaratabileceğine de dikkat çekmek lazım..
Çin ile ne kadar da benzer yönlerimiz var değil mi? Bizim Tuik'in yayınladığı verilerin de güvenilirliği kalmamış durumda,şirketlerimiz Çin şirketleri ile birlikte dünyanın en yüksek borçluluk seviyesine sahip 2 ülkesi(gsyih'nın kabaca %70'i) ama bizim şirketlerimizin borç vadesinin daha kısa vadeli olması,daha yüksek faiz ödemek zorunda olmaları ve yabancı para cinsinden borç oranının daha yüksek olması gibi ilave sorunları var,2 ülkenin ekonomisinde de verimlilik çok düşük,ve 2 ülkenin de yapısal reformlara acilen ihtiyaç var,o zamana kadar 2 ülkenin de ekonomi yönetimleri günü kurtaracak kararlarla idare etmeye çalışıyorlar.Ama Çin'i bizden ayıran özellik ekonomilerinin imalat ve ihracat odaklı olmaları yıllık dış ticaret fazlalarının kabaca 379 milyar dolar ve döviz rezervlerinin 3.096 trilyon dolar olmaları ve nükleer santrallardan robot ve mikrolektronik uygulamalarına kadar geniş bir yelpazede yüksek teknoloji ürünler üretebilme kapasitelerinin de olması .
Sonuç olarak;Çin ekonomi yönetiminin bu adımları kendi iç piyasasına yönelik,bize ya da global ekonomiye kısa vadede bir önemli yansıması olmaz.Ama Çin ekonomisi bir krize girerse global ölçekte dünyanın en büyük imalatçısı ve emtia tüketicisi olduğundan,başta emtia üreticisi ülkeler olmak üzere global ölçekte bütün ekonomilerde türbülans yaratır.
Yer İmleri