Sanat Mozaik

[Terraluna]

Naturalizm akimininin temsilcisi Fransiz yazar Alphonse Daudet’nin dogum yildonumu (13 Aralik 1840)

“Kuzey ruzgarinin ya da yildizin çok siddetli esmedigi zamanlarda, gelip, deniz kenarindaki iki kayanin arasinda, martilarin, karatavuklarin, kirlangiclarin ortasinda oturur ve denizi seyretmenin verdigi saskinlik ve tatli bitkinlik icinde orada neredeyse butun gun kalirdim. Bu guzel ruh sarhoslugunu bilirsiniz, degil mi? Insan dusunmuyor, hayal kurmuyor. Butun benliginiz sizden kaciyor, ucuyor, dagilip gidiyor. Orada, denize dogru dalan marti, guneste iki dalga arasinda yuzen kopuk parcasi, uzaklasan su geminin beyaz dumani, kirmizi yelkenli su kucuk mercan gemisi, su su kabarcigi, su sis yumagi, her sey olursunuz, ama kendiniz haric...”



“When the mistral or tramontana didn't blow too hard, I used to settle down between two rocks, down by the sea amongst the gulls, blackbirds, and swallows, and stayed there nearly all day in that state between stupor and despondency which comes from contemplating the sea. Have you ever experienced that sweet intoxication of the soul? You don't think; you don't even dream; your whole being escapes, flies away, expands outwards. You are one with the diving seagull, the light spray across the wave tops, the white smoke of the ship disappearing over the horizon, the tiny red sailed boat, here and there a pearl of water, a patch of mist, anything not yourself…”



“Eger kirlarda gecelemisseniz, herkesin uyudugu vakitlerde, issizligin ve sessizligin arasindan gizemli bir dunyanin uyandigini bilirsiniz. Sular iyice duru bir sesle cagildar, gollerde kucuk alevler pirildar, daglarin butun golgeleri rahatca gezinmeye baslar; dallarin uzadigini, otlarin yeserdigini duyar gibi olursunuz.” Degirmenimden Mektuplar



“If you have ever passed the night in the open under the stars, you will know that while we are sleeping a mysterious world awakens in the solitude and in the silence. Then the streams sing even more clearly, and on their pools dance little lights like flames and go as they will, and the air is filled with faint rustlings, imperceptible sounds, as if one were hearing the branches burgeoning and the grass growing.“

[Terraluna]

Turk Milli Sairi ve Milletvekili Mehmet Emin Yurdakul’un dogum yildonumu (13 Mayis 1869)

Ey Turkeli, senin adin bu dunyada en hos sestir;
Senin fikrin, akla gelen her manadan mukaddestir;
Senin duygun yureklerin en mubarek sevdasidir.
Senin derdin beyinlerin en atesli hummasidir.
Sen feryada baslayinca: Tamah, garez hepsi susar;
Muhabbetler senin aziz hukukuna yer hazirlar,
Yanaklara aci veda goz yaslari agu doker;
Besiklere, mabetlere, her bucaga yaslar coker.
Bu saatte alim, cahil, masum, cani butun millet:
Nutuklarla, siirlerle, dualarla, bayraklarla,
Altinlarla, demirlerle, yumruklarla, tirnaklarla....
Senin asil hayatina kahramanca hizmet eder
Ve her oglun can verirken: ‘olum guzel talihtir!’ der;
Benden senin her fedakar evladina yuz bin hurmet!...



Turk, your name is the loveliest sound in this world;
Your idea comes pure, all its meaning sacred;
Your heart’s emotion is the holiest love;
Your mind’s pain is the wildest fever.
When your cry begins; greed, malice, all else stops;
Love prepares the ground for your holy law;
Your cheeks shed painful tears of farewell;
In cradles, temples, in every corner you mourn.
At this time wise, ignorant, innocent, criminal, the whole nation;
With speeches, with poems, with prayers, with flags,
With gold, with iron, with fists, with fingernails…
Heroically serve your noble life;
And all your children, when giving their life, say: “Death is good fortune!”
To your self-sacrificing sons I offer one hundred thousand tributes…

[Terraluna]

Pablo Picasso ile Kubizm akimini baslatan Fransiz ressam ve heykeltiras Georges Braque'in dogum yildonumu (13 Mayis 1882)

Bottiglie e pesci (Bottles and fish, 1910 - 1912)




Violino e Pipa (Violin and Pipe, 1913)

[Terraluna]

Brezilyali sair Murilo Mendes’in dogum yildonumu (13 Mayis 1901)

Bu yuzyilin baslarinda dogmadim ben.
Sonsuzluk icinde dogdum.
Ust uste birikmis binlerce hayattan dogdum.
Ust uste bir yigin huzunden dogdum.
Iyilikle kotulugu tanimak icin geldim dunyaya
Iyiyi kotuden ayirmak icin geldim.
Sevilmeden sevmek icin geldim.
Cocuklari avutmak icin geldim.
Zengin olmak icin
Baska zenginleri yikmak icin gelmedim.
Atalarimin bana biraktigi
Bu huzunden ve sikintidan kurtulmak icin geldim.
Zamanin gucluklerine katlanmaya
Ve geldigim sonsuzluktaki ilkeyi dogrulamaya geldim.
Seytani taslamaya geldim.
Esin meleklerine bosvermeye geldim.
Insanligin sesinin tek ses kalacagini
Iscilerin ve patronlarin sesini bastiracagini
Soylemeye geldim.
Beni yaratani yavas yavas tanimaya geldim,
Gorunce gozlerim kor olmasin diye.



I wasn't born in the beginning of this century:
I was born on eternity's plane,
I was born from a thousand superimposed lives
I was born from tenderness unfurled a thousand strong
I've come to learn good and evil
And to separate evil from good.
I've come to love and to be unloved.
I've come to ignore the great and comfort the small.
I haven't come to build my own wealth
Or to destroy the wealth of others.
I've come to quell the formidable weeping
Previous generations vouchsafed me.
I've come to experience doubt and contradiction.
I've come to suffer the influences of time
And to affirm the eternal beginning from whence I came.
I've come to hand out inspiration to the muses.
I've come to announce that the voice of humankind
Will muffle the voices of siren and machine,
And that the essential word of Jesus Christ
Will tame the words of boss and worker.
I've come to know God my creator little by little,
Because If I saw him suddenly, unprepared, I would die.

[Terraluna]

Ingiliz hikaye, roman ve oyun yazari Daphne du Maurier'in dogum yildonumu (13 Mayis 1907)

"Simdi pencerede kucuk kuslar vardi. Gagalarinin yumusak vurusundan, kanatlarinin hafif hisirtisindan tanimisti. Sahinler pencereye gelmemislerdi. Saldirilarini kapiya yoneltmislerdi. Nat yarilan tahtanin parcalanirken cikardigi sesi dinlerken dusunuyordu. Vuran gagalarin, iceriyi goren gozlerin gerisinde bu kucucuk beyinlerde kim bilir kac milyon yillik ani birikmisti. Bu birikim simdi onlari makinalarin usta sasmazligiyla insanoglunu yok etme icgudusuyle harekete gecirmisti."



"The smaller birds were at the window now. He recognized the light tap-tapping of their beaks, and the soft brush of their wings. The hawks ignored the windows. They concentrated their attack upon the door. Nat listened to the tearing sound of splintering wood, and wondered how many million years of memory were stored in those little brains, behind the stabbing beaks, the piercing eyes, now giving them this instinct to destroy mankind with all the deft precision of machines."�

[Terraluna]

Israilli yazar (Solomon Naumovich Rabinovich) Sholom Aleichem’in olum yildonumu (13 Mayis 1916)

"Yoksul adam tavuk yerse ya tavuk hastadır.ya da adam. / When a poor man eats a chicken, one of them is sick” Damdaki Kemanci



“Atasozunun dedigi gibi: Eger Tanri butun delileri dinleseydi, ne guzel bir dunya olurdu bu. / As the saying goes, if God listened to fools, the world would have another face.”



“Demezler mi ki: ‘Asker misin, barut kokusuna dayanmalisin.’ Tipki kirik testi meselesine benzer bu. Büutun dunya dedim, bir ruyadir. / As they say, if you're a soldier you must smell gunpowder. 'Man is likened to a broken pot'- — the whole world,"

[Terraluna]

Turk senarist, sair ve roman yazari Vedat Turkali’nin (Abdulkadir Pirhasan) dogum yildonumu (13 Mayis 1919)



Salkim salkim tan yelleri estiginde
Mavi patiskalari yirtan gemilerinle
Uzaktan seni dusunurum Istanbul
Binbir direkli Halicinde aksam
Adalarinda bahar
Suleymaniyende gunes
Hey sen guzelsin kavgamizin sehri

Ve uzaklardan seni dusundugum bugunlerde
Bakislarimda aksam karanligin
Kulaklarimda sesin İstanbul

Ve uzaklardan
Ve uzaklardan seni dusundugum bugunlerde
Sen simdi haramilerin elindesin Istanbul

Plajlarinda karaborsacilar
Yagli govdelerini kuma sermistir.
Kurtajli genc kizlar cilve yapar karsilarinda
Balikpazarinda depoya kacirilan fasulyenin
Meyvesini birlikte devsirirler
Sen simdi haramilerin elindesin Istanbul

Et tereyagi seker
Padisahin uc ogludur kenar mahallelerinde
Yumurta masaliyla buyutulur cocuklarin
Hurriyet yok
Ekmek yok
Hak yok
Kollarin ardindan baglandi
Kesildi yolbaslarin
Haramilerin gayrisina yasamak yok

[Terraluna]

Fransiz sair, roman ve oyun yazari Jean (Francois Victor) Aicard'in olum yildonumu (13 Mayis 1921)

Oh ! Vakit tatli ve sakin, yazin, gunes tepenin arkasina
Gizlenip yari battiginda
Simdi, zaman zaman hareketsiz, bitkin agaclar
Dogan esintiyle heyecanlaniyorlar ;
Golgenin ilik oldugu saatin agir ugultusunda,
Cagirmalardan ve gulusmelerden olusan tatli bir bagrisma
Onu izliyor ; bu, insanlarin isten dondukleri andir,
Katirlari ve koyunlari cikardiklari zamandir,
Issiz kuyunun yanindaki yalaga gidiyorlar.
Uzaklarda adimlarin altinda, yerin cinladigini hissediyorlar;
Uzakta gec kalmis bir Agustos bocegi hala titremekte ;
Orada, tozun altin oldugu buyuk yolun ustunde,
Bir araba, sallana sallana gicirdiyor donerken donemecte ;
Yolun iki kenarindaki, bagda ve zeytinlikte,
Hala gunun tozlu beyaz dallari silkeleniyor ;
Ve o sirada her yerde, cevredeki esiklerde,
Agir salkimin sarktigi asmanin golgesinde,
Ardıisira kopegi sicrayip havlayan kadin ciftci,
Goruntusu istah acan tabaklari masaya yerlestiriyor,
Aksam her taraftan duyulabiliyor
(Zira bu, konulan masanin su anda bekledigi
Soguk suyun kuyudan cekildigi hos ve sakin saatti),
Ve, her taraftan, tekrarlanan yankida,
Bir esintinin getirdigi, sen cigliklar arasinda,
Zayif dusmus sarkilari, kovalarin ve cikriklarin
Yumusak gicirtilarini cevrende duyuyorsun.



Oh ! l'heure douce et calme, en été, quand décline
Le soleil à demi caché par la colline !
Immobiles tantôt, les arbres languissants
A présent sont émus par des souffles naissants ;
Au bourdonnement lourd de l'heure où l'ombre est tiède
Un bruit doux, fait d'appels et de rires, succède ;
C'est l'instant où les gens, revenus du travail,
Font sortir le mulet et le menu bétail,
Et vont à l'abreuvoir, près du puits solitaire.
On entend sous des pas lointains sonner la terre ;
La cigale attardée au loin frémit encore ;
Là-bas, sur la grand'route, où la poussière est d'or,
La charrette, au tournant, grince en s'ébranlant toute ;
La vigne et l'olivier, aux deux bords de la route,
Secouent leurs blancs rameaux poudreux encore du jour ;
Et tandis que partout sur les seuils d'alentour,
A l'ombre de la treille où pend la lourde grappe,
La fermière, après qui le chien bondit et jappe,
Dresse la table aux plats appétissants à voir,
On peut de tous côtés entendre dans le soir
(Car c'est l'heure agréable et tranquille où l'on puise
Cette eau fraîche qu'attend déjà la table mise),
On peut entendre autour de soi, de tous côtés,
Parmi les cris joyeux dans l'écho répétés,
Et les chansons qu'un souffle au loin porte affaiblies,
Le grincement mouillé des seaux et des poulies.